sidarta

• hermann hesse'nin eseridir.
  
  brahman oğlu sidarta'nın doğru yolu, aydınlanmayı bulmasını konu edinen fantastik ögeli mistik bir kitap. sidarta aydınlanma yolunda samana (keşiş) olmuş ve dilenerek karnını doyurmuş, sırtındaki çuldan başka bir malı olmamış; sonrasında ayrılmış ve yine yola düşmüş, sevme sanatını kamala isimli güzel kadından öğrenmek uğruna tüccar olmuş, tüccarlıkta çok para kazanmış, içkiye alışmış ve kumar oynamış çok para kaybetmiş, cimrileşmiş ve karakteri değişmiştir, ancak yine tüm her şeyden vazgeçip kamala'yı da tüccarlığı da bırakmış ve tekrar yola düşmüştür; vasudeva isimli kayıkçı'nın öğretmenliğinde aydınlanmanın yolunda ilerlemiş, ırmağın sesini dinlemiş ve om (mükemmellik, kusursuzluk) ile gerçeğin ve ırmağın sunduğu gerçeklerin ve derslerin farkına varmış, değişmiştir.
  
  budizm'in kurucusu gotama buda gibi sidarta da kitabın sonunda aydınlanmakta, ermektedir. ancak sidarta'nın öğretisi gotama'nın öğretisinden farklıdır. bir alıntı ile anlatmak gerekirse;
  "bir gerçek ancak tek taraflıysa dile getirilip sözcüklere dökülebilir. düşüncelerle düşünülüp, sözcüklerle söylenebilen ne varsa tek taraflıdır, hepsi tek taraflı, hepsi yarım, hepsi bütünlükten, mükemmellikten ve birlikten yoksun. ulu gotama öğrencilerine dünyadan söz açarken, onu ister istemez sansara ve nirvana, yanılgı ve gerçek, çile ve esenlik diye ikiye ayırdı. başka türlüsü olanaksızdır, öğretmek isteyen birinin izleyeceği başka yol yoktur. ancak dünyanın kendisi, gerek çevremizdeki, gerek içimizdeki varlık, asla tek taraflı değildir. asla bir insan ya da bir eylem tümüyle sansara, tümüyle nirvana değildir, asla bir insan tümüyle kutsal ya da tümüyle günahkar olamaz. böyle görünmesi yanılmamızdan, zamana gerçek bir nesne gibi bakmamızdandır. zaman gerçek değildir... dünya ile sonsuzluk, acı ile mutluluk, kötü ile iyi arasında var gibi görünen çizgi de bir yanılgıdan başka şey değildir.... dünya.... mükemmellikten yoksun ya da mükemmellik yolunda ağır ağır ilerliyor değildir, hayır, her an mükemmeldir, o tüm günahlar bağışlanmayı, tüm küçük çocuklar yaşlıyı, tüm bebekler ölümü, tüm ölenler sonsuz yaşamı kendi içinde taşır. hiç kimse bir başkasının yürüdüğü yolda ne kadar ilerlemiş olduğunu göremez, haydutların ve zar atıp kumar oynayanların içinde bekleyen bir buda, brahmanların içinde bekleyen bir haydut vardır. yoğun bir meditasyonla zamanı yok etme, var olmuş olan, var olan, var olacak olan tüm yaşamı bir eşzamanlılık içinde görme olanağı ele geçirilir, böyle bir durumda her şey iyidir, her şey mükemmel, her şey brahman'dır. bu yüzden, var olan her şey iyi görünüyor bana..... şu gördüğün bir taştır, belli bir zaman sonra toprak olacak belki, topraktan bitki olarak boy verecek ya da bir hayvana, bir insana dönüşecek. eskiden olsa derdim ki, bu taş yalnızca bir taştır, değersizdir,.... ama dönüşüm döngüsünde insan ve ruh da olabileceğinden bu taşa da önem veriyorum...."