dede efendi

• "meşhur kırımlı ahmed kâmil efendi'den sonra sultan 11. mahmud'un imamlığına tayin olunan abdülkerim efendi ile, o aralık sultan mahmud'un müezzinbaşılığında bulunan meşhur mûsiki üstadı dede efendi arasında kırgınlık varmış. bir ramazan günü abdülkerim efendi padişah'a, acemlerin saltanatınız hakkındaki ihaneti herkes tarafından bilinmekte bulunduğu halde, dede efendi bunu düşünerek teravih namazın da, acem makamından ilahiler okumamak ve buna karşılık şevkefzâ makamını tercih etmek lazım gelirken, kendisinin şevkefzâ makamını kullanmaya bilgisi kafi gelmemesi bu davranışına sebep olmaktadır cevabını verince, padişah dede efendi'nin sanatındaki iktidar derecesini bildiği için ve ayrıca kendisi de mûsikişinas olduğu cihetle, bu hususta bir kanaatı da mevcut bulunduğundan bir gece bir imtihan yapılmasına karar verir. fakat, bu karar dede efendi'ye duyurulmaz.
  
  gece teravih namazı kılınırken, dördüncü dört rekattan sonra evc makamından ilahi okunduğu sırada karar gereğince, sultan mahmud tarafından gönderilen biri, müezzinlerin yanına giderek, dede efendi'ye acem makamını değil şevkefza makamını kullanmasını emrini tebliğ eder. o zamana kadar şevkefzâ makamından hiçbir ilâhi yapılmamış olduğundan ne yapacaklarını şaşıran müezzin efendiler, dede efendi'nin yüzüne hayretle bakarlarken, içlerinden biri dede efendi'nin işareti üzerine bu makamdan tekbir getirmeye başladığı gibi, imamın da fatiha-i şerif'i şevkefza makamında okumakta olduğunu anlamışlar dede efendi "hele bir namazı kılalım da bakalım." demiş ve dört rekat teravih namazı kılınıncaya kadar şevkefzâ makamından bir ilahi bestelemiş ve selam verilir verilmez ilahiye başlayıvermiş. arkadaşlarının hemen hepsi mûsikî ilminde birer üstad olduklarından, dede efendi'ye kulak vererek ağız kalabalığı ile ilâhiyi güzelce okuyup bitirmişler ve padişahın takdirlerini kazanmışlardı."
  
  kaynak: (bkz: www.turkmusikisi.com)