öğrenildiğinde ufku iki katına çıkaran şeyler

• -4 büyük çin ekolü-
  
  antik çin'de m.ö. 6 yy ile m.ö. 221 yılları arasında, bahar ve güz dönemi ile savaşan devletler dönemi arasında ortaya çıkmış olan çığır açıcı düşünce okullarıdır.
  
  1) konfüçyus(kong zi) ekolü
  (zhou ayinleri kitabındaki memuriyet sisteminden etkilenmiştir)
  *konfüçyus en bayağı şekilde muhafazakar ve ritüel seven bir adamdır. konfüçyus’a göre insanın her işinde bir ritüel olmalıdır. -> çay içme, öğrenme, ünvanlar, yas, yönetim, şarkı, mizah, tarım, et…
  *örneğin çay mı içeceksiniz, onun hazırlanışı, demlenişi, beklemesi, çökmesi, sunulması, alınması, içilmesi, teşekkürü vs. vs. yapılması gereken ritüeller vardır. *japonya ve özellikle kore'nin kültürü büsbüyük oranda konfüçyus'un ritüellerinden temel alır.
  
  1) beş erdem
  (i) jen – yardımseverlik, empati ve kibarlık
  (ii) yi – doğruluk ve insanlığa/doğaya karşı görev bilinci
  (iii) li – doğru yönetim, uygunluk, içini dışına yansıtma
  (iv) chih – bilge düşünme
  (v) hsin – güvenirlik, güvenme
  
  bu erdemler herkes için önemlidir fakat özellikle yöneticiler için zorunludur
  
  2) beş ilişki
  (i) baba ve oğul
  (ii) yönetici ve tebaa
  (iii) koca ve karı
  (iv) abi ve küçük kardeş
  (v) iki arkadaş arasında
  bu ilişkileri devam ettirmek ortak saygıyla mümkündür. herkes kendi rolünü iyi yapmalıdır.
  
  3) evlilik(6 gelenek)
  (i) teklif - ilişkinin her iki tarafı da gelin ve damadın doğum saatini, gününü, ayını ve yılını karşılaştırır. tekliften sonraki üç gün içinde gelinin ailesi içinde üzücü bir olay olursa, teklifi reddettiğine inanılır.
  (ii) nişan - çift, düğünün tarihini belirledikten sonra gelin, düğün davetiyeleri ve ay şeklindeki kurabiyeleri dağıtarak düğünü duyurur.
  (iii) çeyiz
  (iv) tören - daha sonra damat gelinin evine gider ve sonra onu büyük bir mutluluk ve heyecanla evine geri getirir.
  (v) evlilik - daha sonra çift, kendilerini tüm yaşamları boyunca birbirine bağlayacak yeminlerini okur, şarap kadehi tokuşturur ve aileleri ve arkadaşlarıyla meydanın ortasına geçer.
  (vi) ertesi sabah - gelinin ertesi sabahı, damadın ebeveynlerine kahvaltı servisi yapar ve ardından ebeveynler de aynısını yapar.
  
  2) tao ekolü
  
  1) tao kelimelerle anlatılamaz ya da kelimelerle anlatılan bir şey tao değildir
  2) eylemsizlik ilkesi(herkes tözüne göre davransın) -> nehir zaten akıyor biz de yüzüyoruz
  3) doğanın değişmez yasaları vardır ve insan bunları fark ettiği zaman evrensel farkındalığa varıp tao ile ahenkle yaşar
  4) 5element uyum içinde yaşardı :) -> su ağaçları büyütür, ağaç yanar ateş olur, ateş kül eder toprak olur, toprakta metal oluşur fln.
  5) tao’ya kafa tutma, egonu yok et ve kendinin evrenin bir parçası olduğunu bil
  6) hep verici veya hep alıcı ahenksizdir, yin-yang gibi olacaksın
  7) gideceğin bir yer yok ki kaybolasın
  8) kendin diye bir şey yok, sadece sürekli değişen bir kendin var
  
  3) mohizm(kurucu:mozi)
  
  1-müzik ve sanat devlette fayda sağlamaz. devlette fayda sağlamayan şey insanda da sağlamaz.
  2-en iyi insan yenilgi bilmeyendir. doğru kişileri yanında tutarsan başarısızlığın başarıya dönebilir.
  3-üstün insan kendine katı başkalarına yumuşaktır, halk güruhu ise kendine yumuşak başkalarına kabadır.
  4-kurnaz bakanlar ve yaltakçılar hükümdara zarar verir. hükümdarın bakanları inatçı, tebaası sert olmalıdır.
  5-üstün insan olmak zordur çünkü bunun pahasını öderler.
  6-önünü göremeyen uzağa bakmasın.
  7-gök’ün emriyle hareket etmek erdemlidir. gök her insanın sevilmesini ve saygı duyulmasını ister. gök başkalarını incitenleri sevmez.
  8-devlette endişenin 7 sebebi vardır:
  a) iç ve dış şehrin surlarının yetersizse
  b) düşman yaklaşmaktayken komşuların yardıma gelmezse
  c) yetersiz ve boş insanlarla parayı çar çur edip karşılığında bir fayda alınmazsa
  d) hükümdar kendini çok akıllı sanır ve özgüveni çok olursa
  e) sadıklara güvenilmezse ve de güvenilenler sadık olmazsa
  f) ödüller mutlu etmez, cezalar korku vermezse
  bu sebepler bulunan devlet çok geçmeden yıkılır
  9) evrensel sevgi: herkes birbirini ailesi gibi kendi kanından görse, kim kimden hırsızlık yapar, kim kimin canını kıyardı?
  10) hayaletler vardır çünkü insanlar duyduklarını veya gördüklerini söylüyorlar. bu kadar çok insan olmayan şeyi nasıl söylesin?
  11) dünyanın daha adil, daha zengin olmasını isteyen kişi kadercilik anlayışından kaçmalıdır.
  12) konfüçyus’a diss: konfüçyusçular der ki ’’erdemli olan daha onurludur, ilişkilerde bir saygı derecesi olmalıdır’’, biz diyoruz ki -> siz topluma nifak sokuyorsunuz!
  konfüçyusçular der ki ‘’üstün kişi konuşmasında ve giyiminde eskiler gibi olmalıdır.’’, biz diyoruz ki -> sözde eskiler de o dönemin yenileriydi! eskiyi yüceltmeyin kardeşim.
  konfüçyusçular der ki ‘’üstün kişi eskiyle uyumludur, eski köye yeni icat getirmez!’’, biz diyoruz ki -> tarihte yayı, zırhı, arabaları icat edenler sıradan köylüler miydi?
  
  4) hukukçuluk ekolü
  
  1) çağ değişince ona ayak uydur
  2) insanların çoğunluğu bencil ve hırslıdır ve eğitimle felan bunları adam edemezsin
  3) ağır ceza ve tatlı ödül insanı uslandırır
  4) çin’in kurucusu mao zedong ‘’anti-konfüçyusçuluk’’ ve ‘’hukukçuluk’’ kavramlarıyla çin’i yönetmiştir.
  5) insanlar birlik olursa yönetmek zordur, insanları bireyselliğe yönlendir (çin medyasında devlete hakaret edersen sansürlenmezsin ama birlik-beraberlik vurgusu yaparsan sansürlenirsin)