annette

• carax hiçbir zaman kolay filmler yapmadı ama işin içine müzikal girince nasıl bir şeyle karşılaşacağımızı kestiremiyordum. cannes sonrası, repliklerin yüzde 97'sinin şarkı sözü olduğunu okuyunca az çok bir şablon çıkmıştı kafamda. çünkü aklıma direkt olarak repliklerin yüzde 100'ü şarkı sözü olan, kültlerin kültü les parapluies de cherbourg gelmişti. annette'i izleyecek olanlara naçizane tavsiyem, öncesinde les parapluies de cherbourg'u izlemeleri. o film de dramatik bir takım olaylar dizisini müzikal eşliğinde sunuyor. ''benzin süper mi olsun yoksa normal mi?'' repliğinin bile şarkı olarak söylendiği bir filmi izlemenin, annette'e iyi bir hazırlık olacağını düşünüyorum. aksi hâlde, ilk kez böyle sıkı bir müzikal izleyenlerin zaman zaman kopukluk yaşamaları oldukça olasıdır.
  
  annette bir romantik trajedi. romantik komedi varsa romantik trajedi neden olmasın? zaten bence bu iki kelime birbirine daha yakın. insanları güldürerek öldüren bir adam ve ölerek insanları kurtaran bir kadının romantik trajedisi. kariyerlerinin zirvesini yaşayan bir komedyen ile bir opera sanatçısının, çocukları olduktan sonra tamamen değişen hayatlarını izliyoruz. çocukları ise bir kukla.
  
  ortada henüz hiçbir şey yokken ve filmin giriş kısmı dahi henüz tamamlanmamışken carax'ın tekinsizliği sardı etrafımı. bazen kamera hareketlerinden (henry, ann'e sarılmadan önce ellerinin çekildiği açı) bazen de tuhaf sahne ve şarkılardan (oral seks esnasında birbirlerine bağır çağır aşklarını ilan etmeleri gibi absürt ötesi sahne) aldım bunları ve hepsinin bilinçli olduğunu düşündüm. sanki her şey yolundayken de aslında hiçbir şey yolunda değil gibiydi. sonra fark ettim ki adam driver'a arada sırada en olmadık ve alakasız açılardan yakın plan yapılıyor. bu açılar, kişinin fiziksel görünümüzden bağımsız olarak, özellikle onu çirkin ve tekinsiz gösterecek açılar. çirkin kelimesi söylemek istediğimi tam olarak karşılamıyor aslında. ''bozulmuş'' belki daha uygun olabilir. bu yakın planları filmin başından sonuna kadar arada sırada görüyoruz. bir de ann'in, yine ortada hiçbir şey yokken gördüğü rüya/sanrı var. şarkılar söylenip müzik hiç susmazken, belki de alttan alta seyirci zaten olacaklara hazırlanıyordu.
  
  bir evliliğin anatomisi ve çocukla birlikte değişen hayatlar teması, bir anda bencilliğe doğru keskin bir şekilde kayıyor. henry, hastalığın rengi olan yeşil bornozu ile gezinirken, ann hep beyaz elbise içinde yapıyor gösterisini. henry bencil. hatta hasta ruhlu biri. tıkanıklığının sebebi de ne evlilik ne bebek. kendisi mutsuz olduğu için insanları güldüremediğini zannetse de insanları güldüremediği için mutsuz ve bu kısırdöngüde debelenirken gerçekle olan ilişkisi de kopmaya başlıyor. bencilliğin ve narsistliğin kaçınılmaz sonucudur bu. sonuçta gerçek yüzü ortaya çıkıyor ve trajik olayların biri diğerini izlemeye başlıyor.
  
  bebek ise kukla bir bebek, söylemiştim bunu. carax'ın aklından ne geçiyordu bilmiyorum, muhtemelen kendisi de bilmiyor, ama ben bunun sadece masumiyeti koruma amaçlı olduğunu düşündüm. henry dile getirmese de olan bitenlerin sebebini değişen hayatı olarak görüyor, fakat değişen hayatın başrolündeki bebek elbette masum. o masumiyetin zarar görmemesi için kukla bir bebeği izliyoruz. bazen ürkütücü olması masum olduğu gerçeğini değiştirmiyor. henry bir noktada başarısızlığını da ona bağlıyor, o noktadan çıkış olarak da yine annette'i kullanıyor. onun annesinden miras kalan yeteneği ile sonucu nereye varır düşünmeden ve bu arada yolculuklar esnasında uçaklarda kucağına dahi almaya gerek görmediği bebeğini gösteri dünyasına atıyor. belki de bebeğin kukla olmasının nedeni sadece buydu. artık annette'i kendi çıkarı için kullanacak biri kalmayınca da o kukla gidiyor ve yerine tatlı bir kız çocuğu geliyor.
  
  annette ve henry'nin buluşmasını içeren yaklaşık 8-9 dakikalık sekans ise inanılmazdı. annette'in sitem edişi ne kadar benzersiz ise ''düet''leri aynı oranda duygusaldı. bana dokunmayı başardı açıkcası. bir de o moda girmişken jenerik sonrası son sahne çıktı karşıma. bence o da çok güzel bir jestti. bu filmin sonunda gülümseyebileceğimi hiç düşünmezdim.
  
  --- spoiler ---
  
  ''son.
  size veda ediyoruz.
  iyi geceler.
  eve dikkatli gidin.
  yabancılara dikkat edin.
  eğer gördüklerinizi beğendiyseniz bir arkadaşınıza anlatın.
  arkadaşınız yoksa bir yabancıya anlatın.''
  
  --- spoiler ---