molla cami

• molla cami'yi halil inalcık'ın nasıl tanımladığını duysanız ağlardınız bence:
  
  "abdurrahman câmî (1414-1492), tüm islâm hükümdarlarının davette yarıştıkları islâm dünyasının voltaire’i idi."
  
  inalcık'ın abarttığını düşünüyorsanız kesenin ağzını biraz daha açayım. fatih sultan mehmet 5000 (beşbin!!!) altın armağan göndererek molla cami'yi istanbul’a davet etmiş ama davete icabet, zaman-mekân uyumsuzluğu ve fatih'in ölümü nedeniyle bir türlü gerçekleşememiş.
  
  fatih'in oğlu beyazıt'ın molla cami'ye olan sevgi ve saygısı ise ona hitaben kaleme alınmış “nûru’l-hak ve hakîkat”, “nakşbend-i i’tikâd” gibi mültefit ifadelerle dolu mektuplardan ve cami'nin kendisine gönderdiği eserlerin karşılığında verdiği 1000 florin altından anlaşılıyor.
  
  gerçi fatihmiş, beyazıtmış falan, molla cami alışkın bu ilgiye. karakoyunlu cihan şah, akkoyunlu uzun hasan, yâkub bey, hüseyin baykara gibi nice iran ve ortadoğu hükümdarı var kankaları arasında.