bronze age collapse

• tarihin en büyük gizemlerinden biridir.
  
  3200 yıl önce insanlığın zirvesini temsil eden kültürler yüz yıldan kısa bir süre sonunda ortadan kalkmışlar. aslında bu durumun sebebini teşkil ettiğine inanılan "deniz insanları" tetikleyici bir güç olmanın ötesinde bir önem arz etmiyor.
  
  küresel olarak birbirine bağımlı , teknolojik olarak birbirine eklemlenmiş, organik bir dunyada ticaret ağlarının ne kadar önemli olduğunun kanıtı sanırım bu olay. dünyada ticaret uzunca bir süre sekteye uğradığında bu durumu ikame edebilecek bir sistem kurulamamış. sonuçta dunyanin ne kadar kırılgan dengelerle döndüğünü fark etmemizi sağlayan bir olay bu. sonuçları o kadar yıkıcı olmuş ki, yazı dili belki de yüzlerce yıl geriye gitmiş. bilim,kültür,sanat alanlarında insanlık adeta budanmış. zira ekmek yok,kıtlık, açlik...insan açken sanat yapar mı ? evet,yine de yapmış insanlık sanatı icra etmeye devam etmiş ama belki de 500 yıllık bir sanat ve bilim mirası yok olmuş.
  
  bu durumun bir benzerini yaşar miyiz ? süveyş kanalındaki kısa süreli evergreen olayını hatırlayalım. küresel dünyamızı sarsmak için bir geminin yolu tikamasi yetmişti. veya kovid salgını veya çok daha kötüsü bir solar fırtına....dusunun ki, küresel web ağının yok olması sizce dünyayı nasıl etkiler ?
  
  bu çöküşün birçok sebebi olabilir. şimdiki dunyamiz daha dayanıklı görünebilir. ama bence günümüz dünyası çok daha hantal ve değişime duyarlı. akıllı telefonlarınızı bir ay elinize almasaniz neler olurdu ? kim kimi hatirlardi,yol bulabilir mıydık ? eve varabilir mıydık ?