eagle eye

• steven spielberg tarafindan? yillar evvel dusunulen? herkesin izlendigi fikrinden ivme kazanan film, senelerdir cekilmeyi bekliyordu. ben de cekilse diye bekliyordum acikcasi. bundan birkac sene evvel senaryosu yazilmis olmasina ragmen spielberg'un hem senaryoyu sevmemis olmasi hem de o siralar baska filmlerle ugrasiyor olusu hasebiyle bir sure gecikme yasandi. en nihayetinde spielberg'un yapim sirketi dreamworks tarafindan d.j. caruso'yu yonetmen koltuguna oturtarak cekimlere baslanip bitirildi ve en nihayetinde vizyonda.
  
  amerikan ordusu uzun zamandir aradigi bir teroristin olasi yerini saptamis ve bir miktar? sivil kaybini goze alarak operasyonu gerceklestirmistir. bu esnada jerry bir fotokopi merkezinde calismakta, olabildigince dusuk bir profil cizmektedir. birgun ikiz kardesinin olum haberini alip uzun zamandir uzakta oldugu evine doner. amerikan hava kuvvetlerinde gorev yapmakta olan zeka kupu abisinin olumu icten ice jerry'nin kendisini yargilamasina yol acmistir. geri dondugunde hesabinda 750.000 $ ve evinde bir oda dolusu bomba buldugunda bunlari dusunmek icin pekcok vakti olacaktir... zira telefondaki kadin sesi ona kacmasi icin 40 saniyesi oldugunu aksi halde terorist zanlisi olarak fbi tarafindan tutuklanacagini soylemektedir. rachel (michelle monaghan) ise eski kocasinin oglunu okul bandosuyla birlikte gosteri yapmak icin gidecegi washington'a goturmek uzere gelmemesinden oturu kendisi goturmek zorunda kalmistir. arkasindan arkadaslariyla birkac kadeh bir seyler icmeye gittiginde barda bilinmeyen bir numaradan bir arama gelir; telefondaki ses rachel'a, verecegi yonergelere uymamasi halinde oglunun basina gelecekleri gorsel bir dille anlatir. oglunu kurtarmak isteyen bir anne ile pesine tum polis teskilatini ve fbi'yi takan jerry yonergelere hatasiz uymayi basarabilecek midir? daha da onemlisi bu yonergeleri kim vermektedir?
  
  blockbuster bir filmi bu denli uzunca ozetleyebiliyor olmak aslinda icerik yonunden bir seyleri ihtiva ettiginin gostergesi olabilir/di. ne yazik ki bu kadar uzun olmasinin yegane sebebi birbirinden bagimsiz bircok olayi icermesi. son donemde vizyona girmis olan lions for the lambs ve rendition gibi filmlerin icerik olarak izinden gitmek istiyormus gibi duran film tam aksine bir istikamette giseye dogru ilerlemekte. giseye oynuyor olusu benim nezdimde bir sey degistirmiyor, sayet iyi olursa istedigi yere oynayabilir. ele aldiklari konular bakimindan en derinlemesine elestiri arslanlari kuzulara (lions for the lambs) olurken, en dusuk elestiriyi iceren film eagle eye (kartal goz) oluyor. bu noktada aslinda bir itirazim oldugu soylenemez. girisin arkasindan sonuca dogru baglanan olaylardan oturu elestirmekten ziyade soyle bir silkmek istedigini anliyoruz ki itirazlarim bu noktaya. sanki farkli bir yone gidecekmis, derinlemesine cikarimlarda bulunacakmis gibi yapiyor olusuna ise feci kizdim. hic dokunmayabilir bir film, rendition'da oldugu gibi fazla desmeden de elestirebilir ama a'dan getirip b'ye gidiyormus gibi yapip tam zit yondeki x sehrine beni ulastiriyorsa filmin sonunda, ben o vakit kendimi kandirilmis hissederim. zira boyle de hissettim kendimi.
  
  birazcik bunu acmak gerekirse; filmin acilis sahnesindeki terorist oldurulme olayi filmin tamamini etkiliyormus gibi gorunuyor. yargisiz bir sekilde yapilan bu infazin sonuclarini gorecegimizi en basindan hissettirmeye basliyor. ortalara dogru iyice bu yone dogru kayiyor-mus gibi yapip belirli bir noktadan sonra bize oyle bir twistimsi nanik yapiyor ki film o nanik ceken parmaklarini kirmak istedim. ahmet'ten bahsederken birden mehmet'in akibetini ve onun sonuclarini goruyoruz. neyse pek beceremedim spoilersiz bunu anlatabilmeyi o yuzden pes edip, pas geciyorum bu noktayi.
  
  yonetmenin becerilerinden bahsetmek gerekirse; bir defa aksiyon sahnelerinde cok ugrasildigini hissediyorsunuz ama ugrasilmis olmasi sizi doyurmuyor. yaratici bazi calismalari da gormek mumkun fakat genele bakildiginda oradan buradan alinarak olusturulmus bir genel iskeletin uzerine oturtulmus derma catma fikirler butunu oldugunu goruyoruz. bazi sahnelerde etraf parcalanirken hicbir sey goremiyor olmak ise ayri bir dingilligin gostergesi olsa gerek. araba ucmaya basliyor, sonra zoom in, bir de bakiyorsunuz arabanin kaportasindaki cizikleri goruyorsunuz. ucan arabayi gormek varken napayim uzerindeki cizikleri? filmin bir kovalamaca yumagi oldugu dusunulecek olursa bu tur sahnelerin ne kadar cok oldugunu ve rahatsiz edicilik miktarini tahmin edebilirsiniz. is bu sahnelerden karmasik cekimlerinden oturu sikilmamak mumkun degil.
  d.j. caruso ayni shia labeouf gibi spielberg destekli birisi. zaten hali hazirda lebeuof ve caruso disturbia(suphe)'da spielberg destegiyle birlikteydiler. shia'yi yeni yetme hallerinde izlemek fena durmuyor yasi itibariyle (22). isin ilginci bu filmde yeni yetme bir genci canlandirmiyor. yuzundeki o saskin ifade filmin havasina uygun, bunun disinda karaktere ekstradan herhangi bir sey katacak, ne oyunculuk var ne de fiziki destekli bir seyleri. yerine daha olgun gorunen bir saskin koyulsa muhtemelen daha inandirici sahneler ortaya cikardi. michelle monaghan tam rolunu bulmus. kirilgan ama yeri geldiginde sevdiklerini korumak icin vahsi (oha abarttim). billy bob thornton duz bombos bir karakterde karsimizda, herhangi bir sey soylemeye bile gerek yok. beni filmde en cok etkileyen karakter acikcasi savunma bakani callistor'u canlandiran michael chiklis oldu. karakterin o arada kalma haline cok sey katmis ve duygudan nasibini pek almamis filme birazcik olsun allik katmis.
  
  senaryoya gelince; tam bir kirma. kesinlikle bu tabirin abes kacacagini zannetmiyorum. klasiklerden wargames'den baslayarak, matrix, 2001 a space odyssey ve pek tabii ki the terminator en akla gelen konu ortaklari. cok yakin zamanda benzer konuya sahip enemy of the state ve teknolojinin yapabilecekleri odakli live free or die hard gibi orneklerle beslemek pek tabii ki mumkun.
  
  yapiyormus gibi yapmaktan oturu rendition'da agzima calinan bir kasik bali bile aradim filmin sonunda.
  
  beklentileri en asagi cekerek, aksiyonuna odaklanmayi basarabilirseniz -nasil olacaksa- eglenceli bir film olabilir belki kartal goz. ben eglenecek pek bir sey goremedim...