5 entry daha
  • zihnin işleyiş biçimi, ancak deneyimlerin açıklanmasıyla ortaya çıkarılabilir. bu açıklama, zihne dolayımlı yollardan ulaşabilecek nesnel bilimsel yöntemlerle yapılamaz. zihne dolayımsız bir ulaşımı, ancak zihnin kendisi, içebakış yöntemiyle başarabilir. başka zihinler sorunu burada devreye girer. buna göre, kişi bir konuda yalnızca kendisinin ne hissettiğini bilebilir; aynı konuda başkasının duyduğu hisleri kesin olarak bilemez. esasında gerek kişinin dışa vurduğu davranışlardan gerek bunları sözel ifadesinden gerekse kişinin fizyolojik değişimlerinden, duyumuna dair belli çıkarımlar yapılabilir. ancak öznel deneyimin kendisi dolayımsızken, buna ilişkin tüm belirlemeler dolayımlıdır. içebakış yönteminin getirdiği bu öznel nitelik nedeniyle, aynı şeyi yaşayan kişilerin aynı şeyi hissedip hissetmediklerine dair bilimsel kesinlikte bir veri ortaya konamaz.

    thomas nagel, buna, yarasa olma örneğini verir. biz insanlar, bir yarasanın ne olduğunu, onun tüm fiziksel yapısını, neler karşısında nasıl davrandığını veya davranabileceğini bilebilsek ve yarasa olmanın nasıl bir şey olduğuna dair aşağı yukarı bir fikir inşa edebilsek de bir yarasa için yarasa olmanın nasıl bir şey olduğunu asla bilemeyiz. çünkü öznel deneyimler, deneyimleyenin dışına kapalıdır.
1 entry daha
hesabın var mı? giriş yap