thermopylai savaşı

• gerek antik tarihcilerin verdigi abartili rakamlar, gerek 300 isimli filmin yarattigi etki, gerekse de beyinlere kazinmis olan yunan milletinin korkak olmasi gerektigi onyargisi nedeniyle yurdum insani tarafindan hic yasanmamis, tamamen gotten uydurulmus bir safsata oldugu dusunulen bir savastir.
  
  oysa ki biraz doneme merakiniz varsa, okuyorsaniz, ilgileniyorsaniz gercekci yanlari hic de az degildir. bu arada yine soyluyorum antik tarihcilerin verdigi rakamlar mutlaka abartili cunku o donemde tarih bir propaganda araci. bugunku gibi yani ayni bok. yine de rakamlarin abartili olmasi cok az sayida yunan askerinin kendilerinden kat kat fazla sayidaki pers askerine ustunluk kurdugu gercegini degistirmiyor.
  
  peki acik bir alanda karsilassalar dakikalar icinde dusmanini yok edecek pers ordusu nasil oluyorda o gecitte bu kadar kayip verebiliyor? burada en onemli nokta o donemdeki yunan savas formasyonu olan phalanx. phalanx formasyonunda en guclu nokta on cephe. yanlardan ve arkadan saldiri almazsaniz cok cok etkili olabileceginiz bir formasyon bu. her askerin dizinden omuzuna kadar uzanan kalkanlardan olusan bir duvar, o duvarin uzerinden uzanan mizraklar ve zirhli, egitimli askerler. bir de bu formasyona hucum eden egitim ve silahlar bakimindan zayif persleri dusunun, sonuc sasirtici degil o bakimdan.
  
  silahlar demisken, yunan dunyasinin o donemde metal isciligi konusunda fersah fersah ileri oldugu bilinen bir durum. pers ordusu ise elit birlikler disinda zirh ve kalkanlarinda hasir tarzi, metal icermeyen materyaller kullaniyor. hasir diyorum bak. bir nevi quality against quantity durumu soz konusu. okculuk ise o donemde henuz cok ilkel ve dusmanin formasyonunu bozmadan pek ise yaramiyor.
  
  sonuc olarak, silah ve zirh kalitesi, egitimli ve disiplinli bir ordu, phalanx formasyonu ve dusmanin etrafini cevirmenizi engelleyen dar bir gecit gibi etkenler bir araya gelince boyle bir savasin yasanmis olmasi gayet mumkun gorunuyor.
  
  savasi kim kazanmistir tartismasina gelince, "savaslarda kaybeden hep insanlik degil midir?" diyip cekiliyorum kenara.
  
  edit: hoplite formasyon degilmis. formasyonun adi phalanx. uyari icin yapma ya`ya tesekkurler.