gut

• hiç unutmam dahiliye sözlü sınav sorumdu. bu vesileyle sayın hocam hatice sebila dökmetaş'ı da anmış olayım.
  
  efendim gut bir metabolik artropati'dir. monosadyum ürat kristallerinin eklemlerde birikmesi sebebiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. yapım fazlalığından olduğu gibi atılım azlığından da kaynaklanabilir. çok az bir kısmında ise enzimsel bozukluklar neticesinde ortaya çıkmaktadır. enzimsel olanlarda hastalığın seyri daha ağırdır ve klasik hastalara oranla daha da erken görülür.
  
  hastalık genellikle 30-40 yaş arası erkeklerde görülür. ilk atak birinci mtp (metatarsofaringeal) eklemde görülür. ağrılar genellikle sabaha karşı olup dayanılamayacak düzeydedir. klasik kitaplar bu ağrı için çarşaf ağırlığına dahi tahamülü olmayan ağrı şeklinde tanımlanmıştır. acil servise başvuran bu hastaların ayaklarını sıkmamak gerekmektedir. pekçok acemi doktor muayene ederken ayak başparmağını sıkıp hastaya cehennem azabı yaşatmaktadır.
  
  hastalıkta dört seyir vardır;
  -asemptomatik gut
  -akut gut
  -interkritikal dönem
  -kronik tofüslü gut
  
  hastalığın tedavisi ikiye ayrılır;
  -akut atağın tedavisi
  -hiperüriseminin tedavisi
  
  akut atak tedavisi için kolşisin ve nsaid'ler (özellikle indometazin) verilir. atak sırasında ürik asit düşürücü tedavi başlanmaz eğer önceden başlanmışsa devam edilir. kolşisin'e yanıt verme bu hastalık için oldukça patagonomiktir.
  
  hiperürisemi tedavisi için allopürinol ve/veya probenesid kullanılır. allopürinol ürik asit yapımını azaltırken probenesid ise atılımını arttırmaktadır. bu tedavi hiperürisemiyi kontrol altına alarak atakların ortaya çıkmamasını sağlar.
  
  bu hastalıkta en önemli nokta spetik artrit ile ayırıcı tanının yapılmasıdır. eğer yapılmazsa hastayı sepsisten kaybetmek işten bile değildir. ayırıcı tanıda hekimin en önemli silahı artrosentezdir.
  
  hastalık eklem üzerinde bir dejenerasyon yaratmamakla birlikte kronik tofüsün eklem erezyonuna sebep olduğu bilinmektedir. hastalığın asıl etkisi böbrekler üzerinedir. hatta benim sözlü sınav hastam 37 yaşında bir kronik böbrek yetmezlikli bir gut hastasıydı. hastalık böbreklere 4 farklı patolojik süreç ile hasar vermektedir;
  -amiloidozis
  -ürik asit nefropatisi
  -ürat nefropatisi
  -nefrolithiazis
  
  bunlardan en korkutucu olan ikisi amiloidozis ve ürik asit nefropatisidir. amiloidozise etkisi bilinmemekle birlikte ürik asit nefropatisi probenesid ve allopürinol ile engellenebilmektedir.
  
  bir de tus bilgisi; gut taşları radyolusenttir.