süveyş krizi

• kanal krizi, 1950'lerin başında birleşik devletler ve ingiltere'nin, mısır'a asuan barajı'nın yapımı için söz verdikleri finansal yardımdan, mısır'ın sovyetler birliği ile ilişkilerini giderek geliştirmesi sebebiyle vazgeçmeleri sonucu, dönemin mısır devlet başkanı cemal abdülnasır'ın, uluslararası süveyş kanal şirketi'nin kontrolünde olan süveyş kanalı'nı bu olaya misilleme olarak millileştirmesi ile patlak vermiştir.
  avrupa'nın petrol ticaretinin önemli bir kısmı bu kanal üzerinden gerçekleştirildiği dolayısıyla, ingiltere ve fransa mısır'ı bu kararından vazgeçirmek için müzakareler başlatmaya karar verdiler. mısır'ın görüşme taleplerini reddetmesi ile beraber, bu iki ülke israil ile gizli bir anlaşma yapıp, mısır'ı işgal etmeye karar verdiler. plana göre, israil mısır topraklarını işgal etmeye başlayacak, fransa ile ingiltere barış gücü olarak, bu iki ülkenin askeri güçlerini ayırmak için mısır'a gireceklerdi. imzalanacak bir ateşkes antlaşmasıyla, mısır'ın süveyş kanal'ı üzerindeki hakları tekrar elinden alınacaktı.
  israil'in 29 ekim 1956'da mısır'ı işgal etmeye başlamasıyla plan resmen yürürlüğe girmiş oldu. nasır'ın fransa ve ingiltere'nin barış gücü olarak girme talebini reddetmesinen sonra, iki ülke mısır'ı işgal etmeye başladılar. işgal her ne kadar başırılı sürse de mısır'ın müttefiği sovyetler birliği'nin, londra ve paris'e atom bombası atması tehdidi ve birleşik devletler'in bu işgal hakkındaki negatif tutumu nedenleriyle, fransa ve ingiltere mısır topraklarından çekilmek zorunda kaldılar.
  kriz, uluslararası arenada bir çok büyük değişime sebebiyet verdi. sovyetler birliği, dünya çapında büyük bir prestij kazandı. nasır'ın askeri olarak başarısız olduğu halde diplomatik olarak büyük bir başarı elde etmesi, arap dünyasında büyük yankı buldu. dış politikada birleşik devletler'e güvenemeyeceğini anlayan fransa, nükleer teknolojisini geliştirmeye başladı. bir kaç asırdır dünyaya hükmeden batı avrupa devletleri'nin dünya üzerindeki hegemonyalarının bitmiş olduğu ortaya çıktı. birleşik devletler ve soveyetler birliği, yeni süper güçler olarak pozisyonlarını sağlamlaştırdılar.