kuşluk vakti

• bu anlamı tartışmalı tamlamaya, enis batur'un "tilki"sini okurken takıldım gene. bilen bilir, batur "kuşluk vakti"ni oldum olası sabahın körü anlamına kullanır. son kitabında da öyle geçiyor. "kuşluk vakti"ni anlamak için önce "kuşluk" sözcüğü ne demek onu öğrenmek gerek. ben de üşenmedim, elimin altındaki kimi sözlüklere baktım, hangisi ne diyor diye. başlangıç olarak belirteyim ki kaşgarlı, sözcüğün oğuzca olduğunu yazmış kitabında^*. bunun ışığında öteki sözlükleri de araştıralım bakalım nedir bu "kuşluk" :
  
  . türkçe sözlük - tdk (1945) : 1) sabahla öğle arası. 2) öğle yemeği.
  . türkçe sözlük - tdk (1981) : sabahla öğle arası.
  . türkçe sözlük - tdk (1983) : günün sabahla öğle arasındaki bölümü.
  . türkçe sözlük - tdk (1992) : günün sabahla öğle arasındaki bölümü.
  . derleme sözlüğü - tdk (1982) : sabahla öğle arası.
  . türk dili sözlüğü - orhan hançerlioğlu (1995) : günün sabahla öğle arasındaki bölümü.
  . arkadaş türkçe sözlük - ali püsküllüoğlu (2000) : günün sabahla öğle arasındaki bölümü.
  . misalli büyük türkçe sözlük - ilhan ayverdi (2010) : günün sabahla öğle arasındaki saatleri.
  . osmanlı türkçesi sözlüğü - ismail parlatır (2006) : kuşlara yem verilen vakit, sabah ile öğle arasındaki vakit.
  . büyük larousse (1992) : günün sabahla öğle arasındaki bölümü.
  . türkçe-ingilizce sözlük - redhouse (1972) : forenoon; lunch ("kuşluk yemeği" : "brunch").
  
  bunların dışında yalnızca iki sözlük "kuşluk vakti"ni enis batur'un kullandığı gibi, sabahın körü anlamıyla açıklamış :
  
  . gökbilim terimleri sözlüğü - abdullah kızılırmak (1969) : gün ağarmasından güneş'in gözeriminde bir süre yükselmesine dek geçen zaman aralığı. (alm. "glorie"; fr. "gloire"; ing. "glory")
  . türk dilinin etimoloji sözlüğü - ismet zeki eyuboğlu (1995) : kuşların uyanıp uçuşmaya başladıkları, ötüştükleri süre. günaçımıyla güneşin ilk yükseliş dönemi arası.
  
  görülüyor ki "kuşluk" sözcüğü, dolayısıyla da "kuşluk vakti" çoğunluğun düşüncesine göre, aşağı yukarı 10.00 - 11.00 sularına denk geliyor, ki "kuşluk yemeği" ya da kısaca "kuşluk" dediğimiz öğün (özentilerin "brunch" dediği hani, yukarıda da geçti) tam da bu saatlarda yenilir. evet, "kuşluk vakti"ni sabahın körü diye anlamlandıranlar yok değil, gelgelelim püsküllüoğlu'ndan parlatır'a iki uzak uç bile öteki anlamdan yanaysa, doğrusu odur demek gerekir.
  
  kısacası, bir tür sabah ikindisidir kuşluk vakti.
  
  *
  
  yıllar sonra : korkak vatandaş sevan nişanyan, yakınlarda elime geçen "sözlerin soyağacı" adlı kitabında (adam, 2004), "kuşluk" sözcüğünün (kaşgarlı'nın yazdığı gibi) oğuzcadan geldiğini belirtmiş, "öğleden önceki zaman" diyerek anlamını açıkladıktan sonra, "kuş sözcüğüyle ilişkisi açık değildir" diye not düşmüş. bu da eksik kalmasın.