wilhelm barthold

• uzun adı vassilij viladimiroviç barthold, alman kökenli rus vatandaşı olarak 1869’da petrograd doğan dilci, sosyal antropolog ve müsteşrik; türk dünyası ve islami ilimler tarihinde önemli yere sahip bilim adamı.
  lisans öğrenimini petrograd (st. petersburg) üniversitesinde doğu dilleri fakültesi'nde ve sonrasında almanya'nın çeşitli üniversitelerinde akademik kariyerini tamamlayıp, 1896 yılında, mezun olduğu okulda doçent unvanıyla göreve başlamış; çalışmalarını, orta asya, islam ve türk tarihi üzerinde yoğunlaştırarak profesörü olarak atandığı 1901’den vefatına (1930) kadar bu alanda sürdürmüştür.
  uzmanlık alanı çerçevesinde, islam peygamberinin hayatını ele aldığı muhammed’in mekke dönemi, muhammed’in medine dönemine ait makaleleri; islam tarihi ve arap hilafeti üzerine çalışmalar; doğu bilimi üzerine çalışmalar; islam ve müslümanların kültürü; müslüman hanedanlıkları; islâm medeniyeti tarihi ve çeşitli dillere de çevrilmiş daha onlarca basılmış kitap ve yüzlerce makalesi bulunmaktadır.
  keza, avrupa ve rusya’da doğu araştırmaları tarihi kurumsallaşmasında en önemli katkıyı yapanların başında yer almıştır. genel olarak, pozitivist tarih yazıcılığından ve evrimci toplum kuramından beslenerek kuramsal çerçevesini oluşturmuş; bir yandan orta asya tarihini incelerken, diğer yandan da doğu’ya ilişkin batılı bakış açısının tarihsel temellerini ortaya koymak istemiştir.
  barthold’un bu alandaki çalışmalarından kitaplaştırılanlarından –izleyebildiğim kadarıyla-türkçeye de çevrilenleri şöyle:
  1-kırgızlar, çev: ufuk deniz aşçı, kömen yayınları, istanbul 2002 / 99 s.
  2-moğol istilasına kadar türkistan, çev: hakkı dursun yıldız, türk tarih kurumu yayınları, ankara 1990, 644 s.
  3-rusya ve avrupa'da oryantalizm, çev: ayşe meral/ kaya bayraktar, küre yayınları, istanbul 2012, 456 s.
  4-orta-asya türk tarihi hakkında dersler, yayına haz: kazım yaşar kopraman/ismail aka, türk tarih kurumu basımevi, ankara 2013, 2baskı,238 s.
  5-islam medeniyeti tarihi, çev: m. fuad köprülü), akçağ yayınları, istanbul 2004, 327 s.
  6-uluğ bey ve zamanı, çev: ismail aka, türk tarih kurumu basımevi, ankara 1997,185 s.
  7-müdlüman kültürü, çev: m fatih karakaya, ayrıntı yayınları, istanbul 2013, 96 s.
  8-rusya'da ve avrupa'da şarkiyatçılığın tarihi: asyanın keşfi, çev: ayşe meral/ kaya bayraktar, yöneliş, istanbul 2000, 510 s.
  9- halife ve sultan: islamda iktidarın serüveni, çev: ilyas kamalov, yeditepe yayın, istanbul 2006, 196 s.