mary stuart

• kendisine şiar olarak hayat felsefesi yapılabilecek en güzel sözlerden in my end is my beginning'i seçmiş, mağlup iskoç kraliçesi.
  
  bu şiar türkçe'ye "başlangıcım, bitişimde saklıdır." olarak çevrilmiş.
  
  ki mary stuart'ın politik kariyerinde 'bitti' denilen yerden kaç defa ayağa kalkabildiğini, idamdan kaç kez yırtabildiğini düşünürsek kendisine tam oturan bu sözü motto olarak kullandığını söyleyebiliriz.
  
  kendisi iktidar oyunununu kazanıp şahsen ingiltere tahtına çıkamadıysa da; ölümünden sonra bile etkisini gösteren binbir türlü entrikayla oğlu james'i elizabeth'in ardından, sadece ingiltere'nin değil birleşik krallık'ın hükümdarı olarak tahta çıkarabilmeyi bilmiştir çünkü elizabeth'in mensubu olduğu tudor hanedanı'nın erkek nesli tükenmişti ve ailenin ana kökten son mensubu elizabeth'ti. uzaktan tahta geçebilcek kral adayı olarak da sadece mary'nin oğlu olan james vardı.
  
  yani kendisinin şahsi bitişi bile oğlunun başlangıcını hazırlamıştır; bu dominatrixin yılmaz hatırası birleşik krallık'ın temellerini biçimlendirmiştir.