angoisse

• cemil meriç jurnal'de bu kavram çevçevesinde birkaç yazı yazmış.
  
  22.2.1963 tarihli 'angoisse üzerine düşüncelerim' yazısından..
  
  ''ben hafızamın kucaklayabildiği en eski hatıralarımı ''angoisse''la sisli görmekteyim. ama mütemadiyen açılan bu yaranın, hangi eller tarafından kanatıldığı meçhûlûm değil. o zaman bu bir ''angoisse'' değil, düpedüz bir ''malheur'' oluyor. şartlar değişmedikçe bu yara kanayacak. şartlar neden değişmiyor. asıl sual bu. kaldı ki ''angoisse''ı bavula yerleştirir gibi bir alay imtiyazlının göğüs boşluğuna doldurmak da yanlış. benim durumum başka. felâket benim planımda izale edilse bile, bu hiçbir meseleyi hal etmez. varmak istediğim birinci merhale herkes kadar, herkes gibi yaşayabilmek. sonra. ya bütün bir çağı gittikçe daralan demir bir çember gibi sıkıştıran ''angoisse''? bence bu, ''angoisse'tan çok korku. hatta çok açık, çok belirli bir korku. moskova'nın newyork'tan, newyork'un moskova'dan, hint'in çin'den, insanın insandan, insanın makinadan korkusu. homo faber'in fetihleri de hiç de gönül açıcı değil. rönesanstan bugüne kadar geçen tarih antik çağların yabancısı olduğu bir dert aşıladı insanlığıa: ''angoisse''. sosyalizm bu derdin kökünü kazıyacak mı? yoksa sosyalizm soyumuzun gördüğü, son tatlı rüya mı olacak? ''cruel enigme''! altın çağın ilerde olduğuna dair hiçbir beliti yok.
  bunların hepsi güzel, bunların hepsi mükemmel ama benim durumum? madem ki altı bin yılın (belki de altı yüz bin yıl) kirlettiği tarih denen bu uçsuz bucaksız ahırı kandan ırmaklar temizleyebilir.. acaba? kan neyi temizledi şimdiye kadar? kan yangınlar tutuşturan bir barut. makina ile insanın boğuşması nasıl sona erecek? makina caliban. caliban'ı zorla dürttük, uyandırdık. gandhi'nin ülkesi bile ırzını tekniğe teslim etti. ama bunlar benim problemim değil. aydınlarımız beyoğlu'na ilk defa çıkan kenar mahalle çocukları gibi ağızları bir karış açık, makina medeniyeti karşısında vecit duruyorlar. devekuşu uyanıklığı temsil eder bizim yanımızda.''