duyar kasma dili ve edebiyatı

• sanimiyetsizliğiyle insanı (aslında beni... kendi adıma konuşayım) çileden çıkartan bir dil yozlaşmasıdır. yozlaşma dememdeki sebep ise bu konuda ciddi bir sıkıntı olmamasına rağmen, altında aslında sırf "batı böyle yaptı" diye bir öykünme olmasıdır.
  
  en uç örnekten gireyim. zenci kelimesi türkçeye bakır kelimesinin arapçası zenc kökünden girmiştir. bakır rengi anlamındadır. latin kökenli dillerde siyah anlamına gelen negro ise seneler önce afrikadan "avlanıp" amerika kıtasında köle olarak sömürülen kişilere verilmiş bir isimdi. şimdi kölelik döneminden kalma anılarını çağrıştırdığı için o kelime amerika'da yasaklandı. ırkçı söylem kabul edildi. zencilerin birbirilerine nigga demesi yahut beyazların zencilere black (siyah) demesi normal kabul edilirken, aynı anlama gelen negro yasaklandı. çünkü altında karanlık bir dönemin izlerini taşıyordu.
  
  bir dönüyoruz bize, siyahi insanların burada böylesi bir muamele görmemesine rağmen, böyle bir dönemi andıracak bir kelime olmamasına rağmen zenci demekten kaçınıyor bizim duyar kasanlar.
  
  hadi kendi dilimize dönelim. herif yahut karı kelimesi ayıp değildir esasen. biraz argodur. adi herif derken anılan kişiyi aşağılamak için adi kelimesi kullanılır. kaltak karı derken aşağılamayı içeren kelime kaltaktır. aşağılama amacıyla kullanılan tümcelerde de genelde herif yahut karı kelimeleri pekiştirme amaçlı kullanılır. "karı milleti" dendiğinde illa bir şikayet vardır cümlede ama ayıp değildir. yok karı demeyeceksin... neden? anlamı kötü... değil yahu.
  
  ota boka cinsiyetçilik yaftası yapıştırma modası ise ayrı bir illet. örnek: bilimadamı deme biliminsanı de... cinsiyetçi... sevgili arkadaşlar, bakın mağaradan bu yana fizyolojik bir takım sebeplerden dolayı uzun yıllar domestik hayat kadınların üstüne kalmış. kabul, kadınlar da pek çok işi erkekler kadar iyi yapıyor eyvallah. iyi de ticaret binlerce yıl erkek eliyle yürütülmüş ve işadamı kelimesi cinsiyet içerme vasfını yitirip meslek adı olmuş. şimdi amerikalılar businessman kelimesini businesspeople yaptı diye biz de bir şekilde -adamı içeren her kelimeyi -insanı kelimesiyle değiştiriyoruz. biliminsanı demek ile kadınların bilimde önü açılmıyor malesef.
  
  hadi bunlar bir şekilde cinsiyet içeriyor ve hatta görece yeni kavramlar. "adam gibi" diye bir deyim var. binlerce yıllık. içinde adam kelimesi geçiyor ama anlamı düzgün, özenli, doğru. adam düzgündür, doğrudur anlamında değil. öyle gelişmiş bir deyim yahu. ayrıca dilimizde "insan gibi" diye bir deyim de var. nezaketsiz davranışlar için insan gibi yap uyarısı kullanılırken, savsaklanmış, şişirilmiş işler için "adam gibi" kullanılıyor. yani bir şarkıyı nurhan damcıoğlu edasıyla şakıyarak söylemeye "adam gibi söyle" denmiyor. detone ve yanlış söylenirse deniyor.
  
  örnekler çoğaltılabilir. kimse haldunlara ev gezmesine gitme planını değiştiriyor mu şehit haberi gelince? yok. ama klavyeye geçince öncö şöhöt vörkön böylö şöy ölör mö...
  
  samimiyetsizlik. ikiyüzlülük. bu dilin alfabesi bu malesef.