vitoria muharebesi

• britanya, portekiz ve ispanya ordularına komuta eden wellington dükünün, joseph bonaparte ve mareşal jean-baptiste jourdan komutasındaki fransa ordusunu ispanya’daki vitoria yakınlarında yendiği ve yarımada savaşını zaferle sonlandıran muharebe.
  
  öncesi
  1812 yılının temmuz ayında salamanca muharebesinin ardından fransızlar madrid’ı boşaltınca wellington’un ordusu 12 ağustos 1812 günü şehre girer. şehri güvenceye aldıktan sonra kuzeye ilerleyen wellington 230 km ötedeki burgos şehrini kuşatır. ancak düşmanın gücünü hafife aldığını fark ederek kuşatmayı kaldırarak 21 ekim günü geri çekilir. 31 ekim günü madrid’i de boşaltmak zorunda kalan wellington kuşatılma tehlikesini bertaraf etmek için önce salamanca daha sonra portekiz sınırındaki ciudad rodrigo’ya kadar geri çekilmek zorunda kalır.
  
  kışı güçlenerek geçiren wellington’un tersine napolyon bonapart başarısız rusya seferinin yaralarını sarmaya çalışmaktadır. 1813 yılıyla beraber wellington 121 bin askerle ilerlemeye yeniden başlar. 68 bin askere sahip mareşal jourdan ise fransa ile temasının kesilmemesi için burgos’a geri çekilir.
  
  muharebe
  21 haziran günü wellington vitoria’ya saldırır. yoğun geçen çarpışmada merkezi yarılan fransız ordusu dağılacak, 5 bin fransız askeri öldürülürken, 3 bin tanesi de esir edilir. 152 fransız topu ele geçirilirken, joseph bonaparte son anda kaçmayı başaracaktır. muharebenin sonunda ispanya’daki fransız hakimiyeti sona erer.
  
  sonuçları
  müttefikler 3.675 ingiliz, 921 portekiz ve 562 ispanyol olmak üzere toplamda yaklaşık 5 bin asker kaybederken, fransız kayıpları da 5.200 seviyesindeydi. fransız ordusundaki kayıplar muharebedeki hezimete göre düşük seviyedeydi çünkü daha o sabah mevzilerine ulaşabilmek için 32 km katetmiş britanya ve müttefik orduları kaçan fransızları takip edecek durumda değildi. ayrıca fransızların geride bırakmak zorunda kaldıkları ganimet galip askerleri meşgul etmişti. fransızların geride bıraktığı ve günümüzdeki değerinin 100 milyon £ olduğu düşünülen ganimet yüzünden britanya ordusunda disiplin ortadan kalkmış, emir komuta zinciri bir kez daha kırılmıştır.
  
  kaynak