doğulu

• pek "doğulu, batılı" zımbırtılarını sevmem ama hadi uyalım biz de.
  
  etimoloji bazen iyidir.
  
  "kelam", kelime sözcüğü ile akraba, "konuşma" demek. islami literatürde "teolojik mantık" yerine kullanılmış, yer yer teoloji sebebiyle saçmalıkları da dahil etse de ciddi bir ilimdir.
  
  bunun batıdaki karşılığı "logos". yunanca "söz" demek. logos'tan türeme "logic", önce teolojik, ardından modern anlamda felsefi mantıktan anladığımız biçimiyle "mantık" karşılığı kullanılıyor.
  
  mantık. nutuk ile akraba, "konuşulan", "söz". türkçe asıl olarak ikinci anlamı ile, yani "logos" karşılığı yaygın, fakat "mantık'ut tayr"da (kuş dili) olduğu gibi eskiden birinci anlamında da yaygın kullanılmış.
  
  philosophia: bilgelik sevgisi (sophos: bilgelik, ilk anlamı ustalık, söz ustalığı, sofizm.)
  
  safsata: sophosçuluk oynamak, bilgelik taslamak sonucu ortaya çıkan şey.
  
  doğunun temel sıkıntısı, "mantık"ı tekrar ilk anlamına, "laf"a dönüştürmesidir. edebiyat parçalar doğulu. belagat vardır, fakat feraset ve mantık yoktur, mantığa hitap etmez "nutuk" atar. belagatin de kaideleri, kuralları olduğundan, nutuğunda mantık var zanneder. halbuki bunlar retoriğin kuralları, kaideleri, sistematiğidir en fazla. o yüzden "sophos sevgisi" değil, "sophisteia" yani "laf ebeliği" doğuda sevilir, tutulur. doğulunun derdi, mantıksız nutuktur.