operation case blue

• case blue yada türkçe kaynaklardaki isimlendirmesiyle mavi durum, daha sonra braunschweig operasyonu olarak adlandırılan, alman ordusunun 1942'deki kafkasya yaz taaruzunun kod adı. 1938 yılında, üçüncü reich tarafından tüketilen 7.500.000 milyon ton petrolün, üçte biri almanların kendi stokudur. 1941 yılında alman petrolünün yüzde yetmiş beşi romanya'dan karşılanmaktaydı. gürcistan ve ermenistan hariç, sadece azerbaycan ise 1942'de 24 milyon ton petrol üretmişti. operasyonun amacı tüm kafkasyayı, petrol rafineri ve yataklarını ele geçirmek ve burayı rusya'nın içlerine yapılacak saldırılar için bir üs haline getirmekti.
  barbarossa harekatında, 22 haziran 1941'de, mihver devletleri, toplamda 3.9 milyon asker 3,750 tank, 23.435 top, 5.369 uçak 17.000 havan, 3,000 zırhlı savaş ve piyade destek aracı ile sovyetler birliğini işgal etti. bu, somme ve verdun'daki gibi depth ve large scale, ama daha kat kat daha fazla birliğin katıldığı, siper savaşının aksine, gerek saha savaşı, gerek mekanize ve gerek asimetrik olarak on milyonlarca askerin yüz yüze savaştığı bir savaşı; insanlık tarihinin en vahşi ve en kanlı olaylar dizisini başlattı. luftwaffe başta birkaç kayba karşılık binlerce sovyet uçağı düşürdü. 5 ay ve 1 haftanın ardından, 3 milyon sovyet askeri esir alınmış, yarım milyonu ölmüş, üç yüz bini ise ileride enfeksiyon, aldıkları yaralar ve hastalıklardan ölmüş ve bir milyonu yaralanmış ve sakat kalmıştır. yani askeri kayıplar neredeyse 5 milyondur.
  mihver devletleri tarafında bu rakam 1 milyondur.
  mihver orduları savaştan önce 80 milyon insanın yaşadığı, kömür üretiminin yüzde altmışının, çelik ve demir üretiminin yüzde yetmişinin, alüminyum üretiminin yüzde altmışının; karşılandığı bir alanı, ve tarımda çok önemli bir dayanak olan ukrayna'nın tamamını ele geçirmiştir.
  moskova ve rostov muharebeleri öncesi, iki tarafın kayıplarına bakıldığında, almanların kesin bir zafer kazanacağı görülür. ama almanların da bildiği bir durum vardır, savaşta o zamana kadar hiç vermedikleri kadar kayıp vermişlerdir.
  almanlar tüm sebeplerde toplam 2,800 uçak kaybetmiştir. yani britanya hava muharebelerinden bin uçak daha fazla. sovyetlere uçak konusunda on kat daha fazla kayıp verdirtmişlerdir. bunların yüzde doksan beşi polikarpov po-2 l-15 ve l-16'ydı. sovyetler daha gelişmiş teknolojik inovasyona sahip uçaklarla kayıplarını yerine koymaya başlayacaktır ama almanlar başta ondan daha az kayıpla binlerce sovyet uçağı düşürürken, ilerleyen zamanlarda beklemedikleri bir şekilde binden fazla day fighter kaybetmişlerdir ve bu durum alman operasyonlarını kısıtlamıştır.
  kara araçları konusunda da ruslara daha fazla kayıp verdirten almanlar toplam 2000 tank ve obüs kaybetmiştir.
  sovyetler birliğine lend-lease yardımlarıyla ingilitere ve abd 1200 lokomotif ve 11.000 vagon gönderdi. yani sovyetlerin savaş boyunca ürettiğinden daha fazla. ama, 1941 yılında sovyetlerde, önceden üretilmiş kullanımda olan veya stok, toplam 28,000 lokomotif ve 600,000 vagon vardı. yani vagon ve lokomotif yardımları sovyet stokunun yanında hiçbir zaman önem teşkil etmedi. ki zaten lend-lease öncesi almanlarla savaştığı için ingilizler sovyetlere yardım gönderiyordu, 1941 yılındaki lokomotif ve vagon yardımları stokun yanında 0.2 civarındaydı.
  stalin dönemindeki endüstrileşme programının sonucu olarak savaş başladığında sovyetler on binlerce lokomotif ve yüz binlerce vagona sahipti, ve bu sayede çok başarılı ve verimli bir şekilde fabrikalar ural dağlarının arkasına taşınabildi.
  koordineli bir şekilde savaşan wehrmacht, t-26 gibi tankları keklik gibi avlasa da, t-34 almanlar için kötü bir süpriz olmuştu. ama bu tanklarla moskovaya kadar geniş çaplı olarak karşılaşmadılar. önceki yazılarımda da birde fazla defa belirttiğim gibi, sovyet devleti, savaş başlayınca, erkekleri on altılık formatlarda (1600 veyahut 160.000 gibi)
  ve 16'nın 13'ü askere alınıyor ve sadece kalanı üretimde çalışıyordu. ve nazi almanyası, ele geçirip mesken tuttuğu bölgelerdeki insanları ve savaş esirlerini köle olarak çalıştırıyordu. reich'in endüstriyel iş gücü amerika'dan dahi daha fazlaydı.
  çelik üretimi vb. konularda da sovyetlerden daha fazlaydı. ama sovyetler tüm bunlara karşı daha fazla miktarda aracı sahaya sürmeyi başarıyordu.
  moskova muharebesine gelindiğinde, 1941 yazı alman taaruzunda, luftwaffe 1,600 uçak kaybetmiş ve bir o kadarı da hasar alıp kullanılamaz hale gelmiştir. 1941'de luftwaffe haziran'dan aralık'a kadar 307 milyon galon yakıt harcamıştır, britanya hava savaşının yaşandığı 1940 yılında, tüm yıl boyunca harcanan petrol 309 milyon galondur.
  moskova'da alman hava saldırılarında başı çeken luftflotte 2 sadece 172 day fighter'a sahiptir.
  2 ekim 1941'de başlayan alman saldırıları sonrası, wehrmacht, 5 aralık'ta kremlinden 25 kilometre uzaktaydı. ancak ruslar hiçbir tahribata uğramadan üretim yapabiliyordu, uzak doğuda japonlarla savaşmış ve barbarossa harekatında hasar görmemiş sovyet rezerv orduları takviye olarak geliyordu, sovyet orduları şoku atlatmış ve adapte olmuştu, katyusha ve t-34'ler geniş çaplı olarak cephe hattına gelmeye başlamıştı, ve almanlar lojistik destek olarak dejevantajlı bir durumdaydı. ruslar daha çok kayıp verse de muharebedeki çarpışmalarda daha sonra sovyetler wehrmacht'ı geriye atmaya başlar ve bir karşı saldırı başlatır.
  almanlar geri çekilir ve muharebe 7 ocak 1941'de biter. güçler dengesi ruslarda yana olmamasına karşın, ruslar inatla ibreyi kendilerinden yana çevirmiştir. daha sonra rzhev'de moskova önlerine ilerleyişi durdurmak için 2 milyondan fazla sovyet ve bir buçuk milyondan fazla alman askerinin savaştığı çok daha kanlı rzhev muharebeleri başlayacaktır.
  20 haziran 1941'de taaruz operasyonları için wehrmacht'ta 19 bölük vardı. tamamen savunma için ise 22.
  30 mart 1942'de taaruz bölüklerinin sayısı 47'ye ve savunma bölüklerinin sayısı 79'a yükselmişti.
  20 haziran 1941'de tüm maksatlar için ayrılmış 136 bölük varken,
  30 mart 1942'de bu rakam 8'e düşmüştü !
  bu yüzden kafkasya ve stalingrad'a tüm diğer muharebede ve hatlardan daha fazla italyan, romen ve bulgar askerleri getirildi.
  doğu cephesinde çatışma şiddetinin en fazla olduğu noktaların başını leningrad, rzhev ve kafkasya çekiyordu. case blue operasyonuna toplamda 1.2 milyon whermacht personeli 2000 uçak ve tank katılmıştı.
  hitler doğu cephesinin güneyindeki ordularını a ve b olmak üzere iki iki merkezi ordu grubuna böldü.
  a ordu grubu kafkasya'ya ilerleyecek, ve kızıl orduyu bozguna uğratacak, b ordu grubu ise aynı görevi volga nehrinde üstlenecekti. b ordu grubunda, fransa'yı teslim almasıyla ünlenen 6. ordu, ve kumandanları; manstein'den sonra en ünlü generallerden olan friedrich paulus vardı.
  stalingrad'ta ise almanlar şehrin yüzde doksanını ele geçirmişti, ama bu artık bir saha savaşı değildi. milyonlarca asker kazı aletlerinden alev makinelerine, her şeyle, yüz yüze, merdivenden sanayi kompleksleri harabelerine; her şey için savaşıyordu. case blue'daki birliklerde olduğu gibi, stalingrad'ta da, mihver tarafında almanların yanında romen, bulgar, macar italyan hatta fin askerleri savaşıyordu.
  19 kasım 1942'de başlayan uranus operasyonunda 11 ordu ve tank tugayı yaklaşık 1.2 milyon asker, kuzey kanadındaki bulgar ve romen ordularını, güneyde ise italyan ordularını delip geçerek almanları kıskaca alır.
  ve sonuçta, 500,000 alman
  157,000 bulgar
  114,000 ıtalyan
  109,000 romen ve 40.000 milis esir alınır. aralarında ondan fazla general vardır. bütün bir ordu teslim alınmıştır. kış fırtınası operasyonunda almanlar 13 bölük ve 124 .000 askerle kuşatmayı kırmaya çalışsa da başarısız olmuşlardır.
  case blue'nun başında almanlar parlak zaferler kazansa da, neticede barbarossa harekatında olduğu gibi çok geniş alanlar ele geçirilmiş ama asıl hedef, petrol yatakları ele geçirilememiştir. stalingrad'taki bu bozgun kafkasya'daki mihver ordularını çok kötü etkilemiştir ve birlikler geri çekilmiştir.
  daha sonra 1943 yılında stalingrad'ta devam eden muharebede sovyetler kesin bir üstünlük sağlamıştır, küçük satürn operasyonunda ostrogozhsk–rossosh taaruzunda italyan ve bulgar orduları tamamen bozguna uğratılır. son olarak voronezh-kastornensk operasyonunda ruslar 13.000 asker kaybına karşılık 91.000 alman öldürürler, stalingrad muharebesinde genel çatışmalar ve kuşatmaya havadan ikmal yapma girişimleri esnasında luftwaffe'nin kayıpları bini geçer, ayrıca uranus operasyonunda esir alınan merkez ordu grubu 10.000 kamyon kaybetmiştir ki, bu mihver ordularından kafkasyada geriye kalanlarının iflahını kesmek ve hareket imkanını kısıtlamakta büyük bir rol oynamıştır. kafkasya muharebeleriyle eş zamanlı olarak rzhev'de yürütülen mars operasyonu sonuçsuz kalmıştır. ama, almanlar ruslara daha fazla kayıp verdirtmesine karşın, sadece 1942'nin mart ayında 200.000 asker kaybetmiştir. ve rzhev'de almanlar üzerlerine sel gibi gelen iki milyon rus askerine karşı sürekli takviye yapmak zorunda kalmıştır. rzhev'de toplam 1.6 milyon alman askeri bulunmuştur, ve bu stalingrad'la eş zamanlı olarak gerçekleştiğinden, oraya gidecek takviyeyi bloke etmiştir.
  rzhev, case blue ve stalingrad'tan sonra, kafkasya'da kontrol sağlanmış ve moskova önlerine alman ilerleyişi tamamen durdurulmuştur. ve doğu cephesindeki ana çarpışmalar urban combat'tan saha savaşına dönüşmüştür. bir de, küçük stalingrad olarak bilinen velikiye luki muharebesi, oradaki demiryolu hat ve bağlantılarının rusların eline geçmesine sebep olmuş ve çok önemli stratejik sonuçlar doğurmuştur.
  nazi almanyası, 1939'da 8,295, 1940'ta 10,826, 1941'de 12,401, 1943'te 15,409, 1943'te 24,807 ve 1944'te 40,593 uçak üretmiştir. bu tablodan görüldüğü üzere, batılı müttefiklerin bombardımanları alman üretiminin artmasına engel olamamıştır.
  a
  ayrıca 1987 tarihli amerikan ordusu ders pdf'ine göre kuzey afrika, reich savunması ve batı cephesinde bulunan uçakların toplamı kadarı, hatta daha fazlası doğu cephesinde bulunmuştur. 1944 haziranında doğu cephesinde 2,796 operasyonel luftwaffe uçağı bulunurken tüm diğer cephelerde bu rakam 2,686'ydı.
  şu reich savunması flakları doğudan uzak tuttu da yine yanlış bir tabir. 1944 haziranında tüm diğer cephelerde toplam 19,865 yop bulunurken doğuda 48,635 top bulunuyordu.
  don caldwell'e göre, 1944'te doğu cephesinde luftwaffe 342,483 sorti yapmıştır, tüm diğer cephelerde ise, 182,004.
  17 ağustos 1943 günü, usaaf ve raf almanya'nın içlerine bir bombardıman görevini gerçekleştirirken, 300 bf-110, bf-109g-6 ve fw-190'ın saldırısına uğrar. hava filosunda 376 b-17
  268 p-47 ve
  191 spitfire vardır. o gün 60 b-17, 3 p-47 ve 2 spitfire düşer. 95 b-17 ağır hasar alır.
  kayıpları 585 personeldir.
  1 ağustos 1943 günü, usaaf romanya'daki petrol yataklarını bombalayacağı bir görevi gerçekleştirirken, 52 bf-109 ve b-110'un saldırısına uğrar. 53 b-24 düşer ve 54'ü hasar alır.
  kayıpları 680 personeldir.
  14 ekim 1943 günü usaaf yine almanya içlerinde, schweinfurt'tu bombalayacaktır, ve yine bf-110, fw-190 ve bf-109g-6'ların saldırısına uğrar.
  4 p-47, ve 77 b-17 düşer, 121 b-17 hasar alırken kuzey afrika'ya acil iniş yapanlardan 90'nı da kullanılamaz hale gelecektir. toplam b-17 kaybı 167 ve personel kaybı 698'dir. saldıran alman uçaklarında, mk-108 ve r4m değil, mg 151, 131 ve br 21 vardı.
  ingilizler zaten gündüz hava akınlarındaki başarısızlıkları sebebiyle, yapktıkları bombardımanların yüzde doksan beşi gece bombardımanlarıydı. usaaf ise 1943'te büyük bir bozguna uğradı ve bombardımanlar topyekün durduruldu.
  aaf(allied air force) 1943'te çok ağır bir yenilgi aldı. 1943'te amerika 85.000, ingiltere 26.000 uçak üretmişti.
  nazi almanyası ise, 24.000.
  sovyetler birliği ise 34.000 uçak üretmesine karşın, operasyonel olmayan sebeplerden, o yıl 10.000 uçak kaybetmiş, dolayısıyla 24.000 uçağı sahaya sürebilmişti. ve sovyet hava kuvvetleri, 1943'te insiyatifi ellerine aldıktan sonraki saha savaşlarında luftwaffe'yi bozguna uğratmıştır.
  şu da ilginçtir ki, 1943 yılında luftwaffe batı cephesinde en fazla uçak kaybını reich savunmasında değil, tunus harekatında vermiştir.
  17 kasım 1942 ve 9 mayıs 1943 arasında 2400 alman uçağı tüm sebeplerden imha olmuş ve 600'ü ele geçirilmiştir. norwich üniversitesine göre, kursk muharebesinde ise jg birimlerinin toplam kaybı 1600'ken, tüm sebeplerden toplam alman uçağı kaybı 2000'dir.
  yani tunus'ta haftalık ortalama alman uçağı kaybı 125 iken kursk'ta 333'tür.
  yani, 1941 yılında, üçüncü reich, 31.9 milyon ton çelik üretmişken, sovyetler, 17.9 milyon ton çelik üretmiş, barbarossa harekatından sonra kendi kaynaklarını kullanmak konusunda dahi sıkıntıda halan sovyetler, 1943 yılında 8.5 milyon ton çelik üretirken, reich 34.6 milyon ton çelik üretmiştir. 1943 yılında sovyetlerde 7,700,000 kişi üretimde çalışırken, almanya ve almanya tarafından mesken tutulan bölgelerde, çalışan kişi sayısı 16.800.000'dü.
  ve savaş boyunca reich toplam 67,429 obüs ve tank türevi üretirken, sovyet tarafında bu rakam 106.025'ti. ikinci dünya savaşında, nazi almanyası, en fazla nitrik asit, amonyum nitrat ve sülfrik asit üretmiş ülke idi.
  buna karşın 1943 yılında doğu cephesine toplam sevk edilen 75mm ve üzeri alman top mühimmat tonajı 10,200.000, sovyet mühimmat adeti ise 48,400.000'dir.
  ama tüm bunlarda önce, henüz batılı müttefikler, bozguna uğrayacakları hava akınlarına bile başlamamışken, 1942 yılında, filipinler'de japon ordusunun 27.000 amerikan askeri öldürüp, 100.000'nini esir aldığı yılda, kızıl ordu 5 günde 500.000 alman askerini teslim almıştır.