iran tarihi

• iran tarihi bir gariptir aslında;
  
  iran perslerden itibaren anlatılır genelde (m.ö 600 lü yıllar civarında) ama öncesinde m.ö 3000 li yıllara dayanan bir elam devleti var, elamlılar sonradan medlere evrilmiştir ta ki; persli keyhüsrev m.ö 550 iran ve anadolunun bir kısmını fethedene dek.
  
  sonra pers etkisi ile şekillenegelmiştir. o zamanki adı parth/sasaniler olan iran belki de bu dönemde gücünün zirvesinde iken, arap yarımadasında mekke'de hz. muhammed'e kuran'ın indirilmeye başlamasıyla islam dini ile ilk tanışıklığını yaşadı.
  
  630 yılından itibaren başlayan iran'ın islam'a davetleri, 652 yılında fethedilinceye kadar devam etti. asıl dini zerdüştlük olan iran islamla tanışmış ve müslümanlık yayılmıştır.
  
  ortaçağ'da islamiyetin yayılmasıyla emeviler, abbasiler, gazneliler ve selçuklular gibi büyük devletlerin yönetimine giren iran, sonrasında şah ismail tarafından yönetildi (safaviler)ardından afşarlar ve kaçkarlar hanedanlığı hüküm sürdü.
  
  dönemin güçlerinden osmanlı ve ruslar iran hakimiyeti için defaten savaşarak yönetmeye çalışılsa da iran uzun süre ve tamamen kimsenin hükümdarlığına girmemiştir.
  
  1908’de iran’da petrolün bulunması tarihinde kritik bir dönüm noktası oldu ve karmakarışık bir döneme girildi.(bkz: dış güçler)
  
  rıza pehlevi’nin 1925'te kaçar hanedanına son vermesi ve pehlevi sülalesinin ülkeyi yönetmesi 1979 yılına kadar sürdü. hatta 1963 yılında beyaz devrim ile irn modern ve güçlü ülkeler arasına girmeye başlamış ortadoğu ve dünyada söz sahibi konuma gelmeye başlamıştır.
  
  ardından sürgün dini lider ayetullah humeyni uçağa bindirilerek irana gönderilmiş ,(burası biraz garip editleyip anlatacağım adam ırakta sürgünken şahın baskısı ile fransaya yollanıyor orada küçükbir köyde örgütlenerek iranda devrim sürecini başlatıyor) 9 gün sonra humeyni öncülüğündeki halk hareketinin 1979'da pehlevi hanedanını devirip yerine islami kurallara dayalı bir rejim kurması (bkz: iran islam devrimi).