rimland theory

• vallahi bildigim kadariyla ne bu yesil kusaki ilk abd bulmustur, ne de rimland theory pek orjinaldir.
  
  19.yyda daha abd uluslararasi arenada yerini almamisken, iyice kolonize edilmis dunyanin sayili "bakir" bolgelerinden biri olarak kalan ortadogu, ingiltere ve fransa tarafindan yavas yavas paylasilmaya baslamis. buradaki asil basrol oyuncusu ingilitere. zira paylasimin sonunda ortaya cikan ve pek de saglam sinirlara dayanmayan "spheres of influence"lara da bakildiginda, arkadaslar fransayi epey kaziklamislar. zira bu yayilma onlar icin daha onemliydi cunku asil amaclari ortadoguyu ve oradaki musluman halklari kullanarak taa hindistana (ingiliz kolonisi o siralar) kadar uzanan bir koridor yaratmak ve elbette ki yine rusyanin yayilmasina gem vurmakti. 18.yydan sonra bize fark atmaya baslayan rusya, gercekten de uzun vadede ingiliz imparatorlugunun hindistandaki kontrolune bir tehdit olusturuyordu ve bu tehdite karsi fransayla epey surtusmeli bir isbirligi yapti ingiltere. bu stratejinin adi great gamedir.
  
  (ve a lifetime of type ii errorsin belirttigi gibi peter hopkirk tarafindan literature kazandirilmis, kac kere niyet edip bastan baslasam de bir turlu son 50 sayfasini okuyamadigim a peace to end all peace isimli david fromkin eserinde guzelce ve ayrintilariyla aciklanmistir)
  
  iki ulkenin de bu koridordaki veya kusaktaki ulkeleri isgal edip imparatorluklarina katmalarina imkanlari yoktu; onun yerine kukla rejimlerle veya muttefikliklerle bunu saglamaya calistilar. sonunda basaramayinca da apar topar kacip gittiler, o bolgeler de masa basinda cizilmis sinirlarin getirdigi yeni sorunlarla, kictan uydurulmus ulkelerin dunya haritasinda gecekondu misali yer edinmelerinin yarattigi yeni iktidar mucadeleleriyle basbasa kaldi. (daha dogrusu gorece basbasa)
  
  tabii yesil kusaktan farkli olarak, "kusaklarin" tam olarak ustuste oturmamasina ek, ingiltere bircok yerde islamdan ziyade milliyetciligi kullanmis, butun bir ulke yerine bu milliyetcilik bahanesiyle guc elde edecek olan zumre ustunde etki kurarak bir nevi modern vassal stateler yaratmaya calismis. zamanla bu imparatorluk guclerinin yerlerini abd aldi, tipki imparatorluk rusyasinin yerini yeni rusyanin almasi gibi. bizim ulke de iki gucun arasindaki bu mucadelede, bircok baska ulke gibi kaynayip gitti, dincilerin ve asiri milliyetcilerin guclenmesi, abd bagimliligi, darbe kulturu gibi uzun donem faktorler ortaya cikti.