göçebe

• bir cemal süreya şiri;
  " sen sık sık gülen gülerkende
  sevecen bir akdeniz çizgisini
  sol yanına ağzının
  iliştiren çocuk özenle
  yabana mı atıyorum yani seni
  yabana mı atıyorum saat altı buçukları
  çocuk ve allah'ın en eski baskısını
  değil, değil bunların biri
  gözlerimin gemileri kuş istiyor
  açılıp kapandıkça sevdam
  kapanıp açılıyor bir mavi
  şahmaran süt istiyor kefeninden
  üç aylık ölmüş çocukların
  kerem ile arzu geliyor aslı ile kamber
  ay kana kana batıyor
  
  ay kana kana batıyor
  eşkiyalar gecenin yangınını izliyorlar uzakta
  kargapazarı dağlarını dolanan yaşlı ve öfkeli bir otobüsteyim
  jandarma daima nesirde kalacaktır
  eşkiyalar silahlarını çapraz astıkça türkülerine
  ve bu dağlar böyle eşkiya güzelliği taşıdıkça
  patronun karısını zimmetine geçirip
  amasya'dan kars'a kaçmakta olan sayman yardımcısıyla
  alevilikten konuşuyoruz uzun süre
  yanımdaki hep bir gazetede marilyn monroe'nun resimlerine bakıyor
  mariyln monroe öldü diyorum ona
  ölümü siyah bir kakül gibi alnına düşürmesini bildi
  şimdiyse cennette nietzsche'nin metresi olması gerekir
  bunları diyorum daha ne varsa diyorum
  işte hiçbir sebep olmadığını sevişmemeye
  işte çocukluğumdan beri içimde bir önsezi olduğunu
  bunun bir gün birine rastlamak gibi bir şey olduğunu
  belki de bir günler bunun için aydın'da bulunduğumu
  zaten nedense hep bir şehirden bir şehre yolcu olduğumu
  işte eflatun kakalı çocuklar olduğunu kütahya'da
  ankara'da dokunak yozgat'ta becerik olduğunu
  van'da güreşçi develer gibi süslediklerini kamyonları
  istanbul'da minarelerin lirik olduğunu köprülerinse dialektik
  acemi bir bulut bozuyor görüntüyü eski bir şarkı gibi
  bu şarkıyı ne zaman duysam aklıma
  sihirli bir elin uysal bir bardağa
  çok yukardan döktüğü bir içki gelir
  sonsuz ve olağanüstü bir bira
  köpüklene köpüklene biçimlendirir
  soyunarak ağlayan bir kadını
  acı bilincinde sonrasızlığın
  ama bırakalım bırakalım bunları
  yoldan piyade erleri geçiyor tahta bavullarıyla ve büyük yakalarıyla
  ve faytoncular görüyorum
  yere basışlarındaki ağırlığı azaltmak için
  tanrısal bıyıklarıyla durumlarını paraşütlendiren
  
  kars'tayım bu ne biçim kars bir kenarda
  pekala yalçınlık iddiasında bulunabilecek bir tepenin üstünde
  kars kalesi yükseliyor
  gökyüzünü ankara kalesine göre daha soyut ve daha elverişli bir şekilde
  hırpalayan bu kale de olmasa
  n'olacak bakalım hırpalayan bu kale de olmasa
  kuşkusuz artacak yalnızlığım sevgili çocuk
  biliyorsun ben hangi şehirdeysem
  yalnızlığın başkenti orası
  
  bir de yine sevgili çocuk
  biliyorsun kişi tutkularıyla
  yalnızlığını adlandırıyor o kadar
  
  arkada bir su devrile devrile akıyor
  rastgele bir ağaca soruyorum
  bir şey var sanki onu soruyorum
  değil orda diyor belki biraz daha ilerde
  tanrı meleğini ağırlamaya çalışan
  ataerkil bir aile gözümü alıyor
  
  dedelerin yüzlerinde erozyon
  silip götürmüş bütün evetleri
  
  annelerinse ağızlarında hiyeroglif
  babalarınsa ağustoslar atasözleri
  
  amcalarınsa avdan boş dönüyor elleri
  teyzelerse elleriyle yargılıyor gök güzelliğini
  
  ablalarınsa boyunları soru işareti
  ağabeylerse utançlarından emrah
  
  sıralanmışlar su boylarına
  bıçakla soyuyorlar kelimeleri
  
  ya suya giden küçük kızlar
  onlar
  tıpkı o kuşlar gibi
  uçan daha bir süre
  sonra da vurulduktan
  
  bir mezarın doğurduğu iştahlı bir çocuktur anadolu şiiri
  
  ey şiir arayıcısı ey esrik kişi
  şu son dönemecini de aşınca gecenin
  doğacak gün artık gündüze ilişkin değil
  bu ağartı ancak yürekle karşılanabilir
  bütün iş orda işte, ordan usturuplu geçmesini bil
  tutsaksan ellerin sıvışır gider zincirlerinden
  ve balyozla vursalar mısralarına
  soylu bir demir sesi yükselir
  soylu büyük ve mavi bir demir sesi
  
  ellerim gece yatısına çağrılmış
  ve
  telaşsız görünmeye çalışan bir kafka gibi
  
  yüzüm giyotine abone "
• sağ ve sol yanımda parıldayan ışıklar, şehrin uzak ışıkları, sırtlarında bana da yer açan kayalıklar, tam önümde köpüren hırçın dalgalar, uzaklarda nazım hikmet şiirlerindeki mavnalar, havada sesleri rüzgara yenik düşen martılar, dalgaların belli belirsiz köpükleri, orhan veli ve sabahattin ali, gökyüzünün denize çakan şimşekleri, annemin benden çok uzaklarda toprağa değen elleri, sağda solda pavyon gibi ışıklandırılmış yatlar ve elbette gece, erişilmez yıldızlar, kafamın içinde yankılanan babamın tok sesi, adını unuttuğum arkadaşlar, demirin hası ve o güzel atlara binip giden güzel insanlar, hatırası olan tüm nesneler, sevilmeye değer bütün insanlar, yedi bölge, dört deniz ve altmış yedi şehir, sevdiğim tüm kadınlar, günseli ve selim, muhsin bey, çocukluğumda top oynadığım sokaklar, bütün ağız tatları, sabahın ilk ışıkları, sohbeti ve kahvesi sonsuz dostlar, liseli aşıklar, selamını esirgemeyen arkadaşlar, kahvaltıya çağıran akrabalar, bütün şiir emekçileri, kız babaları, gece içilen çorbalar, alınterini ekmeğine katık yapanlar, kan ağlayanlar, şuh kahkahalarla gülen orta yaşlı kadınlar, ince hastalığa yakalanlar, sol gömlek cebinde sigara, çakmak ve kimlik taşıyanlar, severken ayrılanlar ve sevdalılar, bisiklete heveslenen çocuklar, gülümseyerek hoşgeldin diyebilen arkadaşlar, birilerini beklemekten usanmayanlar, tutunamayanlar, albayım, tehlikeli oyunlar oynayanlar ve oyunlarla yaşayanlar, hikmet benol, tüm unutulanlar, bilim kurgu dizileri, derdine derman arayanlar, şifa bulamayanlar, genç kızlar, telaşlı oğlan çocukları, bebek bekleyen tüm anneler, dayı, amca, hala ve teyze olacaklar, doğacak tüm yeğenler, mekana ve zamana inanmayanlar ve elbette tüm göçebeler, hiçbir yere, hiçbir zamana ve hiçbir şeye ait olmayanlar için, tümüne birden, denize karşı okuduğum şiir.
  
  unuttuğum varsa affola.
• biz kayboluruz, onlar kayıptır.
• "zaten bir dağa, bir göle, bir ormana... sahip olduğunu, mâlik olduğunu söyleyen birini, birilerini, bir kuruluşu, kurumu, kültürü, böyle bir düşünceyi, siyasayı pek anlamadılar. bu yüzden kavimlerin, devletlerin insanları ayakaltı edebilecekleri bölgelerden uzakları, kıyıları, uçları bir süreliğini de olsa süreyi düşünmeden yurt yaptılar. yurt bir mekansızlığı gösteriyordu onlara; yersiz yurtsuz bir yurt. gerekli sayıldığında oradan her yöne göçülebilen, sığınılabilecek, yaşanılabilecek bir yer. üzerinde yaşam düzeni ya da il kurulan toprak."
  
  ahmet ateş, türkmen anarşizmi
• bir türlü aidiyet duygusu gelişmemiş, büyük ihtimalle gelişemeyecek olan, yolların çağırdıklarından...
• grup alzaymır 'ın şöyle bir klibi olan güzel bir şarkısı.
  
  göçebe
• göçmen ile sıklıkla karıştırılan bir kavramdır. zira göçebelik bir yaşam biçimini yansıtır. yani göçebe insanlar bulundukları yere yerleşmeyen, hareket halinde olan kişilerdir. ev, köy, tarla sahibi olmazlar. mülk kavramı yoktur göçebelerin. genellikle hayvancılık ile geçimlerini sağlarlar. çünkü bu yaşam tarzında hayvan yetiştirmek daha kolay ve verimli bir iş kolunu oluşturur. sabit olan insan, hayvanları için yem yetiştirmek ve saklamak gibi külfetli işlemler yapmaktayken, göçebeler hayvanlarını otlayabilecekleri yerlere dönemsel olarak gidip kısa süreli olarak orada ikamet ederler. bulunulan noktada otlatılacak bölge azaldığında yer değiştirirler.
  lakin göçebelik sanıldığı üzere, ''vuralım kendimizi yollara, önümüze çıkan iyi bir yerde duralım, kafamıza göre takılalım'' şeklinde bir seyahat değildir. göçebe gruplar belirli noktalar üzerinde hareket ederler. mevsimine göre yerleşime uygun noktalar arasında yer değiştirirler. yani gidilen yer aslında bilinen yerdir. aynı dağın yamacı, aynı derenin veya gölün kenarı, aynı arazi. bu sebeple göçebeler için yol ve iz bilgisi önemlidir. onları istedikleri yere bu bilgi götürür.
  göçebe yaşam tarzı moğolistan'da azalarak da olsa varlığını sürdürmektedir. zira bulundukları coğrafyada en verimli yaşam biçimi de budur.
  göçmenlik ise bilinen ve alışılan yaşam tarzını veya yeri bırakarak başka bir noktaya hareket etmek ve orada yerleşmektir. örneğin göçebe bir kişi, şehirde yaşamak isteyip oraya yerleşirse artık göçebe değil, göçmen olur.
• "bir de yine sevgili cocuk
  biliyorsun kisi tutkulariyla
  yalnizligini adlandiriyor o kadar"
  
  o kadar...
• "bir mezarın doğurduğu iştahlı bir çocuktur anadolu şiiri "
  
  şairiyle birlikte özellikle bu şiir hayatımın bir çok döneminde özdeşlikler kurduğum ve kurmaya devam ettiğim, sözlükten başlayarak mahlasıma can vermiş, tabiri caizse -neden olmasın- bir mihenk taşı benim için. atanamayan cemal süreya gibi görürdüm bir zamanlar kendimi.
  
  (işin bir ayağında göçebelik varsa, aslında bir ayağında bir çocuk için sürgün olmak da vardır, öyle derler, ama bu gecenin değil, daha uzun bir yazının konusu sanki bu bahis.)
  
  mezarlıktan doğanın iştahsız olması gibi bir ihtimal olabilir mi? ölüm deneyimine yaklaşanın ve hatta ölümden doğanın en büyük korkusu ve kaçışı bir mezarlıkta yeniden yutulması değil midir?
  
  beni de bir mezar doğurdu, doğuranın sevgisizlik mezarından var oldum ve büyük bir iştahla sevgiyi aradım, ne olduğunu bilmediğim ve dolayısıyla ne aradığımı da hiçbir zaman anlayamadığım bir nesneye karşı iştah duydum. her bulduğum sevgide, nereden geldiğini bilen çocuk tekrar mezarlığa kapatılacağından korkarak beni kaçırdı zamanın içinden. hep de içimde bir gün tehanu gibi mezarlıktan ve yutulmuş olmaktan kurtarılacağım umuduyla yaşadım.
  
  "işte çocukluğumdan beri içimde bir önsezi olduğunu
  bunun bir gün birine rastlamak gibi bir şey olduğunu"
  
  oysa önsezi dediğim çocuğun bitmek bilmeyen iştahından başka neydi ki?
  
  ve sevgili çocuk, bir gün rastlayacağın biri kendinden başkası olabilir mi?
  
  madem hepimiz anadolu şiirinden geliyoruz, hadi anlatın bana, nasıl bir mezarlıktan doğdunuz?
• sonbahar yıldızları altında, hüzünlü havalar ve son mutluluk isimli knut hamsun tarafından üçer yıl ara ile yazılmış, birbirinin devamı olan üç romandan oluşan kitap. artık bu şekilde basılmıyor ama her roman ayrı bir kitap olarak satılıyor. keyfinize göre sahaflarda eski halini bulabilir veya her bir kitabı ayrı ayrı alıp okuyabilirsiniz.
  
  kitap yaşlılık, iç hesaplaşmalar ve kadınlar üzerine daha çok. veya ben bunları çekip aldım kitaptan bilemiyorum. romanlar knut hamsun'un yazma sürecindeki değişimini de gözler önüne seriyor. özellikle son mutluluk öncekilerden oldukça farklı. yaşlılık konusu iyice ağır basıyor. ayrıca almanların sözü de geçiyor ve yazar gizliden övüyor onları bu romanda bir kaç defa. ingilizlere olan antipatisini ise çekinmeden çok daha açık gözler önüne serdiğini görüyoruz.
  
  sonuç olarak çok usta bir dille yazılmış güzel bir kitap göçebe. en çok ikinci roman olan hüzünlü havalar'ı sevdim ben. insan ilişkileri ve kadınlar adına çok fazla şey bulduğumdan olacak.
  
  "ne tuhaf, saati işliyordu fakat ölmüştü kendisi"