• ailesel kolorektal kanser sendromlarından biridir. sıklıkla sağ kolonda, genç yaştaki hastalarda görülür. hastalarda bir adet mutant dna tamir geni ve bir adet normal alel vardır. normal alel mutasyonla veya epigenetik susturulmayla kaybedilince mismatch tamir kusurları düzeltilemez ve birikir. birikim en çok mikrosatellit bölgesindedir, mikrosatellit instabilitesi meydana gelir. bu durum adenokarsinom gelişimine sebep olur.
  • kolon kanserinin en sık sendromik formudur. otozomal dominant geçer. sporadik kolon kanserlerine göre daha erken yaşlarda ortaya çıkar. dna tamir genleri olan msh2 ve mlh1 genleri bozuktur. adı kolorektal kanserdir ama mide, over, üreter, ince bağırsak, hepatobiliyer sistem, beyin, deri, endometriyum ve pankreas kanserleri de eşlik eder.
  • her okuduğumda aklıma david lynch'i getiren, otozomal dominant geçişli, karsinogenezinde dna tamir defektlerinin olduğu, çekum ve proksimal kolonda malignitelerle karakterize kanser.

    diğer dna tamir defektleriyle oluşan hastalıklar;
    (bkz: bloom sendromu)
    (bkz: xeroderma pigmentosum)
    (bkz: ataxia telangiectasia)
    (bkz: fanconi anemisi)
  • kolonda 3'ten fazla olmayan polip vardır. sesil serrated adenom zemininden çıktığı düşünülür. müsinöz tip kolon adenokarsinomu yapar.
  • prognozu sporadik kolon kanserlerinden daha iyi olabilen tek ailesel polipozis sendromudur.
  • eski adıyla hereditary nonpolyposis colon cancer (hnpcc), otozomal dominant kalıtılan ailesel kanser sendromu. artık daha bilinen ismiyle lynch.

    -kolorektal karsinomun en sık genetik temelli nedeni.

    -diğer kolon cancer sendromlarında olduğu gibi sadece kolon ca sıklığı değildir artan. aynı zamanda:
    *endometrial ca
    *over tumor
    *gastrik ca
    *cilt ca

    -neden olur? dna mismatch repair genlerinde ( mlh1,msh2,msh6,pms2) mutasyon gelişir ve bu microsatellite instability'e neden olur. sonucunda adenomların kansere dönüşme riski artar.

    -'proximal kolonun kanseri' sadece bir kaç tane polip proximal kolonda bulunur. fap'ın zıttına onlarca polip görmeyiz. kolorektal kanser semptom verene kadar asemptomatik seyreder.

    -ve ek olarak fap %100 kolon ca riski taşırken burada ihtimal daha düşüktür. %70-80

    -tanı nasıl koyulur:
    öncelikle amsterdam 2 kriterleriyle potansiyel lynch taşıyıcılarını belirlemekle başlarız.
    ''(3-2-1)

    1 tanesi 50 yaşın altında olmak üzere, en fazla 2 ardışık nesilde, 3 akrabanın lynch ilişkili kansere sahip olması.

    akrabalardan biri birinci derece olmalı.

    tümör patolojik olarak doğrulanmış olmalı.

    fap olmadığı gösterilmiş olmalı.''

    sonra ikinci aşama, genetik test tanıyı doğrular. iki aşamalı genetik çalışma yapılır:

    1- tumor microsatellite instability(msı) ve immunohistochemical(ıhc) boyama:
    *low msı ve normal ıhc: lynch değil
    *high msı ve/veya abnormal ıhc : ikinci aşamaya geç:

    2-doğrulama aşaması: germline test, mlh1,msh2, msh6,pms2 dna tamir genlerinde mutasyon.

    tedavi:
    -kolon ca için cerrahi
    -immune checkpoint inhibitörleri - metastaz yapmış kolon ca için
    -doğurganlık çağında olmayan kadınlar için profilaktik histerektomi + bilateral salpinho-oophorectomy
  • bugün dr. zionko sayesinde varlığını öğrendiğim genetik şanssızlık(bkz: lynch syndrome). link

    otozomal dominant geçişli olup tüm taşıyıcılarda kolon kanseri riskini 30 % ila 70% arası, özellikle taşıyıcı olan kadınlarda ise endometrial kanser riskini 28% ila 60%, yumurtalık kanser riskini ise 11% arttırıyormuş. bunun dışında bir de mide, deri, karaciğer ve idrar yolları vs kanserlerinin artan riskleri var. ne diyeyim, genetik şanstır. bu duruma sahip olup çocuk sahibi olmak isteyenler 10 kere daha düşünmeli sanki, çünkü çocuğun da bunu genetik miras olarak alma ihtimali 1/2.
hesabın var mı? giriş yap