ilim ve hal

• bilmek, imanın aynısı değildir.
  
  bilmek, yaşamanın aynısı değildir.
  
  bilmek başka, hâl(yaşantı, deneyim) başkadır.
  
  günümüz insanının düştüğü en büyük hatalardan biri de budur. bir şeyi öğrenince hemen onu yaşadığını zanneder; daha doğrusu hayatında hemen hemen hiç bir manevi hâl yaşamadığı için böyle düşünür.
  
  halbuki islam baştan başa hâldir, deneyimler manzumesidir.
  
  iman bir hâldir,
  
  namaz bir hâldir,
  
  oruç bir hâldir,
  
  vs.
  
  bunların hâl olmadan yapılması dış yüzden kupkuru bir taklittir; bal kavanozunu dışından yalamaktır.
  
  mesela, benim marksizmi biliyor olmam beni marksist yapmaz; tıpkı bunun gibi islamı bilmek de insanı müslüman yapmaz. ilmin(sistematik bilginin) bilinçaltına indirilmesi bize imanın ve kalbin kapısını açar.
  
  (bkz: kalbin kapısı/#74144570)