jean paul sartre ve simone de beauvoir ilişkisi

• fransız edebiyat ve düşünce hayatının 20. yy daki iki devinin 51 yıllık ilişkisinin perde arkasını anlatan tete-a-tete başbaşa adlı kitapta yayımlanan ve gün ışığın hiç çıkmamış mektupların yazıldığı ikilinin birbirleri dışındaki on dört ilişkisinin de ayrıntılarını ortaya koyan kitabın günümüze yaptığı katkılar ile bilinen ilişkilerden daha fazlasını öğrenmekteyiz.
  
  jean paul sartre ve simone de beauvoir ilişkisi 1929 yıında her ikisi de felsefe öğrenimi görürken başlamıştı. birlikteliklerinin ilk günlerinde entelektüel anlamda hayat boyu birbirilerine eş olmaya ancak aşk ve cinsellikte özgür olmaya karar vermişlerdir. sadece başkalarına aşık olma serbestisi dışında yaşadıkları ilişkileri birbirlerine en ince ayrıntısıyla anlatmaya da karar vermişlerdi. sartre ilişkide şeffaflık dediği dürüstlüğe büyük önem veriyor beauvoir da ilk başlarda evliliğe soğuk bakmasına rağmen cinsel iştahının sartre den daha fazla olduğu için o da bu anlaşmaya uyuyordu. sartre, orgazmın kendisi için fazla çekici bir tarafı olmadığı asıl zevkin güzel kadınları kovalama ve onları teslim alma zevkinin önemli olduğunu kadınları kıvrak zekası tatlı ve sivri dili ile etkilediğini itiraf ediyordu. birçok kadın ile ilişkisi olan ve bu kadınların hiçbirinin birbirinden haberi olmadığı düşünülünce sartre nin bu konuda ne kadar yetenekli olduğunu göstermektedir. sartre in sekreteri jean cau nun "bu kadar kadını nasıl idare edebildiğini ve bu davranışı nasıl meşrulaştırdığı" sorması üzerine cevap olarak "bazı durumlarda geçici ahlak kuralları edinmen gerekebilir yanıtını vermiştir.
  
  işin ilginç yanı bir feminist olan beauvoir un bu düşünceye karşı çıkmaması sadece sartre ın genç kızlara gereğinden fazla zenginlik göstererek onların bilinçlenmesini önlediğini söylemekteydi. beauvoir ın ifadesine göre hayatında hiç lezbiyen ilişki yaşamamıştı. ancak kitaba göre birden fazla kadın ile birlikte olduğu yazmaktadır. bunlardan bianca bienenfeld adlı bir öğrenci ile ilişkiye girmiş bunu duyan sartre de aynı öğrenciyle ilişkiye girince bir süre sonra genç kız ruhsal bir çöküntüye girmiş kızın psikiyatrı olan jacgues lacan, beauvoir ve sartre ı suçlayarak genç kızla önce ebeveyn ilişkisi kurup da sonra cinsel ilişkiye sürükleyerek ensest tabusunu yıktıklarını bu yüzden de genç bir kızı bunalıma sürüklediklerini söylemiştir.
• sosyalist beauvoir'in tek eşli olmamayı kabul etmesi, bir burjuvazi pratiği olan eviliğe karşı tutumuyla uyum içindedir. sahiplenme ve sevilen kişinin bedenini mülk edinme ilke olarak beauvoir'a terstir. feminist kimliğin de kadın bedeninin tahakkümüne karşı oluşu, kadının tek bir erkekle değil birden fazla erkekle olmayı isterse seçebileceği, bir erkeğin "arazisi" gibi muamele görmeyi reddeceği aşikardır. dolayısıyla, sartre ile çok eşlilik üzerine yaptıkları anlaşma ideolojik olarak ikisinin de duruşuyla çelişmemektedir, bilakis muazzam uyum göstermektedir.
  
  bedenini tapusu alınabilen, üzerinde hak iddia edilebilen bir arazi olarak görmez feminist. erkeğinkini de. bu, insana hakarettir feministe göre.
  
  feministin karşı durduğu çok eşlilik değil, "erkeğin, kadının pahasına çok eşliliği"dir, erkeğin kadın bedeni üzerinde söz hakkı iddia edebilmesidir.
  
  sanıyorum ki siz feminizmi çok yanlış anlamışsınız..
• "sartre’la karşılaştığım zaman, her şeyi
  kazandığıma inanmıştım. onun yanında
  benim kendimi gerçekleştirmem
  başarısızlığa uğrayamazdı. şimdi kendi
  kendime şunu söylüyorum: kurtuluşu
  bir başkasında görmek, yıkılmanın en
  güvenli yoludur.
  “o dönemleri yaşayanlar bilirmiş: o
  zamanların efsanevi çiftiymiş de beauvoir
  ve sartre. varoluşçuluk felsefesinin
  lideri, iki asi insan, bir ilişkiyi paylaşıyor.
  inandıkları, söyledikleri toplumu
  derinden sarsmaya yetecekken, bir de
  aşkları var gündemde. herkesin gözleri
  onların üzerinde. onlarsa caz klüpleri,
  yazı masaları, sokak protestolarındaki ön
  safları arasında modern aşklarını
  sonuna kadar yaşamakla meşguller.
  tanışmaları sorbonne’da felsefe
  okudukları döneme rastlar. mezuniyet
  sınavında sartre birinci olur, de
  beauvoir ikinci. ama okuldaki herkes
  simone’un daha iyi bir filozof olduğunu
  söylemektedir ve 21 yaşında, bu sınavı o
  güne kadar vermeyi başaranların en
  genç kişidir.
  sartre o zamanlar (ve sonraları) tam bir
  don juan’dır. ufacık tefecik fiziğine ve
  patlak gözlerine rağmen kadınları baştan
  çıkartma konusunda son derece ustadır.
  baştan çıkartmanın ve yazmanın aynı
  entelektüel süreçten kaynak bulduğuna
  inanır. daha sonraları şu hayalini dile
  getirir: hayatına girip çıkan, dizi dizi
  kadınlar… her biri kendi anında, onun
  için hayatın tüm anlamı olsa… simone
  bu bahsettiği deneyimi yaşaması
  gerektiği konusunda onunla hem fikir
  olarak jean paul’ü hayrete düşürür.
  böylece “açık ilişki” diye adlandırılan
  ilişkileri başlar.
  sartre, de beauvoir’a şöyle demiş:
  “sahip olduğumuz esaslı bir aşk. ama
  ikimiz için de yedek aşk ilişkileri yaşamak
  iyi bir fikir.” simone bir yazısında bu
  teklife yer verir ve arkasına şu notu
  düşer: “biz birbirnin aynısı iki insandık
  ve aşkımız biz var oldukça sürecekti,
  ama geçici ilişkilerin kazandıracağı
  zenginliklerin de yerini doldurmazdı.”
  işte 1929'da böyle bir paktla başlar
  ömürleri boyunca sürecek ilişkileri.
  1981'de sartre’ın ölümüne kadar sürer.
  de beauvoir da, sartre’dan sonra fazla
  yaşamadı. hiç evlenmediler, hiç aynı evi
  paylaşmadılar ama her gün mutlaka
  görüştüler, hiç çocukları olmadı. simone
  bu pakta gönüllü imza atmıştı, zoraki bir
  razı oluş yoktu. ancak ilişkileri boyunca
  çok kıskançlık acısı çekti. de beauvoir
  açısından bakılırsa kabul edilmiş
  toplumsal normlara cesur bir
  başkaldırıydı bu. sartre erkek atalarının
  milyonlarca yıldır yapageldiklerini
  tekrardan başka bir şey yapmıyordu.
  ilişkilerinde farklı olan, kadının da erkek
  kadar başka ilişkileri girmeye eşit hak
  taşımasıydı. yine de bu ilişkide erkek
  kadından biraz daha eşitti. adam
  ardarda sayısız ilişki yaşarken, kadının
  bir kaç uzun soluklu ilişkisi oldu yalnızca.
  bunu da kadın cinsinin biyolojik
  doğasına bağlayabiliriz. paktın bir kuralı
  da şeffaflıktı. birbirlerine söz
  vermişlerdi, evli çiftler gibi birbirilerine
  yalan söylemeyecek, her şeyi
  paylaşacaklardı; duyguları, işi, projeleri,
  ilişkileri… bu şeffaflığın de beauvoir’ın
  çok açı çekmesine neden olduğu
  zamanlar oldu ama yeniden tanımlanmış
  bir ilişki formuydu onlarınki. aşklarına
  zoraki nedenlerden dolayı riyanın
  bulaşmasına engelleyecek bir düzeni en
  baştan kurdular.
  çoğu zaman dayanılması çok güç olan
  birbirlerine karşı dürüstlük ilkesi,
  ilişkilerinin yaşayan ve değişen
  organizması hem felsefi, hem de
  kurgusal yazılarını şekillendirdi. bu
  yüzdendir ki bu ilişki en azından 20.
  yüzyılın en büyük aşklarından biridir.”
• bu ilişki, maoist dergiler satmalarına kadar gitmiştir. fransız arşivlerinde birlikte çekildikleri fotoğraflar da mevcuttur bu durumla ilgili.
• ayrı ayrı hayran -hatta aşık- olduğum iki insanın aşkı. çok etkiliyici olduğu su götürmez. ikisi sornborn da tanışmış ve daha sonra "modern zamanlar" isimli bir gazete kurmuşlar. ama ben simon'a her zaman daha hayran olmuşumdur. her erkek ölümlüdür ve ikinci cins kitapları okunmalıdır.
  
  ayrıca simon aslında biseksüeldir. kadınlığın doğuştan gelen bir şey değil sonradan öğrenilen bir şey olduğunu savunur. ve evet birbirlerine yazdıkları mektuplar enfestir.
• simone, sartre'nin bahsettiği serüvenlerden sadece birisi bence. sartre gibi ulvi bir insanın nasıl olup da bu kadına katlandigini ben anlayamadım. bir kitabini okuyayım dedim... leş. sanırım çok iyi sakso çekiyordu. bunun başka açıklaması yok. sartre'nin bir ivich'e ihtiyacı vardı. serüvenlere ihtiyacı vardı. hepsi bu.
• özgür bir ilişkiydi. jean paul sartre' nin de simone de beauvoir' in de ilişki boyunca farklı insanlarla görüştüğü ve birbirlerine bu insanları yorumladıkları rivayet edilir.
  ancak iki aydının bu ilişkide buluşması da sürpriz değildir.
• ilişkileri ilgilendirmiyor beni. sadece (bu başlıkta pek görülmüyor ama) bu ilişki hakkında konuşulurken jean-paul sartre'dan "sartre" diye bahsedilirken, simone de beauvoir'dan "simone" şeklinde bahsedilmesine takığım (auv, çok mühim!).
  
  kadınlık, kadın olmak üzerine onca şey yazıp, sartre'ın sevgilisi simone'ye indirgenmek... jean-paul sartre filozof da, simone de beauvoir popstar mı kardeşim?
  
  hem "simone" de değil o, simon^*.
• ''birine güvenerek onu sevdiğiniz zaman, benim sizi sevdiğim gibi, o zaman karşınızdakinin her davranışını yumuşak, her sözcüğünü aşağı yukarı doğru ve belirleyici bir unsur gibi alıyorsunuz. oysa karşısındakine tam olarak güvenmeden, onu yarım yamalak bir sevgi ve yapay tatlı sözler ve davranışlarla seven kişiler ancak belirlenmiş nesneler olabilirler. ''
  
  simone de beauvoir, sartre'a gönderdiği mektuplarından birinde yukardakini yazmıştır.
  
  tanım tansın tan/ çok sağlam ilişki
• 1929 başlayan beraberlik sartre'ın ölüm tarihi olan 1980'e kadar devam etti. bbc, sartre ve de beauvoir için "dünyanın ilk modern çifti miydi?" başlığıyla 6 dakikalık bir video yayınlamış. tavsiye ederim. de beauvoir'ın "kitaplarım, ödüllerim ve kadın hareketinde rolüm ne olursa olsun hayattaki en büyük başarım sartre'la beraber olmaktı" dediği söyleniyor. sartre gençliğinde yumurta gibi çocuktu zaten. kim olsa kaçırmazdı. beauvoir kaptı.
  
  http://www.bbc.com/…-the-worlds-first-modern-couple