karl marx

• marx'in özgürlük anlayışı, dusunce dunyasini alt ust eden derin bir anlayistir.
• kendisi hakkında atatürk'ün görüşleri şöyledir:
  
  ben felsefeyi severim, fakat sistemleri sevmem. çünkü tek gerçeğe dayanırlar. kimi yeryüzü bilmecelerini tanrı anahtarı ile açar, kimi monat diye direnir, kimi ateş-su-hava-toprak formülünü çıkarır, ""kimi madde diye"" işin içinden çıkar. bu iddiaların her birinin gerçek payı elbette vardır. ama payı vardır… evren’in tek sebebe bağlanmayacak kadar karmaşık bir yapısı olduğuna inanıyorum; benim prensibim her olayı kendi kanunları içinde incelemektir. ama bunu yaparken hiçbir zaman evreni ve insanı özden kaçırmam. evrenle, insanla çatışan fikir yararlı olmaz.”
  
  yani bu söz direkt karl marx için söylenmemiştir, ancak atatürk tarihi doğrudan "sınıf savaşımı" tarihi olarak görmeye karşı çıkmıştır. ve haklı - haksız yönleri olduğunu söylemiştir.
  
  kaynak
• darwin'in evrim kuramını "insanlık hakkında acı bir hicviye" olarak niteleyen alman filozof.
• tarihi diyalektik sürece indirgeyen bir başka filozof. hegel'in idealist diyalektiğinde mutlak son tanrının krallığıdır ama tanrının krallığı bu dünyadan değildir. pek anlamadım ya neyse anlayan biri anlatsın. marx'ın diyalektiğinde nihai son sınıfsız toplum ütopyasıdır yani komünizm.
• sol framde görünce...
• marx'a bok atabilmek için önce onun kim olduğunu ve neler yaptığını bilmek lazım.
  
  marx sakallı esmer bir dede olarak görünebilir size ya da komünist terörist, düzen karşıtı bir sistemin kurucusu. allahsız, kitapsız, dinsiz, peygambersiz bir münafık olarak da görünebilir. oysa hiç ama hiç öyle değildir.
  
  hepinizden çok daha etik sahibi, vicdanlı ve içinde insan sevgisi taşıyan bir şahsiyettir.
  
  zira öyle olmasaydı kapital'e 32 senesini vermezdi.
  
  marx aslında size çok büyük bir iyilik yapar. ama marx'ı anlamadan bu iyiliği de anlayamazsınız.
  
  kapitalist sistem sizin donunuzu poponuzdan alırken farkında olup donunuzu kaptırmamak için marx'ı anlamanız gerekir.
  
  peki marx'ı anlamak kolay mıdır? asla değildir?
  
  politik ekonomi denilen alanın varlığından haberdar olmak lazım. işte marx politik ekonominin yani eleştirel ekonomi politiğin kurucusudur.
  
  artık değer teorisi yoluyla sermaye birikimini anlatır. sizi üç kuruşa insanlık dışı koşullarda çalışmak zorunda bırakan sistemin nasıl çalıştığını anlatır.
  
  marx, sizin hayvanca yaşamamanız için hayatını vermiştir.
  
  şöyle dönüp bir baktığınızda nasıl hayvanca yaşadığınızı görmüyor musunuz?
  
  emeğinizi satmadan hayatta var olamayacağınızı söyler marx.
  
  meta nedir bilir misiniz mesela? değişim ve kullanım değeri olan şeylere meta deniyor. sizin emeğiniz de bir meta. emeğiniz aracılığıyla sermaye birikimi yapılıyor ve sistem var oluyor.
  
  sen çalışıp evine ekmek götürdüğünü sanıyorsun. ama aslında sen bir ekmek kazanırken, sermayedar 10 ekmek kazanıyor. bundan haberin var mı?
  
  marx'ı anlayabilmek için kapital'i anlamak gerekir başta.
  
  kapitali okumak bitirmek kolay mı? koskoca 2306 sayfa. 3 cilt. lord of the rings, game of thrones romanlarına benzemez bu.
  
  önce komünist manifesto okunmalı, sonra grundrisse, ardından david harvey'in youtube'daki "kapital'i okumak" videoları izlenmeli. kapital'i okumadan önce yapılacak son şey yine david harvey'in marx'ın kapital'i için kılavuz'unu okumaktır. işte şimdi kapital okunabilir.
  
  ve tüm bunları ben 2021 türkiye'sinde öğretim görevlisi olarak çalıştığım myo'da iktisatla ilgisiz bir bölüm olan radyo-tv programcılığında öğrencilerime 40 günlük staj kapsamında yaptırıyorum.
  
  öğrencilerime mezun olmaları için iki şart koştum:
  
  1) ya stajlarını alanlarıyla ilgili bir kurum ya da işletmede fiziksel olarak yapıp mesleki deneyim kazanacaklar.
  2) ya da yukarıdakileri çok zor olmasına rağmen yerine getirip, düşünsel olarak güçlenecekler.
  
  biri çıkıp beni tayyip amcaya, "trakyada komünist bir hoca var, öğrencilerine staj ödevi olarak kapital'i zorunlu tutuyor" diye beni şikiayet edebilir.
  
  ama inanın zerre kadar umurumda değil. 20-30 öğrenciye ileride çalışacakları medyanın ne kadar şerefsiz bir kurum olduunu öğretmem ya da sosyal medyanın da tamamen sermaye birikimi üzerine dayalı ticari bir medya olduğunu öğretmem fazlasıyla bana yeter.
  
  ve biliyor musunuz? tayyip amca beni ihraç etse bile ben aç kalmam.
  
  çünkü marx'ın artık değer teorisi ve kapital'i sayesinde artık ben de sermaye birikimi yapmayı öğrendim.
  
  kapital'i okursanız hiçbir şey öğrenmezseniz bile kapitalist olmayı öğrenebilirsiniz :)
  
  meta, değişim/kullanım değeri, sabit/değişken sermaye, üretken emek, artık değer ve en önemlisi paranın ne olduğunu bilirseniz, kapitali gerçekten anlarsanız zaten aç kalmazsınız.
  
  marx binbir derde devadır. lakin yan etkileri de vardır. cehaletinizi alır.
  
  sorgulamaya, inanmamaya başlarsınız.
  
  çünkü "cehalet en büyük mutluluktur".
• "sevgi yalnız bir insana bağlılık değildir. bir tutumdur. kişinin yalnız sevgi nesnesine değil, bütünüyle dünyaya bağlılığını gösteren bir kişilik yapısıdır. kişi sadece bir kişiyi seviyor ve başka her şeye kayıtsız kalıyorsa, sevgisi sevgi değil genişletilmiş bencilliktir."
• " between equal rights force decides. "
• tahlil ve eleştirileriyle ironik bir şekilde kapitalizme fayda sağlamış kimse. eleştirdiği açıklar sayesinde kapitaller bu sorunları gidermiş, işçiye bakışlarını bir nebze de olsa değiştirmiştir. marx istemeyerek de olsa kapitalizmi daha güçlü kılmıştır denilebilir. akıllı düşman iyi bir dosttan daha iyidir sözünün vücut bulmuş hali. bunun yanında "filozoflar şimdiye kadar dünyayı yorumladılar, önemli olan onu değiştirmektir'' sözünü hayata geçiren büyük devrimci.
• şüphesiz en sevdiğim filozof. okuyan ve anlayan için marx çok şey ifade eder.
  
  marx'ın düşünce yapısı ve düşüncelerini temellendirişi birçok düşünürü cebinden çıkarır. her şeyden önce eleştirileri sistematiktir ve eleştirilerine antitez üretir.
  
  toplumu ve toplumun süregelen yönetim sistemlerini çok iyi gözlemlemiş ve çözümlemiştir. bundandır ki 19. yüzyılda ortaya attığı çoğu öngörü, bugün gerçekleşmiştir.
  
  fikirlerini desteklersiniz, desteklemezsiniz. (nitekim ben de komünizmi ve sosyalizmi yüzde yüz doğru bulmuyorum.) ama marx'ın okunmadan ve araştırılmadan, sadece sağdan soldan duyulanlarla eleştirilmesini de doğru bulmuyorum. marx'ın öne sürdüğü sistem -pratikte imkansız olsa da- bugünkü "modernlik" adı altında insanların köleleştirildiği sistemden katbekat daha eşitlikçi ve daha insancıldır.