mardonios

• kserkses'in yunanistan seferini ilk baştan itibaren destekleyen pers generali, devlet adamı. herodotos ondan historiai'nin pek çok yerinde söz eder. iö 479'de plataia savaşı'nda ölmüştür.
  
  pers soylusu gobryas'ın oğlu ve darius'un damadı, artozostra'nın kocasıdır. ilk olarak darius onu ionia ayaklanmasını bastırmakla görevlendirmiştir. iö 492'de filosuyla hellespontos'u^* geçip ilk olarak thassos'a^* saldırmıştır. fakat orayı aldıktan veya boyun eğdirdikten kısa süre sonra komutasındaki filo athos dağı açıklarında fırtınaya yakalanıp parçalanmış, bu uzun yıllar sürecek bir pers kabusu, korkusu haline dönüşecektir. herodotos'a göre 300 gemi 20 bin asker kaybetmişler. kendisi bundan sonra yaralandığı halde, karada thrakia'yı pers imparatorluğuna bağlamayı başarmış.
  
  darius ölüp kserkses başa geçtiğinde sürekli onu yunanistan'a sefere kışkırtmıştır. karşıt görüş savunucusu ise artabanus idi. arzu daha doğrusu başlıca hırsı yunanistan satrabı olmaktı. thermopylai savaşı'nda bulundu. salamis savaşı sonrasında kserkses'i tekrar savaşa yöneltmeye çalıştı. "eğer burada kalmamaya karar verdinse, ordunun büyük bölümünü al, kendi yurtlarına götür, ama ben yunanistan'ı burnundan yakalayıp sana vereceğim; bana bunun için ordundan üç yüz bin seçme asker ver, yeter." kserkses ikna olmayıp panikle geri dönünce yunanistan'daki kuvvetlerin başında kaldı.
  
  mardonios askerini/ordusunu seçerken ilk yapıştığı ölümsüzler kolordusu olur, tabii kserkses'ten ayrılmayacağını bildiren şefleri hydarnes dışında. geri kalanı persler, medler, hintliler, sakesler, baktrianlar, müttefiklerden gösterişli olanlar ve savaş başarısı gösterenleri alarak atlılar dahil 300 bin kişi toplamış.
  
  kserkses ayrıca thermopylai savaşı'nda ölen leonidas için tazminat isteyen lakedaimonlular'a kahkahayla gülmüş ve tazminatı yanındaki mardonios'un vereceğini söylemiş. [bu tazminat isteği orakl önerisiyleydi. kserkses'in sözünde aşağısama ve alay varmış. ama oraklin dediği olmuş; mardonios plataia savaşında (iö 479) ölmüş, leonidas'ın kan pahası ödenmiş.]
  
  plataia savaşı sonunda pausanias'ın kazığa vurulmasını reddettiği mardonios'un cesedi kaybolmuş. pek çok ülkede cesedinin gömüldüğü, hatta oğlundan gömme ödülü aldıkları duyulmuş. herodotos ölüyü kaçıran^*, gömen kimsenin kimliğini bulamamış.
  
  (bkz: hegesistratos)
  (bkz: athos kanalı)