obelisk

• istanbul'un en eski tarihi anıtıdır. m.ö. 1400 lü yıllarda mısırda yapılmış, 3500 yıllık bir taştır. halk arasında dikilitaş olarak bilinse de, thutmosis obeliski olarak da anılır. mısır firavunu 3. tutmosis tarafından karnak tapınağı’na diktirilen anıt; kimine göre mezapotamya fethi zaferinden sonra, gücünün simgesi olarak, kimilerine göre de iktidarının 30.yılı anısına yaptırılmıştır.
  
  aslı 30 metre olduğu düşünülen thutmosis obeliski taşıma esnasında kırılmalar olduğu tahmin edilerek şimdi, kaidesi hariç yaklaşık 18,5 metrelik kısmı kalmıştır.
  istanbul'a getiriliş hikayesi ise şöyle; konstantinopolis’i başkent yapan roma imparatoru konstantin’in oğlu imparator 2. constantinius, dikilitaş’ı tahtta bulunuşunun 20. yılı onuruna, nil ırmağı üzerinden iskenderiye şehrine getirtti (m.s. 357). bazı tarihçilere göre amacı istanbul'a taşıtmaktı ama başaramadı.
  
  istanbul'a nasıl getirildiği tam olarak bilinmese de, bazı kaynaklar imparator julianus’un, bu eser için özel gemiler inşa ettirdiğini ve dikilitaş’ın bu şekilde iskenderiye’den istanbul’a getirildiğini yazar.
  
  bugünkü kaidesindeki yerini alması ise imparator ı.theodosius döneminde m.s. 390 olmuştur.
  
  obelisk sütunun marmara sahilinden sultanahmet meydanına taşınması için, demirden özel raylı yollar yapıldığı anlatılmaktadır.
  bugünkü kaidesine dikiliş o kadar uzun süre almış ve güçlükle gerçekleşmiştir ki m.s. 390 yılında bunu başaran theodosius dikilitaş’ın üzerinde durduğu kare bloğa bu devasa anıtın dikilişini betimletmiş ve kaidesine de bunca yıl direnmesine rağmen imparator theodosius’a boyun eğmek zorunda kaldığını ve 32 günde nasıl dikildiğini sütunun ağzından aktaran latince ve grekçe kitabe yazdırmış.
  
  obeliskin 4 cephesinde bulunan hiyeroglif yazılarda ise genel anlamda 3. tutmosis ve amon ra ya övgüler yazılmıştır.
• tepesi piramit şeklinde sivriltilmiş,dört yüzlü dikili taşlardır.firavun mezarlarının ve tapınaklarının önünde yer alır.üzerindeki hiyeroglif metinlerde o tapınağı kimin yaptırdığı veya hangi tanrı adına yaptırıldığı yazılır.ayrıca kralın gücünü,tahta çıkışını ve bunun gibi şeyler anlatılır.obeliskler tarih boyunca mısır dışına taşınmıştır.bunlardan bazıları st.peter meydanı,paris,newyork,londra,istanbul'a getirilmiştir.istanbul obeliski (m.s.390) bizans-1. teodosius döneminde hipodroma dikilmiştir.bugün mısırda ancak beş obelisk kalmıştır.
• metafizik bir uzamın fiziksel ayağı. varlık işaretçileri. fatihin, "ben buradayım" bildirisi.
  
  insanlar gelip geçer. bıraktıkları yaşar ve yaşatır. eşya, sahibinden iz taşır. mesele izdeki işaretlerdir.
  
  dikilitaşlar, yazıtlar, türbeler, piramitler, kuleler, vefkler, simgeler. gitse dahi gitmiş gibi görünenin, bir gün geri dönme ihtimalini canlı tutan mühürlerdir.
  
  bir yer alındığında mühürlenmeli, mevcut mühürler ise sökülüp atılmalıdır. fetih ancak böyle tamam olur.
  
  put nedir?
  
  kelimede, mimaride her yerde bir kırıntı vardır. kırıntıların izini sürdüğünde manzarayı bulursun. manzara, bakıp da göremediğindir. gördüğünde şaşakalırsın.
  
  "la ilahe illallah"
  
  tüm putlarınızı yıkacağım dediler. ve yıktılar.
  
  sor. kimsin? işin ne burada? yıkmak vazifedir. başlayacağın yer bellidir. duracağın yer nasiptir.
  
  de: "la ilahe illallah"
  de: "tüm putları yıkacağım."
• hipodrom meydanındaki obelisk mö 15. yy.da mısır firavunu 3. tutmosis tarafından zaferlerini gelecek nesillere duyurmak adına diktirilmiştir. orjinalı 31.59 m olan dikilitaşın karnak'tan yere indirilirken kırıldığı düşünülmektedir. 200 tonluk taşın şehre taşınması ilk 2. konstantinus tarafından düşünülmüş fakat nedeni bilinmez iskenderiye'de kalmıştır.
  
  imparator julianus tarafından ms 361 yılında özel bir gemi ile ve büyük olasılıkla mercimek yığınları arasında şehre getirilmiştir fakat sütün 30 yıl boyunca yerleştirilememiştir. ms 390 yılında imparator 1. theodosius 32 günlük çalışma sonrası sütunu hipodromdaki yerine dikmeyi başarmıştır. dikiltaşın kaidesindeki kabartmanın bir bölümünde bu çalışma anlatılmıştır.
• geçen hafta kim 500 milyar isterde soru hazırlayan güzel kardeşimizin bir cinliği sayesinde yarışmacıyı dumura uğratmış soru nesnesi
• uzerine mezopotamya krallarinin zaferlerinin yazildigi monument.
• (bkz: obelix)
• (bkz: obsolete with calendar)
  (bkz: civilization)
• dunyada 11 sehirde oldugu soylenir, hatta sadece washington ve roma'da iki tane oldugu da soylenir
• asteriks'in şişko arkadaşının orjinal adıdır, bizde hopdediks ya da oburiks olarak bilinir.
  anlamı dikilitaştır.