• totti amk, ne olacak.
  • (bkz: yan yatarak üzüm yiyen roma imparatoru)
  • devlet-i ebed müddet*.

    şimdi denilebilir ki "ama bu osmanlı şiarıydı!", doğrudur; ancak benim kastettiğim, tarihin altı yüzyılında yaşamış bir devlete şiar olmuş bir kelime grubu değil. roma'nın insanlık için ifade ettiği önem.

    roma, insanların yeryüzünde yaşayabileceği her şeyi yaşamış ve halkına yaşatmış ilk devlet. "hiçlikten yükseliş" derseniz; bir şehir devletinden iki imparatorluğa dönüşmeyi başarmıştır. "istilalar" derseniz; o zaman bilinen dünya'nın yarısından fazlasını ele geçirmiştir. "ilim" derseniz; zamanı için bir çatı bir kavram olan bu olgunun altını kadim yunan mirasıyla (fizik, kimya, biyoloji, matematik, geometri, felsefe vs) doldurmuş ve ileri taşımıştır. "kültür" derseniz, bugün eski dünya üzerindeki 'büyük' olan somut (şehirleşme gibi) ve soyut (devlet idaresi gibi) çoğu değeri bizzat mükemmelleştirmiştir. "zamana direnç" derseniz, en büyük gücü 'yenilgilerine göre kendini uyarlamak'* olmuştur; bu uğurda ordularını, şehirlerini, anlayışlarını, dinlerini, başkentlerini ve hatta çökeceklerini anlayınca halklarını (610, latin öz'den grek öz'e dönüş) değiştirmiştir. "nizam" derseniz, tüm parçaların birbirine tam oturduğu ilk nizamı inşa etmiş; bu uğurda dünyanın en yürek burkan vahşetlerine ve icraatlarına imza atmıştır. "duraklama" derseniz, en büyük servetleri ve ihtişamı yöneticileri elde etmiş, en büyük kibirlere mensupları kapılmıştır. "gerileme" derseniz, atalarının bin bir emek ve cefayla inşa ettiği o muhteşem nizamı keyfiyetleri ve daha çok güç istençleriyle kendileri yerle bir etmiştir. "acziyet ve çöküş" derseniz, bunların bile en iyisini roma yaşamıştır; yıkılma şekilleri içler acısı, son nefesleriyle ortaya çıkan tahribat eski hatıraları üzerinde yeni medeniyetler yaratıcıdır.

    insanlığın dünyada, kendi biyolojik sınırları içerisinde yaşayabileceği ne varsa roma yaşamış ve yaşatmıştır. bu yönüyle de aile kurmaktan imparatorluklaşmaya kadar, tüm nitelikleri ve nicelikleriyle toplumsal evrimimizin en uzak eşiğini onların koyduğu sınırlar belirlemiştir. o sınırlar aşılana kadar da her adımımız bir roma taklidinden ileri geçmemiştir. roma'ya isyan edenler aslında kendileri roma olmak istemiş (hatta spartacus gibi asil örnekleri "romalılaşmaktan" korkmuş), roma'yı yenmeyi başaranlar işin zor kısmının "romalılaşmamak" olduğunu görmüş, roma'yı yıkmayı başaranlar "yeni roma" haline gelmiştir.

    hani ünlü bir laf var ya her yol roma'ya çıkar diye, oradaki yol sadece maddi olanlar değildir. roma aşılana kadar insanlığın her yolu da gerçekten roma'ya çıkar ve işin anlatmaya çalıştığım ilginç tarafı, roma'yı "aşabildikleri" kadar yeni ufuklara ulaşmış olurlar. her aşım da, romalıların insanlık için olan önemini bir kez daha kanıtlar.

    o zaman sorulması gereken yegane soru şu oluyor, quo usque pro roma ibis?
  • papal state

    (bkz: europa universalis 4)
  • mimari ve sanat. biz yaptığımız beton yığınları ile övünürken, adamlar zamanında katedraller, bazilika vs yapmış. yaptıkları muhteşem heykellerin altındaki imzalar, şu an en cahiller tarafından bile bilinen isimler. keza ressamlar da öyle. şehirde elini sallasan bir esere değer, bizde de beton yığınına.
  • senatus populusque romanus

    (bkz: spqr)
  • gerçek romalılar için gerçek roma ekmeği.

    (bkz: rome)

    ilginçtir roma deyince aklıma baskın bir şekilde antik roma geliyor. antik roma'ya olan büyük ilgimden kaynaklandığı aşikar ancak yine de hristiyan roma'da tarihiyle, kültürüyle, sanatıyla az ilgi çekici değil. ancak roma'ya giden birinin vatikan'a vesaire gittiğini gördüğümde "doğru ya daha hristiyan roma'da vardı görülecek değil mi" diye bir anlık şaşkınlık yaşıyorum. daha bir de bunun üstüne modern roma var, masmavi gökyüzüyle yemyeşil çam ağaçlarıyla kendine has kokusuyla ağır bir tarihin altında ezilen roma. işte roma böyle bir şehir aynı anda neredeyse bütün insanlık tarihini adeta mikro bir ölçekte size sunan. aslında elimizde dünyada roma'ya muadil sayılabilecek belki de tek şehir var. ama biz o şehri dubai'ye benzetme hayalleri kuruyoruz. yazık.
  • (bkz: pantheon)
  • dondurmacısı.
  • yürüyerek ülke değiştirme eyleminin yapıldığı yer.
hesabın var mı? giriş yap