• ekonomi uzmanı ege cansen'in, son zamanlarda gündem olan togg hakkındaki genel görüşüdür.. ege cansen, togg'un gayri iktisadi olan bir yatırım olduğunu ve külfetinin, nimetinden büyük olacağını iddia ediyor.

    şöyle yazmış duayen ekonomist:

    --- spoiler ---

    togg

    türkiye'nin, togg (türkiye otomobil girişim grubu) markalı pek de “yerli olmayan” milli otomobilinin, seri üretimi başlıyor. hayırlı olsun. üretilen ilk 100 aracın piyasaya sunumu, otelcilik tabiriyle bir “yumuşak açılış” olacaktır. böylesi sıfırdan başlayan büyük yatırımlarda montaj hattından mamul inmeye başlamasıyla, tasarım kapasitesinde üretim ve pazarlamaya geçilmesi arasında birkaç yıl geçmesini normaldir.

    yaklaşık dört yıl önce başkan erdoğan “yerli ve milli” otomobil üretme kararı almıştı. ben de bunu “akla ziyan bir proje” diye nitelendirmiştim. çünkü gümrük birliği içinde kalındıkça, bu yatırımın öngörülebilir hiçbir vadede kâra geçmesi mümkün değildi. bugün de aynı kanıdayım. togg'u üreten kuruluş -ki aslında onun adı togg'dur- bir kit'tir ve kit kalacaktır. söylenildiği gibi ortada dört babayiğit özel girişimci yoktur. erdoğan'ın baskısıyla bu projeye para kaptırmış dört firma vardır. otomobilin tasarımını karsan, imalatını bmc, elektrik sistemlerini vestel yapacak, anadolu grubu da satacaktı. proje “dört kocalı hürmüz” gibiydi. tabii bu yanlış yapılanmayla bir santim ileri gidilemedi.

    proje nasıl ayağa kalktı

    gürcan karakaş isimli bu işleri gerçekten bilen yetenekli bir mühendis-yönetici bulundu ve tam yetkiyle projenin başına getirildi. karakaş, önce imal edilecek aracın tanımını, küçük ölçekte başa-baş noktasını yakalasın diye, üretimi kolay, yüksek gelir grubuna hitap eden “tam elektrikli suv” olarak belirledi. yani yerli otomobil “halk arabası” olmalıdır tezini reddetti. daha önce saab'dan 30 milyon euro'ya alınan know-how paketini çöpe attı. karsan'ı görevinden affetti. tasarımı italyan pininfarina firmasına verdi. bmc'nin otomobil üretecek ne bilgisi ne de tesisi vardı. onu da devreden çıkardı.

    üretimi, nakliye masraflarını asgariye indirmek için deniz kıyısında bu amaçla için dizayn edilmiş bir fabrikada yapma kararı aldı. üretim mühendisliğini de alman firmalarına ihale etti. vestel de kendiliğinden devre dışı kaldı. satış işini de kimseye vereceği yoktur. şunu hemen söyleyeyim: bazı yatırımların “içsel” ekonomisi yoktur. yani tek başına hesaplanırsa külfeti nimetinden çoktur.

    ancak yaratacağı “dışsal” ekonomiyle fizibildir denir. yani firma “bireysel kâr” edemese de çevresine veya ülkeye “toplumsal fayda” sağlayabilir. hükümet, başı zarardan bir türlü kurtulamayacak togg için bu argümana sarılacaktır. togg, otomotiv mühendisliğinde bir arge merkezi olacak ve burada araç yanında, bilgi ve beceri de üretilecektir diyecektir.

    yapamazsın dediler ama biz yaptık

    akp'nin propaganda uzmanları “yapamazsın dediler ama biz yaptık” diyerek konuyu saptırmasına izin vermemek için bu yazıyı yazdım. kimse “yapamazsın” demedi. bu yatırım gayri iktisadidir dedi. mesela benim söylediklerim şuydu: bu otomobil, markası dışında yerli ve milli olmayacaktır. üstelik külfeti, nimetini aşacaktır. bu külfet diğer gösteriş yatırımlarının külfeti ile birlikte hayat pahalılığı olarak halkın sırtına binecektir. kararı, bunu bilerek verin.

    son söz: zarar yok olmaz, zamma dönüşür.

    --- spoiler ---

    kaynak burada
  • (bkz: vorsprung durch technik)
  • kendisinin daha iyi otomobil yaparım gibi bir tezi olmadığı halde bazı yazarlar tarafından bu şekilde çamur atılmış ekonomistin togg ile ilgili bilgilendirici köşe yazısı.
  • dizel/benzinli motor seçeneği olmadığı müddetçe ölü yatırımdır sadece elektrikli araç, ortadoğuda.
  • bazı durumlarda kârlılığın dikkate alınmaması gerekir. stratejik bir ürün, ülke kalkınması için gerekli bir durum için kısa vade de ne olursa olsun mutlaka yapılsın düşüncesi gereklidir.
  • avrupa birliği 2036'ya kadar araçlarda fosil yakıt ( benzin ve diesel) devrini sonlandırarak yeni nesil araçların çevreci olmasını planlıyor. onun için tam manasıyla elektrikli bir otomobil tercih etmek hem dış pazarda kendini kanıtlamak için hem de avrupa birliği standartlarına uyum sağlayabilmek için yapılabilecek en iyi adım.
    başlangıçlar her zaman iyidir. şimdi külfet olur beş sene sonra nimet olur.
  • zamanında mercedesin külfeti de nimetinden büyüktü.

    çok ta şey yapmamak gerekir.
  • adam burada olayı bir ekonomist olarak ele alıp değerlendiriyor, değerlendirmesinde "bu işin hiçbir faydası yok" demiyor ki, faydalarını da anlatıyor. her boka da duyar kasmayın, yazdıklarını ağzınızla değil beyninizle okuyun!
  • ege cansen'in togg hakkındaki görüşü.

    adam bu görüşü savunurken geri zekalıya anlatır gibi anlatmış, açık açık "yapılır ama zarar edersin" demiş. "böyle yapılmaz, şöyle şöyle yapılır" dememiş.

    hala diyolar ki, çok biliyorsa daha iyisini yapsın.

    ulan sorun orda zaten mankafa, daha kötüsü, daha iyisi yok; ne yaparsan yap, zarar etmeye mahkumsun diyor bu projeyle.

    beyniniz bu kadar mı çalışıyor anca anlamadım ki.
  • bunlari devrim zamaninda da duyduk, gayri iktisadi lafini duymaktan biktik. yeter bir bitin artik. ulkenin kendisi zaten gayri iktisadi vaziyette su an.

    beyefendi tutmus, "arge merkezi olacak bahanesine siginacaklar .s .s" demis. simdiye kadar yapilmadi da ulke olarak ucusa mi gectik? vatandasin sirtina binen araba uretiminden cok cok daha buyuk seyler var. saraylar, gecis garantileri gibi gibi.

    araba yapmaya calisan, yazarin da kabul ettigi uzere, liyakatli insanlara gelmeden cozmemiz gereken cok daha buyuk seyler var. boyle sacmaliklarda kaybolmayi birakmak lazim.
hesabın var mı? giriş yap