villa hügel

• almanya'da essen bredeney sehrinin yakinlarinda bulunan sarayimsi yapi. endustri devi alfred krupp ve ailesinin eski malikanesidir. 1873 yilinda tamamlanan yapi, uc jenerasyon boyunca aileye ikametgah olarak hizmet ettikten sonra 1955/56 yillarindan sonra buyuk olcekte uluslararasi sergilere ev sahipligi yapmistir. sergi disindaki zamanlarda da binanin kendisi ziyarete aciktir.
• uçsuz bucaksız bahçesindeki hendekler ve derecikler zamanında insan kuvvetiyle, kazma kürekle yapılmış. o yüce ağaçlarsa o devirde norveç'ten sökülüp getirilmiş.
• essen'de ruhr kıyısında bulunan krupp ailesine ait malikane. hem aristokrat hem de dev bir sanayici olan krupp ailesinin nehir kıyısındaki muhteşem ve çok geniş arazisinin içindeki kombine bir yapılar bütünü aslında. kısmi olarak müze , sergi ve konser salonu. aileden kimse kalmadığından vakıf tarafından işletiliyor ve araziye giriş ücretli. hem bulunduğu arazinin göz alıcı düzeni hem de binanın kendisi , alman tarihi için değerli bir miras. gerek arazideki tüm detaylarla gerekse bina mimarisiyle; gerçek bir mühendislik dehası olan krupp dede uğraşmış. binayı gezerken 19. ve 20.yy avrupa aristokrasinin atmosferini görmek mümkün.
• villa hügel ana yapı ve ana yapıya daha sonradan eklenmiş küçük bir yapıdan oluşur. toplam 8100 metrekare kullanım alanına sahip villa 81 hektarlık bir arazide bulunuyor. dikkatli bakıldığında soldaki ikinci yapının bir çeşit geçit ile ana yapıya sonradan eklendiği farkedilebilir. (villa hügel) . ınsanın aklına hemen bu ikinci yapının neden yapılma ihtiyacı duyulduğu gerekiyor. hemen soyleyelim: 16 yaşında avrupanın en büyük sanayi imparatorluğunun başına geçen bertha krupp kaiser 2. wilhelm' in kendisine bulduğu gustav ile evleniyor. gustav'a prusya kraliyet fermani ile eşi bertha şirketin sahibi olduğu sürece krupp soyadını kendi soyadı ile birlikte taşıyabilme hakkı veriliyor. ciftin toplam 8 cocugu oluyor. bertha'nin ilk çocuğu ve yasal olarak krupp imparatorlugunun biricik varisi (bkz: alfried krupp von bohlen und halbach) bir hayat kadınıyla evleniyor. bunu bir türlü içlerine sindiremeyen bertha ve gustav müstakbel gelinleriyle beraber yaşamak istemiyorlar. bu nedenle ana yapının yanına ikinci küçük yapıyı yaptırıyorlar.
• baldeneysee isimli göle bakar. krupp vakfına ait bir yapıdır ancak kültürel etkinlikler için şehir komitesinin de hizmetine açılmıştır. essen'ın önemli zenginliklerinden biridir villa hügel.
• mustafa kemal atatürk'ün savaş yıllarında osmanlı veliahtı vahdettin ile yaptığı almanya gezisi kapsamında ziyaret ettiği yerlerden biridir.
  
  essen ‘de krupp fabrikalarını ziyaret 22 aralık 1917 cumartesi.
  
  sabahleyin, konukları essen’e götürecek özel tren hazırdı. kuzeye doğru, rhein ovası geçilerek rhein nehri boyunca essen’e gidilecek, essen’de alman ve türk savaş cephelerinin ağır silâhlarını yapan krupp fabrikaları gezilecekti. uzunca bir yol olduğu için konuklar erkenden hazırlanmış, kahvaltılarını almışlardı. strasburg garı’nda kısa bir veda töreninden sonra trene bindiler. yol boyunca mannheim, mainz, koblenz, köln, düsseldorff şehirleri geçildi. öğleden sonra essen’e girildi. gar’da, belediye başkanı, krupp fabrikası ileri gelenleri karşıladılar. doğruca krupp fabrikalarına gidildi.
  krupp ailesi adına, baron gustav krupp von bohlen’in sahibi bulunduğu krupp fabrikaları, savaş boyunca, bütün üretimini ağır harp sanayiine vermişti. türkiye’nin de silâh siparişleri vardı. birkaç yıl önce, hüseyin cahit (yalçın)’ın da bulunduğu bir türk parlâmento heyeti, almanların daveti üzerine essen’e gelmişler, krupp fabrikalarını ziyaret ederek, dökülen türk toplarını yerinde görmüşlerdi. bu toplar çanakkale savaşlarında çok işe yaramıştı. şimdi türk heyeti de siyah gözlükler takarak dökümhaneyi yerinde izliyorlardı28.
  vahdeddin, verilen izahatı dikkatle dinliyor, mustafa kemal paşa, bazı silâhlar üzerinde fikirlerini söylüyordu. fabrika üç vardiya ile çalışıyor, bu vardiyaların tümünde yetmişbeş bin işçi bulunuyordu. bunun otuzbeş bini kadındı. savaş nedeni ile kadın işçilerden çoğu ağır sanayinin zor işlerini üstlenmişlerdi.
  saatler geçti, akşam olmuştu. fabrika sahibi krupp von bohlen konukları, kendi köşkü olan villa hugel’e davet etti.
  
  villa hugel’de yüz kişilik bir sofra hazırlanmıştı. türk heyeti yemekten sonra, gece yansına doğru berlin’e hareket etti.
  
  kaynak:atam dergisi