ürüng ayıg toyon ^*

• türk mitolojisinde en büyük yaratıcı güç, tanrı.
  
  yakut türkleri'nde beyaz (urung), yaratan (ayıg), tanrı (toyon) olarak biliniyormuş.
• türk mitolojisinde “gökyüzü tanrısı” olarak geçen dünyanın ana kutu. ilk insanı, güneşi, yeri, dağları o yaratmıştır. göğün dokuzuncu katında yaşar. tabiatın bereketi, hayvanların çoğalması vs onun sayesindedir.
• yakutların en büyük tanrısı ve aynı zamanda dünyanın ve insanların yaratıcısı. ayığ/ayıhı’ların en büyüğü…
  ( bu ayığ/ayıhı’lar iyi kalpli tanrı/ruhlar, seviyoruz yani onları)
  
  dokuzuncu kat gökte oturur ve hem yukarı dünyaya hem de orta dünyaya hükmeder; iyiliğin ve düzenin korunmasını sağlar.
  
  (altay mitolojisindeki ülgen’in karşılığı,
  ayısıt/ayzıt’la bir tutan görüşler de var,
  aslında yakut panteonu diğerlerinden biraz farklı ama o başka bir yazının konusu olsun)
  
  karısı ürüng ayığ hatundur (kübey hatun olarak da bilinir) ve simgesi güneştir.
  (burası biraz karışık. mircea eliade ürüng ayığ toyon yerine ata bey der. güneş de karısının değil ata beyin simgesidir)
  
  ürüng ayığ toyon’a kanlı kurban sunulmaz ve seçilen hayvan başıboş bırakılırdı. (bu hayvanlar hiçbir şekilde kullanılmaz, sütü sağılmaz, üzerine binilmez, çayırlarda öyle özgür özgür yaşarlar)
  (bkz: iduk/@ay hatun)
  
  “türk mitolojisinde şamanların bir çeşit ateşin çocukları olduğuna inanılır. (ilk şaman -ırkıl/arkıl da denir- tanrıyı (ayığ han/ürüng ayıg toyon, yakutların yaratıcı tanrısı) kızdırdığı için ateşe atılır, işte o kıvılcımlar diğer şamanların ruhu olur.)”
  (bkz: şaman/@ay hatun)
  
  “yakutlar, ilkbahar ve sonbahar ayinlerine ısıah derler ki saçı bayramı ve ayini demektir. bu bayram ve ayin mayıs ayının sonlarında yahut haziranda ürüng ayığ toyon şerefine yapılırdı. bu bayram ve ayin için bütün soydaşlar kımız ve kurban hazırlarlardı; tören dokuz gün sürerdi. bu bayrama ay ve güneş (ıy, kün) bayramı da denirdi.”
  (abdülkadir inan - tarihte ve bugün şamanizm)
  
  (bkz: ayi toyon)
  (bkz: ürüng ağar toyon)
• (bkz: ürüng ağar toyon)
  (bkz: ayi toyon)
  (bkz: toyon)