adenozin trifosfat

• (bkz: ets)
• (bkz: atp)
• hücre içinde bulunan çok işlevli bir nükleotittir. ingilizce adenosine triphosphate'dan atp olarak kısaltılır, en önemli işlevi hücre içi biyokimyasal reaksiyonlar için gereken kimyasal enerjiyi taşımaktır. fotosentez ve hücre solunumu (respirasyonu) sırasında oluşur. atp, bunun yanısıra rna sentezinde gereken dört monomerden biridir. ayrıca atp, hücre içi sinyal iletiminde protein kinaz reaksiyonu için gereken fosfatın kaynağıdır.
• vücuttaki enerji fazlalığını depolayan bataryalardır. bir diğer için (bkz: guanozin trifosfat)
• metabolik faaliyetler iki ayrılır: ekzergonik/ enerji veren (mesela solunum) ve endergonik / enerji harcayan (fotosentez tepkilerinin çoğu ve biyosentetik tepkimeler). besinlerdeki enerji vücudumuzun kullanabileceği hale dönüştürülür. vücudumuzun kullanabileceği enerji adenozin trifosfat (atp) isimli molekülün yapısında tutulur. hücrelerin kullanabileceği veya hücrede iş yapabilen enerjiye serbest enerji denir. canlılar atp sentezlenemk için solunum yapmak durumundadırlar, solunum yapmak için ise besine. besin üretimi için ışık enerjisini kullanan canlılara fotoototrof, inorganik maddeleri sentezleyen canlılara ise kemootorotof denir.
  
  organk bileşiklerde depolanmış enerji bir hücrenin kullanabileceğinden çok daha fazladır. bu nedenle canlılar enerjiyi küçük parçalara ayırıp atp'de depolar. atp hücrede sentezlenir, başka hücreye aktarılması mümkün değildir. üretildiği hücrede tüketilir.
  
  atp'de fosfatlar arası bağlara yüksek enerjili bağ denir. fosfat bağları ayrılınca enerji açığa çıkar. kopan fostat grubuna inorganik fosfat (pi) denir. ayrılan inorganik fosfat başka moleküllerle bağ kurarak kimyasal tepkimenin devam etmesini sağlar. atp'den bir fostat ayrılırsa adenozin difosfat (adp) iki fosfat ayrılırsa adenozin monofostat (amp) oluşur. enzimler sayesinde aktivasyon enerjisi düşer ve atp kolayca fosfatlarından ayrılır. hücre solunumu sayesinde organik moleküller parçalanır ve ekzergonik tepkimeler sonucu kimyasal enerji ile atp sentezlenir.
  
  atp fosforilasyon ile gerçekleşir. fosforilasyon, bir fosfat grubunun organik bir moleküle bağlanmasıdır. yıkım tepkimeleri sayesinde atp'ler kullanılır hale gelir ama fotosentezle meydana gelen atp ışık enerjisinin kimyasal enerjiye dönüşmesiyle oluştuğundan yıkım değil yapım tepkimesidir.
  
  atp üretimi canlılarda substrat düzeyinde fosforilasyon, oksidatif fosforilasyon , kemofosforilasyon ve fotofosforilasyon gibi farklı yollarla gerçekleşir.
  
  edit: to wonderland arkadaşımız atp üretimi konusunda beni uyardı: "atp uretimi icin bir yol daha var, kemofosforilasyon. inorganik maddelerin oksitlenmesi ile elde edilen kimyasal enerji atp sentezinde kullaniliyor. sadece kemoototroflar tarafindan gerceklestiriliyor". yanlış bilgiyi düzelttim.
• bir insanın günlük atp üretim ve tüketimi yaklaşık kendi vücut ağırlığı kadarmış.
  
  kaynak: cellular respiration,
  jerry j. zimmerman, ... jerry mclaughlin, pediatric critical care (fourth edition), 2011
• (bkz: atp)
  
  canlıların doğrudan kullandığı hücresel enerji molekülü, biyolojik enerji.
• hakkında güzel bir kurzgesagt videosu bulunan hede.
• t: adenozin trifosfat (atp), dünyadaki tüm canlı organizmalarda birincil enerji taşıyıcısıdır. mikroorganizmalar, gıda ve ışık kaynaklarından metabolize edilen enerjiyi atp formunda yakalar ve depolar. hücre enerjiye ihtiyaç duyduğunda, atp hidroliz yoluyla parçalanır . yüksek enerjili bağ kırılır ve bir fosforil grubu çıkarılır. bu süreçten salınan enerji, çeşitli hücresel süreçleri yürütmek için kullanılır. atp, biyolojik reaksiyonlara katıldığı için sürekli olarak oluşur ve parçalanır ve tüm yaşamın sağlığı ve büyümesi için merkezidir. onsuz, hücreler enerjiyi bir yerden diğerine aktaramaz, bu da organizmaların büyümesini ve çoğalmasını imkansız hale getirir.