icsid

• bir hakem arabuluculuk görevi vardir.1966 yilinda kurulmustur. turkiye bu kuruma 1989 da katilmistir. özellikle gelismekte olan ulkelere yapilan yatirimlarda tamamen uluslararasi sirketlerden yana olan bir tahkimi vardir.
• tahkimi meshurdur.
• icsid sadece uygulanacak prosedürü belirler, uyuşmazlığı çözmez; nitekim icsid bir world bank ajansıdır. uzlaştırma prosedürü başarısız olursa o zaman icsid'in tahkim kurulu devreye girer. hakemler, tarafların belirlediği hukuku uyuşmazlığa uygulamak zorundadır. ancak ulusal yasalar, uluslararası kamu hukukunun genel prensiplerine aykırı olduğu zaman uygulanmayacaktır. bunun yanında hakem kararı sadece icsid tarafından iptal edilebilir; ulusal bir mahkemenin iptal etmesi mümkün değildir.
  
  icsid ile uyuşmazlığın çözümü yoluna gitmek için her iki devletin de akit devletler olması gerekmektedir. world bank'a üye olmak demek icsid'e üye olmak demek olmadığı için söz konusu devletin bu ajansa üye olup olmadığına dikkat etmek gerekir.
• merkezi amerika birleşik devletlerinin washington dc şehrinde olan ama duruşmaların avrupanın paris, lahey, frankfurt, amsterdam gibi şehirlerinde de yapılabildiği uluslararası tahkim merkezidir. temelde iki tür yargılama yapar; ana tahkim davaları (arbitration case) ve iptal davalar (annulment of the award case). yargılamaların tabi olduğu temel mevzuat 75 maddeden oluşan icsid konvansiyonu ve finansal konulara ilişkin tüzüktür.
  
  hakem listesi seçkin ve saygınlığı kanıtlanmış uluslararası hukukçular arasından oluşur. hakemler aynı zamanda çıkar çatışması olmadığı sürece başka davalarda taraf avukatlığı yapabilir. 2013 şubat ayı hakem listesinde 3 adet türk hakem (arbitrator) bulunmaktadır.
  
  türkiye cumhuriyeti devletinin icsid nezdinde görülmekte olan derdest iki davası bulunmakta olup, bunlar;
  libananco davası ve alaplı davalarıdır.
• yabanci yatirimciya temin etmeyi taahhut ettigi tum hukuki guvenceyi bugun itibariyle amacsiz ve sonucsuz birakmistir. icsid nezdinde kurulan hakem heyetlerinin de hakemleri insandir, insani tüm kaygilara ve egilimlere sahiptir. neredeyse ideal uluslararasi hukukun burada uygulanabilecegi, adalet ve hakkaniyetin bu bunyede tesis edilebilecegi yanilgisina benden baska düsen varsa nacizane uyarimdir; insan her yerde insan, degilse hicbir yerde degil, para hep cok kiymetli. ya da ben her seyi bastan beri yanlis anlamisim.
• varlığından bugün itibariyle haberdar olduğum milletlerarasi yatırım tahkimi olarak geçen kurum. burada görülen davalar sözleşme ile değil haksız fiil ile ilgili konuları kapsar. verilen kararlar klasik tahkim kararlarından farklıdır. kararlar sözleşme devleti mahkemesinde verilen kararlar gibidir.
  neyse gece gece ders çalışırken şaşırdım. ben niye bu kurumun varlığından habersizmişim.
• ıcsıd, devletler ve diğer devletlerin vatandaşları arasındaki yatırım uyuşmazlıklarının çözümlenmesi hakkındaki sözleşme ile 1966 yılında kurulmuştur. türkçe açılımı, yatırım uyuşmazlıklarının çözümü için uluslararası merkez’dir. dünya bankası bünyesinde faaliyet göstermektedir. türkiye 24.06.1987 tarihinde bu sözleşmeyi imzalayarak ıcsıd tahkim merkezinin yargılama yetkisini tanımıştır.
  
  ıcsıd, uluslararası yatırım anlaşmazlığı çözümünde uzmanlaşmış bir kuruluştur. devletler, uluslararası yatırım anlaşmalarında, kendi yatırım kanunlarında ve yatırımcı ile imzaladıkları sözleşmelerde ortaya çıkabilecek/çıkmış yatırımcı-devlet anlaşmazlıklarının çözümü için ıcsıd'in yargılama yetkisini kabul etmektedirler.
  
  ıcsıd’in ilk genel sekreteri aron broches’dur. 2016 yılı itibariyle genel sekreterlik görevi meg kinnear tarafından yürütülmektedir. ilk ıcsıd tahkim davası 1972 yılında başlatılan holiday ınns and others v. morocco davasıdır. 2015 yılında ıcsıd bünyesinde görülen 500. dava açılmıştır.
  
  yatırımcı-devlet anlaşmazlıklarının çözümü için türkiye aleyhine ıcsıd nezdinde 2016 itibariyle 10 dava açılmıştır. bu davalardan 9’u sonuçlanmış olup, bu davalardan 8’i türkiye lehine sonuçlanırken, sadece birinde türkiye aleyhine sonuçlanmıştır. `pseg global ınc. and konya ılgin elektrik üretim ve ticaret limited sirketi`’nin türkiye aleyhine açmış olduğu davada, türkiye aleyhine karar verilmiştir. (ıcsıd case no. arb/02/5)
  
  ıcsıd yargılamasında; tahkim, uzlaşma ve olgu tespiti (fact-finding) gibi uyuşmazlık çözüm yolları mevcuttur. ıcsıd yargılamasına ilişkin ayrıntılı düzenlemeler ıcsıd sözleşmesinde yer almakta olup, 27.05.1988 tarihli ve 3460 sayılı kanunda da bulunmaktadır.
  
  not: `pseg global ınc. and konya ılgin elektrik üretim ve ticaret limited sirketi`’nin türkiye aleyhine açmış olduğu davada türkiye aleyhine hükmedilen tazminat tutarının (9 milyon abd doları) davacının talebinde yer alan tutardan daha az olmasına istinaden doktrinde bu karar türkiye lehine bir karardır görüşünü savunanlar bulunmaktadır.
• hali hazirda bunyesinde verilmis kararlarla hasir nesir oldugum kurum. alternatifleri vardir. (bkz: stockholm chamber of commerce) (bkz: international chamber of commerce)
• washington'da bulunan, açılımı, "international centre for settlement of investment disputes" ("icsid") olan ve devlet ile yabancı yatırım arasındaki uyuşmazlıklara ilişkin nitelikli kararlar yayınlayan merkezdir. icsid konvansiyonunun 25. maddesi gereği taraflardan birinin devlet olması zorunluluğu nedeniyle icc'den farklıdır. ülkemiz kamuoyunda libananco davasıyla tanınmıştır.
• icsid ana sözleşmesinin türkçe - ingilizce karşılaştırmalı metni için: link