kitlenin ceza sorumluluğu ^*

• doktrinde ,ceza sorumluluğunu azaltan arızi=geçici sebeplerdendir.
  
  kitleye yığın ya da sürü diyen yazarlar da mevcuttur.
  
  son zamanlarda insanların toplu olarak bulundukları (stadyum,cami,okul vs.) yerlerde kitleleşmenin etkisi ile bazı olaylar gerçekleşmektedir.umarız arkası gelmez.
  
  kitleleşmenin ne olduğu konusunda çeşitli görüşler vardır.bu görüşlerin ortak yönlerini dikkate alarak :
  
  kitleyi; belirli özellikleri olan kişilerin bir araya gelmesi ile oluşan insanlar topluluğu şeklinde tanımlamak mümkündür. kitleden sadece belirli bir zaman diliminde birarada bulunan insanları anlamamak lazımdır. birbirinden uzakta bulunan binlerce ortak bir mesele veya fikrin birleştirici gücü ile kitle kavramını oluştururlar.
  
  kitlelerin, tek bir kişiden çok farklı karakteristik özellikleri vardır. kitle içinde kişisel iradeler erimekte ve fikirlerle hisler aynı maksada yönelmektedir. geçici, fakat kolektif bir ruh hali oluşturulmakta ve belirli nitelikler ortaya çıkmaktadır.
  
  heterojen bir yapı içerisinde olan fertlerin bir araya gelmesiyle oluşan kitleleri, birbirlerine bağlayan ve çeşitli maddelerden oluşmuş bir eşya gibi değerlendirmek mümkündür. kitlelerin karakterini oluşturan, kitleyi teşkil eden unsurların karakter toplamı değildir. aksine, kitleyi bir araya getiren fikrin özelliğine göre yeni bir karakterin ortaya çıktığı gözlenmiştir . ayrıca, kitle psikolojisi içerisinde bulunan bir çok kişinin, gerçekte kendi karakter ve ruh haliyle bağdaşmayacak durumlara rahatlıkla büründükleri, normal zamanlarda takınamayacakları tavırlar içersine girebildikleri görülmektedir. bu durumu bir çeşit geçici şuursuzluk veya iradesizlik hali olarak izah etmek mümkündür. grup içerisinde kişinin karakteri büyük ölçüde, geçici de olsa, değişime uğradığında, cimri bir insan cömert, şerefli bir kişi katil ve korkak bir kişi kahraman haline kolayca dönüşebilir.
  
  tek başına olan bir adam bir binayı ateşe veremeyeceğini, bir mağazayı yağmalayamayacağını bilir ve böyle bir şeye girişmek hemen hemen hiç aklına gelmez. fakat bir kitleye bağlı olunca, çokluğun kendisine verdiği gücü anlar, cinayet yahut yağma için aldığı ilk telkine derhal kendisini teslim eder. karşılaşılan her engel büyük bir şiddetle parçalanıp yıkılır.
  
  kitle içerisinde ortaya konan davranışların ardında itiraf etmediğimiz bir takım gizli dürtülerin, bastırılmış duyguların bulunduğunu da söylemek mümkündür.
  
  kollektif bir yapı ve ruh hali içerisinde kişilerin fikri seviyeleri başka bir deyişle kişilikleri silinir. aykırılıklar, benzerlikler içinde boğulurlar ve irade dışı nitelikler kitle içinde hakim olur. bundan dolayıdır ki, kitlelerden anlamlı hareketler ve tepkiler beklemek yersizdir. kitlelerde hakim güç, düşünce değil, duygulardır.
  
  kitle içerisinde bulunan insanların çok kolay hırçınlaştıkları ve yıkıcı olabildikleri görülür. etkilendikleri fikre göre, kitle içinde yer alan insanların şiddet, vahşet gibi yıkıcı olaylar çıkarma merak ve arzusu, kitlenin her an şiddete yönelik bir tehdit oluşturma ihtimalini ortaya çıkarır.kitle genellikle tahrikçi (kışkırtıcı) sürükleyicilerin etkisi altına girer.
  
  kitle psikolojisinin özellikleri
  
  bireysel bilinç ve kişilik kaybolmuş, yepyeni bir varlık doğmuştur.
  bireylerde zihinsel bir birlik vardır. coşkular, inançlar, yorumlar, istekler vs. ortaktır.
  mantıksal değerlendirmeler ve muhakeme yoktur; bunun yerine basit, ilkel ve abartılı duygular ön plandadır. bu nedenle,
  kitle telkine yatkındır.
  tahriklere açıktır.
  taklitçidir.
  sorumluluk duyguları silinmiştir.
  muhafazakar, bağnaz ve hoşgörüsüzdür.
  ahlak kuralları tanımaz.
  egemen olma, güçlü olma duygusu hakimdir. diye tanımlanmaktadır.
  
  işte,kitle içindeki bir kişinin işlediği suçta bu hususlar dikkate alınarak,kitleleşme etkisini cezayı azaltıcı arızi (geçici) sebep sayma eğilimi giderek artmaktadır.sanığa verilen cezadan indirim yapılmalıdır görüşü ağır basmaktadır.
  sürükleyiciler ve kışkırtıcılar ise bu indirim uygulanmamalıdır.
  
  ülkemizde,bu durumu dikkate alan bir yasa mevcut değildir.sadece toplantı ve gösteri yürüyüşleri kanununda ,tahrikçiler (kışkırtıcılar)ve ortakları ile ilgili bir madde vardır.(34.madde)
  hazır abye uygun yasalar çıkarılırken konunun da önemi dikkate alınarak yeni bir düzenleme yapılmalıdır.