• "insan her şeyin ölçüsüdür." anlamını taşıyan ve antik yunan filozofu protagoras' ın fragmentler(parçalar) adlı yazdıklarından bize ulaşan cümle. bu söz aynı zamanda sofistlerin genel tutumunu taşıyan özelliktedir.
  • insan her şeyin ölçüsüdür. protagoras' ın bu sözü iki şekilde yorumlanabilir. ilki sofistlerin genel varsayımına dayandırılır. mutlak bilgi yoktur, duyularla algılanan sanılar* vardır. yani sokrates ve ardıllarının dediği gibi gerçek bir bilginin* olduğuna inanmaz. burada insanı birey olarak ele alırsak bilgi kişiden kişiye değişir. bu yorum nesnel evrensel bir bilgi olmadığı herkesin kendisine ait bir doğrusunun olacağı anlayışına götürür. bireyci olan bu yaklaşım polis değerleriyle çatışmaya kadar varır.
    ikinci yoruma bakacak olursak insan sözcüğü ile anlatılmak istenen insan türüdür. gerçek yalnızca insan türüne özgü olan duyularla yani akılla algılanır. duyuların konusu olmayan şeyler hakkında ise ( tanrı bilgisi gibi) kesin bir kanıya varamayız.
    protagoras, periklesin sofistlerindendir. yani polise özgü değerleri yadsıyacak biri değildir. 1. kuşak sofistlerinde polisin yüceliğine sık sık atıfta bulunulur. bu sebepten naçizane fikrimce 2. yorum asıl anlatılmak isteneni ortaya koymaktadır.
  • daha doğrusu:

    "panton chrimaton (khrematon) metron anthropos"

    yani:

    "insan, (ihtiyaç duyulan ya da kullanılan) her şeyin ölçüsüdür"

    olan söz. aslında bundan da biraz daha uzun ama en meşhur halinin doğrusu bu.
hesabın var mı? giriş yap