part stabat mater

• arvo pärt'in demir leblebisi. alban berg vakfı'nın ricasıyla yola çıkmış bizim estonyalı kır sakallı. arbos'a can veren bu stabat mater dinlenmeyi ziyadesiyle hak ediyor.
  iki trio karşımızda. seslerden ve enstrümanlardan mürekkep. bir soprano, bir kontratenor, bir de tenorla sahaya çıkıyor ses üçlüsü. enstrümanlar ise keman, viyola, çello. arbos albümünde yer almış eser. andrei tarkovsky'ye ithaf edilen manfed eicher prodüksiyonunda. elde var bir. bir kere ilahi tesadüf berg vakfı eseri sipariş ediyor, estonyalı bitiriyor, baba yönetmen son nefesini veriyor, oldu mu birbuçuktan iki...
  stabat materfillerin önünde saygıyla eğildikleri bir yapıt bir kere. bir çığlık. oğlunun çarmıhta gören bir ananın çığlığı belki de. zaten, evet zaten yürekleri dağlayan bir çığlıkla başlamıyor mu demir leblebi. bir ortaçağ simyacısı kesiliyor burnum. bütün ortaçağı hazmetmiş, yirmibeş senedir ich bin ein berliner diye haykıran ya da haykırdığı iddia edilene, yani nam-ı müstear babama, hayranlığım katlanıyor. çok tanıdık fosil canlanıyor beynimde, duyularım birbirine karışıyor, en çok da parantez içindeki altıncısı; kalbim acıyor. çarmıhın kenarında ayakta durmaya çalışan bir kadın ve onun gözyaşları düşüyor aklıma, yaylıların sağır kulaklara soktuğu...
• pärt'in "birbuçuk" eseri. cantus'u^* hatırlatan uzun bir enstrümantal bölüm ile başlar stabat mater. güzelliği ile büyüler, ağına düşürür. bir örümceğin avını sarmalaması gibi sarmalar, neredeyse trans haline sokar. hiç bitmeyecekmiş gibi gelirken, birden her şey kararır, gözler hiçbir şey görmez olur. dehşet verici o andan sonra, birden üç sesin^* aynı anda haykırırcasına düz bir tonla girdiğini duyarak sıçrarız yerimizden. örümceğin ensemize dalan dikenli iğnesini hissederiz. sonrasında, insanın kalp atışlarını sekteye uğratan ani bir ivmeyle bulutların üzerinde buluruz kendimizi. tek bir sözle o ağlar paramparça olur. başlangıçta örümcek salgısı sanılan şeyin aslında bir koza olduğu anlaşılır, ve arvo pärt ile birlikte yaşarız metamorfozu. sesler dindiğinde geride kalan şey nedir? hıristiyanların 2000 yıla yakındır ne olduğunu bulamadıkları şeydir işte...