• elektromanyetik ışınım yada parçacık akımı ile bir ortama enerji transferi yapılmasına radyasyon diyoruz. burda bahsedilen enerji transferi cok yuksek oldugundan, radyasyonun maddeye verecegi zarar da cok buyuk olur. ancak, radyasyonun tipi ve enerjisi önem tasimaktadir.

    x ışını ve gama ışını olarak bilinen elektromanyetik radyasyon ailesine ait ışınımlar, çıkış yerleri itibari ile farklılık gostermekte olup, tasıdıklari enerjiler acisindan birbirlerine oldukca yakın degerlere sahiptirler. foton adi verilen yuksuz, kutlesiz ve ısık hızı ile hareket eden enerji paketciklerinden olusan bu ısınım tipi, madde icinde dalga boyu mertebesinde tarama yaparak malzeme icinde yol alır. dalga boyu, maddenin atomlari arasindaki araliktan daha kucukse madde icindeki giriciligi daha fazla olur. e=hc/l enerjisine sahip fotonların bagintidan da anlasildigi uzere enerjileri arttikca, dalga boylari kuculur ve giricilikleri artar.
    en cok cekinilmesi gereken radyasyon tiplerinden biri olan elektromanyetik ısınımlardan korunmak icin celik, kursun, beton yada bu ucunun karisimindan olusturulan bir zırh ile korunmak yeterli olacaktir.

    parcacik radyasyonu grubuna dahil olan yuksek enerjili alfa ve beta ısımalari, sirasi ile +2 yuklu helyum atomu ve elektronlardir. tasıdıkları enerji itibari ile ısık hizina yakın hızlarda hareket edebilen parcacik radyasyonundan korunmak daha kolaydır.

    alfa parcaciklari kutlelerinin cok buyuk olmasindan dolayi madde atomlari ile elektron seviyeleri mertebesinde etkileşime girer. havada menzilleri yok denecek kadar azdir. 0.5 cm den oteye ulasamazlar. ancak tasıdıklari enerji nedeniyle ortamda yuksek oranda iyonlasmaya neden olurlar. havadan tenefus yoluyla alınamazlar ancak biyolojik acidan en cok zarar veren, en tahrip edici guce sahip olan radyasyon tipidir. sigara sagliga zararlıdır diye basimizin etini yerler. tutun bunyesel itibari ile topraktaki alfa parcaciklarini barındırabilen bir yapıya sahiptir. sigara icemekle, tutundeki tum alfalari direk olarak akcigerlere yolluyorsunuz. buda kansere neden oluyor. alfa parcaciklardan bir kagit parcasi kullanarak korunabilirsiniz. alfa kaynaginin etrafini bri kartonla cevirmek yeterli olacaktır.

    beta parcacıklari kutlelerinin alfa parcaciklarina gore daha kucuk olması nedeniyle madde icindeki menzilleri 1-2 cm kadardır. ellerinizi korumak icin plastik bir eldiven takmanız yeterlidir. uzerinizdeki kiyafetler sizi beta parcacik radyasyonundan korumaya yeterli olacaktır. beta kaynaklarinin 2-3 cm lik aliminyum levhalarla kaplanmasi koruma icin yeterlidir.

    insan bunyesi icin en tehlikeli olan radyasyon tipi notronlardır. kutlesi olan ancak yuksuz olan yuksek enerjili notronlar, sadece atomun cekirdegi ile etkilesime girebilir. notronlar enerjilerini sogurularak yada sacılarak kaybederler. vucudumuz icindeki %70lik su oranı notronlar icin iyi bir moderator* malzemedir. hidrojen atomlari ile yaptıklari sacilma reaksiyonlari sonucu enerjilerinin buyuk bir kismini kaybederler. bu etkilesim sirasinda aciga cikan gama ısınlarida extra korumayi gerektirir. notron radyasyonunda korunmak icin, kaynagi notron yutma tesir kesidi buyuk elementlerle zırhlamak, ayrıca aciga cikan gama ısınları icin ek olarak kursun zırh kulllanmak gerekir. kıyafetleriniz sizi korumaz. kursun yelek gamalardan korusa da, notronlardan korumaz. yapılacak en guzel sey ortamdan kaçmak, siginaklara kaçmaktır.
  • kosarak radyasyon yayilan bolgeden kacin.
  • (bkz: radyasyondan kaçan adam).
  • icerisinde radyasyon yukaridan geliyorsa semsiye kullanilabilir seklinde bir cümle gecen kilavuz.

    (bkz: semsiye mi yagmurluk mu sorunsali)
  • (bkz: nükleer silahlardan korunma yolları)
  • bir radyasyon sizintisi durumunda neler yapilmasi gerektigini anlatan kitapcikdir. bazi ulkelerin sivil savunma ekipleri tarafindan bastirilan bu kitapcikta; bir nukleer felaket aninda yada savas durumunda olusan radyasyondan korunmak icin , ilk yardim ve siginaklarda neler yapilmasi gerektigi korunma klavuzunda ayrintili olarak anlatilir.
  • sokağa çıkmayın, mobil telefon kullanmayın, bilgisayarınızı çöpe atın, çay içmeyin, patates yemeyin, televizyon seyretmeyin, hatta yaşamayın, baştan ölün.
  • radon filtresi bulun, eğer bulamıyorsanız imal edin.
  • bir adet jack bauer edininiz..
  • (bkz: hamsi)
hesabın var mı? giriş yap