yaşamda ve yargıda devrimci duruş halit çelenk

• çınar yayınları tarafından yayımlanan "yaşamda ve yargıda devrimci duruş halit çelenk" adlı kitapta 70'e yakın yazarın, halit çelenk üzerine yazdıklarını bulacaksınız. bu yazarların her biri; hukuk,siyaset, basın,üniversite,sanat, kültür gibi alanlarda türkiye'nin yakın tarihinde yeri ve etkisi olmuş aydın insanlar... halit çelenk, çoğunun en zor zamanlarında yanında olmuş, olağanüstü dönemlerin yargı organları önünde en güç koşullarda savunmalarını üstlenmiş, ama kimi zaman da, hapishanede koğuş arkadaşı olarak birlikte yatmış!...
  
  her kişi gibi, halit çelenk de çeşitli açılardan değerlendirilebilir tabii ...bu 70'e yakın yazıda, her yazar kendi açısından bir değerlendirmesini yapıyor halit bey'in...kimi yazar daha duygusal, kimi yazar daha gerçekçi... yazıların bazısında halit bey'in 'hukukçu' yönü vurgulanıyor, bazısında ise 'insan' yanı öne çıkıyor. kimi yazar da, halit bey'in "sosyalist" kimliğine ağırlık veriyor. ama, bu yazıların hepsinin toplamından ortaya çıkan bir tek sonuç var: halit çelenk, ciddi, dürüst, tutarlı, en zor koşullar altında bile güvenilir bir insan ve nice çilelerle dolu aşamalardan , çetin sınavlardan geçip, çelikleşmiş dört dörtlük bir hukukçu...
  
  halit çelenk meslek yaşamının en yoğun yıllarını yaşadığı dönem, türkiye'nin çok şiddetli toplumsal ve siyasal çalkantılardan geçtiği bir dönem. işte bu ortamlarda, halit bey'in hukuk, demokrasi ve insan hakları savunucusu olarak üstlendiği görevlerin çetinliği daha bir belirginleşiyor.hele, olağanüstü dönemlerde ortaya çıkan türlü kaypaklıklar, ihanetler, ahmaklıklar, döneklikler düşünülürse, halit bey'in sağlam kişiliği, insanın gözünde anıtlaşıyor; içimizi aydınlatan bir umut, gelecek kuşaklara övünçle göstereceğimiz saygın bir örnek oluşturuyor.
  
  halit bey'in şekibe hanım'la evliliği de, bu saygın yaşamın bir başka örnek yönünü simgeliyor. hukuk fakültesindeki öğrencilik yıllarında başlayan halit- şekibe yakınlığı, siyasal görüşte, eylemde; hukuk savaşımında omuz omuza bir yaşam birlikteliğine dönüşüyor.
  
  * * *
  
  halit çelenk, bir hukukçu; çok iyi bir hukukçu hem de... ama 'hukuk'u sadece bir meslek alanı olarak görmenin dar kalıpları içinde kalmıyor. hukukçu olarak, "var olan" hukuk kurallarını, kanun maddelerini çok iyi izliyor, değerlendiriyor; ama ufkunu hep geniş tutup, o kuralları, insanlığın geleceğinin daha aydınlık, daha mutlu olmasına katkıda bulunacak yönde değerlendirip, yorumluyor. başka bir deyişle, "kanun"u gözardı etmiyor ama hep "hukuk"u arıyor; "var olan"ı, "olması gereken"e ulaştırmaya çalışıyor.
  
  bu bir savaşım... bu savaşımda, halit bey'in karşısında hukuku ciddiye almayan, yasa maddelerinin sözüne takılıp, çağdaş yorumlarla onları aşmaya çalışmayan; giderek, hukuku zulmün, baskının basit bir aracı olarak görenler var. üstelik bunların çoğu da "hukuk diploması" almış kişiler.
  
  halit çelenk ise; hukuk tanımazlığın, dar görüşlülüğün adeta, taştan bir duvar gibi karşısına dikildiği zamanlarda bile hep, olgun ama dirençli bir tavırla görevinin gereğini yerine getirmiş bir örnek ve saygın bir kişilik olarak kalmayı başarıyor.
  
  dvd'de ise kitapta yer alan söyleşinin görüntü kaydını, konularla ilgili çeşitli fotoğrafları ve halit çelenk'in yazmış olduğu kitapların kapaklarını da görebilirsiniz.
  
  (rona aybay'ın sunuş yazısı)
  
  halit çelenk (yaşam öyküsü)
  
  halit çelenk, 1921 yılında antakya'da doğdu. ilkokulu mektebi sultani'de okudu. lise öğrenimini fransız mandası altındaki kentte yapan halit çelenk, 1940 yılında istanbul hukuk fakültesi'nde yüksek öğrenimini yapmakta iken, sınıf arkadaşı şekibe sayar ile evlendi. yaklaşık on yıl samsun'da ceza avukatlığı yapan çelenk, 1960 yılında ankara'ya yerleşti. ve 1962'de eşiyle birlikte tip'e üye oldu. halit çelenk tip ankara il sekreterliği ve genel yönetim kurulu üyeliğ, şekibe çelenk ise merkez haysiyet divanı'nda üye olarak görev yaptılar.
  
  1963 ve 1965 yıllarıda sırasıyla ilerici avukatlar derneği ve devrimci avukatlar derneği kurucuları ve yöneticileri arasında bulunan halit çelenk, 1976 yılında ise yüze yakın meslektaşı ile birlikta çağdaş avukatlar derneğini kurdu. 1968 yılında türk hukuk kurumu yönetim kurulu üyeliğine seçilen, 22 yıl süreyle bu kurumun ikinci başkanlığını yapan çelenk, ihd'nin kuruluş çalışmalarına da katıldı ve derneğin onur kurulu başkanlığına seçildi. tös'ün ve daha sonra onun devamı olan töb-der'in hukuk danışmanlığını yapan çelenk, halen nazım hikmet vakfı yönetim kurulu üyeliğini sürdürmektedir.
  
  halit çelenk, avukatlığa başladığı günden itibaren haksızlığa uğrayan, ezilen, sömürülen, işkence gören, tutuklanan, yargılanan işçilerin, öğrencilerin, gençlerin, aydınların, sanatçıların, parti, sendika ve dernek yöneticilerinin davalarına baktı. 12 mart öncesinde tip yönetici ve üyelerini savundu. yine o dönemin önemli davalarından olan abd büyükelçisi commer'in odtü'de arabasının yakılması olayı ile ilgili olarak yargılanan odtü öğrencileri ve 15-16 haziran olayları nedeniyle disk genel başkanı kemal türkler ve arkadaşları hakkında açılan davalarda savunmanlık yaptı.
  
  12 mart'ta niyazi ağırnaslı, erşen şansal, kamil savaş, mükerrem erdoğan, orhan izzet kök, sadık akıncılar, refik ergün, muvaffak şeref, zeki oruç erel, özden timurkaynak, bozkurt kemal yücel ile birlikte thko davasında deniz gezmiş ve arkadaşlarının savunmanlığını yapan halit çelenk, mükerrem erdoğan'la birlikte idam gecesi üç gencin yanında bulundu. deniz gezmiş ve arkadaşlarının savunmanlığı sırasında diğer avukatlarla birlikte hakkında dava açıldı. bu dönemde dev genç, thkp-c, tös ve daha birçok davanın da savunmanı oldu.
  
  12 eylül'de dev-yol, töb-der, tbkp, tkp, disk, türkiye yazarlar sendikası gibi davalarda da savunmanlık üstlenen halit çelenk, birinci barış davası'nda avukat iken ikinci barış davası'nda sanık iskemlesine oturdu. hakkında abece dergisinde yazdığı bir yazıdan ötürü komünizm propagandası yapma savıyla dava açıldı ve ankara dgm'de yargılandı.
  pek çok ödüle layık görülen ve 12 eylül sonrasında sosyalist birlik partisi çalışmalarında fiilen görev alan halit çelenk'in hukuk, insan hakları, siyasal ve toplumsal sorunları ele alan çok sayıda kitap ve broşürleri bulunmaktadır. ^*