yüzde ^*

• "%"
• tr. %5
  ing. 5% yazılır.
• fransızca (bkz: pourcentage)
  ingilizce (bkz: percentage)
  almanca (bkz: ja ja ich komme)
• yuzun de eki almis hali.
• bir sayı ya da çokluğun bütünle kıyaslanmasını kolaylaştırmak amacıyla, bütünün 100 birimine düşen miktarını gösteren ifadedir. sembolü %'dir.
• anlamsız bir oranlamadır. insan beyninde küçültülerek işleme girer.
  
  "yüzde 80" dendiğinde beyin bunu "her 5 taneden 4'ü", "yüzde 43" dendiğinde ise "her 10 taneden 4.3'ü" şeklinde algılar. çünkü insan beyni "100" rakamının doğadaki karşılığını algılayabilecek kadar gelişmiş değildir. "yüzde 67" tam olarak şuna karşılık gelir:
  
  bbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
  
  bunu kafasında canlandırabilecek insan sayısı çok azdır ve bu insanlar "dahi" olarak sınıflandırılabilir.
• ozellikle spor karsilasmalarinda siklikla yanlis kullanilan bir terimdir. macla ilgili istatistiksel veri iletmek isteyen bazi kisiler -ki bunlara televizyonda mac anlatan ve yorumlayanlarin da buyuk bir kismi dahildir- "x takimi 15'te 4 gibi oldukca dusuk bir yuzdeyle hucum ediyor" tarzi sozler sarfeder. ancak bu bahsettikleri 'yuzde' degil 'oran'dir (gerci yuzde de bir orandir). ha israrla bu tarz bir laf etmek isteniyorsa o zaman dogrusu "x takimi 15'te 4 gibi oldukca dusuk bir onbesteyle hucum ediyor"dur.
• hayatta en cok karsimiza cikan ve kullanilan matematik terimlerinden biridir.
  
  ornegin bir malin fiyati 120 liradan 140 liraya ciksin. bunun yuzde kac arttigini beraberce bulalim.
  
  (son fiyat-ilk fiyat)/ilk fiyat = (140-120)/120 = 20/120 = 0.16 , 0.16=%16 demektir. bu da malimizin fiyatinin yuzde 16 arttigi gosterir.
  
  baska bir matematik dersinde bulusmak dilegiyle...
• hayattan canli bir ornek ile aciklayalim
  
  super lig naklen yayinin ilk fiyati (onceki): 160 milyon dolar
  
  super lig naklen yayinin son fiyati: 321 milyon dolar.
  
  super lig naklen yayin fiyatinin yuzdece ne kadar arttigini bulalim.
  
  (son fiyat-ilk fiyat)/ilk fiyat = ( 321 - 160 ) / 160 = 161/ 160 = 1,00625 , 1,00625 = % 100,625 demektir. bu degeri yuvarlarsak yaklasik %100,6 eder. bu da naklen yayin hakki fiyat artisinin yuzde 100,6 gosterir.
  
  tv'lerde yapilan bazi roportajlarda super lig naklen yayin fiyatinin %106 arttigi soylenmistir. dogrusu %100,6 olmalidir.
• bir sayının yüzde x`i hesaplanacaksa sayı önce yüze bölünür, daha sonra x ile çarpılarak %x`i hesaplanmış olur.
  
  ya da yüzde alınacak sayının önüne 0 ve virgül konularak hesaplanabilir, örnekle açıklamak gerekirse.
  
  243'ün %18'ini hesaplayabilmek için 243 çarpı 0.18 eşittir 43,74 sonucuna ulaşılır