can direği

• yayli çalgılarda 2 (ön&arka) ana tahta arasina, köprünün sol ayağının altına denk gelecek şekilde dikey konulan ve reçinelenmiş arşenin tellere sürtünmesiyle oluşan titreşimi köprü aracılığıyla alıp, içeriye aktaran, böylece içeride rezonans oluşmasıyla dışarıya ses çıkmasını sağlayan, çubuk şeklindeki uzuv.
• kemanlarda, s biçiminde ucu sivri bir metal alet kullanılarak f deliğinden sokulur ve yerine yerleştirilir.
  
  burada kemana benzer bir şeyin içine yerleştirilmesi var.
  http://www.youtube.com/watch?v=raefpet-ueu
• keman aileinden çalgılarda göğüs ve sırt kapakları, klasik kemençede ise eşikle tekne arasında içeriden diklemesine yerleştirilen silindir biçimindeki tahta çubuk. çam ağacından yapılan candireği ses titreşimlerinin bütün çalgıya eşit ve düzenli olarak iletiknesini sağlar. küçüklüğüne karşın çalgının en önemli parçalarından biridir.
• bu gün bir dostumun "can direğim kaymış" demesiyle varlığından haberdar olduğum, kemanın önemli bir parçası.
  ancak duyduğum an hissettirdikleri insana dair önemli biri, ya da bir durumun zarar görmesine dair endişe idi.
  kim bilir, vardır hepimizin içinde sesimizin iyi çıkmasını sağlayan saklı bir can direği.
• italyanca anima, fransızcası ame, ingilize ise sound-post olarak adlandırılır. ses güzelliği sağlamak amacıyla yaylı çalgılarda, eşik altı civarında, en kalın tel hizasında, göğüs ile sırt arasına içten diklemesine ustalıkla yerleştirilen, çam ağacından yapılma ufak direk. kesin konumunu f. savart'ın saptadığı can direğinin nasıl yerleştirileceğini 1832'de kemancı l. spohr kapsamlı şekilde tarif etmiştir.
  
  (bkz: ame/@sanbo)