daniel deronda

• bbc'nin muhteşem edebiyat uyarlamalarından biri. bu kadar daniel deronda bir daniel deronda bulunabilir mi, inanmak mümkün değil. hele hugh dancy'nin oynadığı boyu devrilesi karakter suya devrildiğinde, içime sular serpildi. george eliot belki bu romanı erkek mahlasıyla yazmıştı, ama tek sahnede bastırılmış viktoryen kadının makus talihini intikam yoluyla (kadınca bir yol) temize çekmesi yok mu, alnından öpesim geldi.
• gwendolen ve danielin öyküsü olmanın ötesinde,
  victoria dönemi romanlarının ötesinde,
  sentimental romanın ötesinde,
  ötekinin, ötekilerin öyküsü, questi.
  
  referanslarla, alintılarla dolu; intertexualitynin doruğunda bir roman.
  737 sayfa falan, üşenmeyin okuyun yine de.
• george eliot'un pozitivistlerin haksız olduğunu anladığı bir dönemde yazdığı aynı zamanda son romanıdır.ona göre her şeyi bir nedene indirgeyip evreni açıklayabilmek mümkün değildir. kitabın başlangıç sahnesi karanlık bir kumarhane, figüranlar ise elindeki kartı kabullenmiş kaderci kumarbazlardır. gwendolen ise tüm bu kabulleniş içinde bize özgür olduğumuzu hatırlatır.
  (eliot'un yaşam felsefesi de budur zaten; insan doğuştan özgürdür ve insanlara ahlaki sorumluluklar yüklemez çünkü ona göre her olayın insandan kaynaklanmayan dışsal sebepleri de vardır.)