• 39 yıllık saltanatının 15 yılını avda geçiren, istanbul ve edirne civarındaki yaban hayatının köküne kibrit suyu dökecek kadar ava tutkun olduğundan avcı mehmet olarak bilinen bu padişahın bir diğer takıntısı da din! buna gelinceye kadar islâmın daha hoşgörülü bir yorumu söz konusuyken avcı, sofulukta karar kılıyor. öyle ki 1660'daki büyük istanbul yangınını allah'ın gazabı olarak addedip hristiyan ve yahudi mahallerinin ve sakinlerinin islamlaştırılması için kullanmış ve eminönü'ndeki yahudi mahalessine, selatin camilerinden biri olan yenicami'yi (valide hatice sultan camii) inşa etmiş. ünlü yahudi mesihi sabetay sevi'yı, mehmet aziz olarak kendi huzurunda müslümanlığa zorla geçiren de yine ta kendisi. islam pürizminin en billur örneği ünlü köktendinci grup kadızadelilerin lideri bağnaz vani mehmet efendi'yi bütün teamüllere aykırı olarak vaizliğe atayan da yine dördüncü mehmet'tir.

    dahası, başta mevleviler olmak üzere islamî heretizmin çanına ot tıkamıştır. semâ ayinlerini, müzik icrasını, kamusal alanda şarkı söylenmesini ve zikirleri yasaklamış, meyhaneleri, alkolü, tütünü, kahvehaneleri, tekkeleri, türbeleri kapatıp yıktığı gibi sufî halvetîleri ya öldürmüş ya da sürgüne yollamıştır. sadece müslümanlar ya da sufiler değil, hıristiyanlar ve yahudiler de bu uygulamalardan nasiplenmiş ve müslümanların yaşadığı mahallelerde alkol tüketmeleri yasaklanmıştır ki neredeyse her mahallede en az iki farklı dinin mensubunun yaşadığı düşünüldüğünde toplu bir alkol yasağı olduğu açık hale gelir.

    kadına şiddetin en acımasızlarından biri olan ve bütün osmanlı tarihinde uygulanan tek recm cezasının kendi döneminde uygulandığını not düşelim. 1680'de aksaray'da bir gayrimüslim yahudi esnafla cinsel ilişkide bulunan bir kadını atmeydanı'nda kalabalıklar tarafından taşla öldürttüğü yetmiyormuş gibi erkeğin de kafasını kestirmiş ve bütün bu vahşeti, bizzat sultanahmet meydanına giderek izlemiş. ha yahudi esnafa bir "iyilikte" bulunup islâm'a geçmesi durumunda hızlı ve onurlu bir ölümle boynunu vurmayı teklif etmiş. halbuki yerleşmiş teamüllere göre zina yapan bir gayrimüslimin alacağı en fazla ceza kırbaçlanmaktı!

    osmanlı sınırları içindeki bu şiddet ve saldırganlık dışarıya karşı da sürmüş ve dördüncü mehmet, saltanıtının ikinci yarısının büyük bir kısmını istanbul'un dışında hayvanlara ve de dini farklı olan insanlara (habsburg'a, romanov'a, venediklilere) savaş açarak geçirmiş.
  • derler ki; 4. mehmed yine bir gün ava çıkmış. ama sabahtan akşama kadar hiçbir şey vuramamış. bu duruma çok sinirlenmiş ve bir anda gazaba gelerek

    "sabah ilk olarak birine rastlamıştık. getirin o uğursuz herifi"

    emrini vermiş. bu uğursuz denilen herif de akşamdan kalma bir bektaşi dervişidir. arayıp tararlar ve bu bektaşi dedesini bulup padişahın huzuruna getirirler. dervişin kılıksızlığı padişahı daha da öfkelendirir ve

    " bana uğursuz gelen devlete de uğursuz gelir urun bunun boynunu" der.

    artık korkmak için gerek olmadığını anlayan bektaşi, padişaha dönerek:

    " asıl uğursuz sensin. sabah ilk seni görmüştüm. şimdi kelle gidiyor" der.

    padişah bu cevaba çok güler ve ihsanda bulunup salınmasını emreder.
  • 7 yasinda tahta cikmasinin nedeni babasi ibrahim beyin osmanli soyunun son varisi olmasidir. garibim 7 yasinda öksüz kalinca da (babalari bogmayalim) tahta cikmak zorunda kalmistir.. rivayetlere gore dogdugunda babasi oyle cok sevinmistir ki kendisini bir kuyuya atmaya calismis harem agalari tarafindan zor alip konulurken kaza ile yuzu cizilmis ve ömür billah kalacak bir yaraya neden olmustur. sonralari bu yara "av kazasi" olarak nitelendirilip "avci mehmet" adi baki kilinmistir.. annesinin rus olmasindan dolayi sahane bir rusca konusan 4. mehmet ruslarla sahane iş birligi kurmus ayni gazla polonyaya kadar girmistir. böylelikle osmanli dogal sinirlarina erişmiştir (haha annesini sevdigimin orta okul tarih kitaplari)
  • sabetay sevi hadisesindeki performansıyla en iyi yardımcı padişah seçilmiştir.*
  • zamanının (1648-1687) gerek istanbul'daki gerek devletin farklı yerlerindeki gündelik hayatını orhan pamuk'un beyaz kale, ihsan oktay anar'ın puslu kıtalar atlası, amin maalouf'un yüzüncü ad (le periple de baldassare) romanları aracılığı ile izleyebileceğimiz osmanlı padişahı.

    edit: matbaa hatası.
  • "babası am delisi, kendisi av delisi" olan padişah.

    tarihli cemal kafadar, "bir artı bir" dergisinin ekim 2010 sayısında (s. 49) anlatıyor:

    "1685-86, 1687'de avcı mehmet'e karşı isyan patlıyor. ona da halk arasında, o devrin bir kaynağında , 'babası am delisi, kendisi av delisi' deniyor. babası, evliya'nın deyişiyle, 'elinde zekeriyle ölen' deli ibrahim."
  • sultan ibrahim' in ilk oğludur. doğumu, osmanlı soyunun süreceğinin kanıtı olarak sevinç uyandırmıştır.
    6 yaşında tahta çıkmıştır. ( çıkarılmıştır )
    dördüncü mehmet ' in cülus töreni, henüz hiçbir şey kavrayamayacak kadar küçük olduğundan teşrifat kalabalığından korkacağı, tören boyunca tahtta oturmayacağı olası görülerek geniş kapsamlı tutulmamıştır.
    tahta çıktıktan iki gün sonra verilen fetva uyarınca, sultan ibrahim' in sarayda boğdurulması sonucunda dördüncü mehmet' in saltanatı güvenceye alınmış oldu.
    saltanatı 1648 - 1687 yılları arasındadır.
    kardeşi ikinci süleyman' ın tahta çıkışı sırasında, 1689 ' da, istanbul' dan edirne ' ye nakledilirken yolda ölmüştür.
    iki oğlu mustafa ve ahmet padişah olmuştur.

    tema :
    (bkz: osmanlı şehzadeleri)
  • birinci viyana kuşatması osmanlı tahtında en uzun süre (46 yıl) kalmış padişah olan kanuni sultan süleyman zamanında yapılmışken, ikinci viyana kuşatması osmanlı tahtında ikinci en uzun süre (39 yıl) kalmış olan kendisi zamanında yapılmış padişah olması gibi ilginç bir tesadüfün içinde yer almış padişahtır.

    fakat bu nasıl bir tanımdır insan hayret ediyor doğrusu.
  • sultan dördüncü mehmed 2 ocak 1642'de istanbul'da doğdu. babası sultan birinci ibrahim, annesi turhan hatice sultan'dır. annesi rusdur. sultan dördüncü mehmed orta boylu, beyaz tenli ve yanık çehreliydi. ata çok bindiği için vücudu öne eğikti. annesi onu çok iyi yetiştirdi. iyi bir ilim tahsili gördü. babası sultan ibrahim'in öldürülmesi üzerine 8 ağustos 1648 günü, henüz yedi yaşında iken padişah oldu. ava ve edebiyata çok meraklıydı. ava olan merakı yüzünden tarihte avcı mehmed olarak anılır.

    beş vakit namazı cemaatle kılardı. içkiyi şiddetle yasaklayıp, içki imalathanelerini kapattırdı. sadrazamlığı, köprülü ailesine vermekle çok isabetli bir karar aldı. sultan dördüncü mehmed zamanında osmanlı devleti en geniş sınırlarına kavuştu.

    hayatının büyük bir kısmı saray entrikalarıyla geçti. ikinci viyana bozgunundan sonra, ordunun ve devlet erkanının oybirliği ile 8 kasım 1687 günü tahttan indirildi. bundan sonraki ömrü, saraydaki bir odada yanına konulan iki cariye ile tam bir hapis hayatı şeklinde sürdü. 6 aralık 1693'de edirne'de vefat etti. cenazesi istanbul'a gönderildi ve yeni cami'deki türbesine, annesi turhan sultanın yanına defnedildi.

    sultan dördüncü mehmed, 39 yıl gibi uzun sayılabilecek bir süre osmanlı tahtında kaldı. osmanlı devleti'nin en geniş sınırlarına ulaştığı bu devir boyunca mimari alanda da bir çok faaliyet gerçekleştirildi. 60 yıl önce yarım kalan yeni camii ve külliyesi tamamlandı.

    1658-60 yılları arasında rumeli ve anadolu hisarları tamir edildi.
    mısır çarşısı,
    hünkar kasrı,
    divanyolu köprülü külliyesi,
    safranbolu köprülü mehmed paşa camii,
    vezirköprü fazıl ahmed paşa külliyesi,
    incesu merzifonlu kara mustafa paşa camii ve
    kervansarayı inşa edildi.
  • kanuni sultan süleyman'dan sonra en uzun süre tahtta kalan osmanlı padişahıdır.
hesabın var mı? giriş yap