the last emperor

• filmin çekimleri sırasında son imparator pu-yi'nin çocukluğunun geçtiği bir sahnede sadece gözlerinin kameraya alındığı bir sırada bertolucci şunları söyler:
  
  "bu bana film çekmenin kamerayla bir delikten bakmaya benzediğini düşündürüyor. italyanca "camera" oda demektir. ama hangi oda? belki ebeveynlerin yatak odası. freud bunu "the prime unseen" diye tanımlamıştı. anne-babamızın odasını gözetlemeye geri dönmüş oluyoruz. bu noktada micheal powell'ın peeping tom'undan uzak değilizdir."
  
  sadece bu sözleri bile bertolucci'nin tek bir sahnesi için neler düşündüğünü vurgularken; filmin gerçek bir hikayeden yola çıkarak bertolucci'nin nasıl kendi fırça izlerinin belli olduğu bir masalı yarattığını gözler önüne seriyor. director's cut halinde izlemek isteyenlere 210 dakikalık bir görsel şölen sunan bu filmin çekim alanları için izin almasının bile toplam iki yıl sürdüğü, çin halk kurtuluş ordusu askerleri de dahil on dokuz bin kişinin film sırasında rol aldığı hesaba katılırsa kazandığı dokuz oscar ödülünü de sonuna kadar hak ettiğini anlıyorsunuz; çünkü bu film çok büyük bir emek ürünü olmasının yanı sıra her sahnesinde bertolucci izlerinin belirli olduğu, renklerin sahnelerin ifadesinde çok güzel kullanıldığı (ki bunda vittori stotaro'nun da etkisi büyük) muhteşem bir sanateseri olma özelliğini de koruyor.