osman turan

• osman turan, özellikle selçuklular tarihi alanında yoğunlaşan çalışmalarıyla tanınan bir tarihçidir. dil ve tarih-coğrafya fakültesi mezunu olan turan, aynı okulda fuat köprülü'nün talebesi ve asistanı olmuştur.
  
  özcü/milliyetçi çalışmaların revaçta olduğu 40'lı yılların başında 12 hayvanlı türk takvimi adlı teziyle doktorasını tamamlamıştır. milliyetçi bir akademisyen olarak hocası köprülü gibi merkez sağda demokrat parti - adalet partisi ekseninde siyaset yapmıştır. 27 mayıs darbesinde tutuklanmış ve yassıada'da aylarca tutuklu kalmıştır. ancak daha sonra adalet partisi saflarında siyasete devam ederken 60'ların ortasında siyasetten çekilmiş ve kendini ilmî çalışmalara vermiştir.
  
  osman turan'ı tarih dünyasında tanıtan eser selçuklular tarihi ve türk islâm medeniyeti [1965] olmuştur. turan'ın selçuklular konusundaki eserleri hâlâ yerli yabancı tarihçiler tarafından kaynak kabul edilmektedir. ancak milliyetçi ülkücü tefekkürün siyasette ve gündelik hayatta yükselişine tekabül eden bir süreçte yazdığı tarihçilikten ziyade pragmatik bir milliyetçilikle süslü türk cihan hakimiyeti mefkuresi tarihi [1969] kitabı ile milliyetçi ülkücü harekete üniversal bir türkçülük aşılamış, türkçülüğü alemşümûl bir hareket olarak kodlamıştır. ülkücü jargondaki nizam-ı alem ve i'lâ-yı kelîmetullah kavramlarının tarihsel kökeninden koparılıp siyasî bir ideal haline gelmesinde osman turan'ın bu eserinin katkısı yadsınamaz.
  
  akademinin ve siyasetin merkez sağ üslubuna uygun klasik bir tarihçiydi. devlet eksenli tarih yazıcılığının örneklerindendi. devletin vesayeti altında yeşeren fikirleri ve sosyal meselelere getirdiği ultra muhafazakâr yorum ve çözüm önerileri; selçuklu konusundaki vukufiyetini lekelemese de sivil bir tarihçi olmasını engellemiştir.
  
  ^*