madame bovary

• çoğu insan kaçınılmaz olarak "romantizme" eğilimlidir. gustave flaubert ise madame bovary eserinde gerçekçiliğin doruklarına ulaşarak okuyucuyu kendi romantizm eğilimiyle başbaşa bırakır, onun ne düşüneceğine karışmaz. yaptığı şey salt gerçekçilikten, naturalizmden başka bir şey değildir ve bunu yapmak insanın doğal, içgüdüsel eğilimlerini sömürmemektir. yani gerçekçilik iyi, romantizm kaka. yani ilk defa bir kitap duygularımı sömürmeden göz pınarlarıma birer damla yaş bıraktıysa, helal olsun flaubert'e.
  
  emma bovary aşkı yüzünden mi intihar etmiştir?
  
  işte büyük yanılgılardan biri. cevap: hayır. rodolphe ile olan son görüşmesi sadece tetikleyici bir sebeptir. rodolphe ile ilk ayrılışında, tam zirveye çıkmışken sırtından itilip tökezleyen ve aşağı düşmekten bir şekilde kurtulan emma, sonraki dönemde yaşadıkları ve hayatı üzerindeki kontrolü bir türlü sağlayamaması nedeniyle o uçurumdan o gün düşmüş olmayı dileyecek hale gelir. rodolphe ise uçurumun kapısında her daim itmeye hazır beklemektedir.
  
  emma'nın intiharı, haketmediğini düşündüğü bir hayatı yaşamak zorunda kalmasına isyandır.
  
  homais vs charles
  
  kazanan zaten belli. ama flaubert'in bu kapışmadaki tarafsızlığına ve ustalığına dikkat çekmekte fayda var. belli bir açıdan bakınca, karşımızda en çok görülen iki farklı insan prototipi var. charles, hayata karşı bir vizyondan, hırstan yoksun, saldım çayıra mevlam kayıra yaşayan biri. emma gibi hayranlık uyandırıcı bir kadınla evlenme şansını yakalaması, bizdeki görücü usülünün tezahüründen başka bir şey değil. hayatta sabit, konformist bir çizgi tutturmuş. sokaktaki adam. kaderci...
  
  homais ise charles'ın tam zıttı. flaubert başlarda onun tarafında gibi gözükse de, onun ağzından konuşsa da, okuyucu onu tanıdıkça homais'in affedilmez zaafları bir bir ortaya serilecektir. homais sürekli okuyan, düşünen, aydınlanma çağının adamıdır. ancak justin'e ve kör adama karşı olan tutumu yüzünden halk ile arasındaki görünmez mesafe ortaya serilir. homais bir aydın eleştirisidir bu anlamda. yine de hayatta görece başarılı olması kaçınılmazdır tabi.