göçmenleri gönderemeyecekler

• yerinde açıklama.
  suriye'deki iç karışıklık hali tam olarak son bulmadan, amnesty tarafından çeşitli raporlarca tespit edilmiş işkence ve kötü muamele faili esad rejimi devrilip yerini demokratik yollarla seçilmiş yeni bir hükümete bırakmadan; suriyeli göçmenlerin "toplu olarak" sınır dışı edilmeleri mümkün değildir.
  
  insan hakları avrupa sözleşmesi'nin işkence ve kötü muameleyi yasaklayan 3. maddesi taraf devletler için birtakım yükümlülükler öngörür. bu yükümlülüklerden biri işkence yahut kötü muameleye maruz kalabilecek kişinin geri gönderme yasağı hilafına deport edilememesidir, aksi halde ,doğal olarak, ilgili hükmün ihlali gündeme gelir. kaldı ki bu gibi durumlarda ecthr, interim measures kararları verebilmektedir. bu kararlara/geçici tedbirlere uyulmaması halinde avrupa konseyi'nden ihraca kadar varabilecek çeşitli yaptırımlar söz konusu olabilecektir.
  
  toplu geri gönderme hususu için bir başka düzenleyici kural insan hakları avrupa sözleşmesi'ne ek 4 nolu protokolün 4. maddesinin "toplu geri göndermeyi" yasaklayan ilgili hükmüdür. ilgili hüküm gereğince yabancılardan müteşekkil bir grubun toplu olarak sınır dışı edilmesi mümkün değildir. ancak devletler grup içerisindeki yabancıların özel durumlarını değerlendirerek, tek tek ve meşru sebeplerle sınır dışı işlemi gerçekleştirebilir.
  
  bir başka husus, non-refoulement -geri gönderme yasağı- ilkesinin jus cogens nitelik kazanması halidir. öğretide birden fazla müellif, geri gönderme yasağı ilkesinin artık jus cogens kural niteliğinde olduğu yönünde görüş bildirmektedir. hal böyleyken devletler mutlak suretle ilgili yasağa riayet etmekle mükelleftir.
  
  hasılı, kılıçdaroğlu'nun söylemi uluslararası hukuk düzleminde bir anlam ifade etmemektedir. hele ki iktidara geldiğinde türkiye'nin yüzünü ve istikametini tekrar batıya, ab'ye döndürme niyetinde olan bir muhalefet partisi için oldukça talihsiz de bir açıklamadır.
  türkiyeliler durumu kabullenmelidir, milyonlarca suriyeli göçmenin "zorla" geri gönderilmesi artık mümkün değildir. gönüllü geri gönderme uluslararası hukuka, insan hakları hukukuna ve insancıl hukuka göre meşru tek seçenektir. ancak bunun için de en başta belirttiğim üzere suriye'de insan hakları ihlallerinin son bulması, tam bir sulh ortamının sağlanması gerekir.