öğrenildiğinde ufku iki katına çıkaran şeyler

• bugün kulağınızı tırmalayan yeni nesil kelimelerin (müko bir gün, her fav bir afiyet olsun, prime jordan) bundan yüz yıl sonra bu dili konuşan herkes tarafından sorgulanmadan kabul edilip kullanılma ihtimali.
  
  harika kelimesinin vaktiyle bu saydığım kelimelerden hiçbir farkı yokmuş meğer.
  
  tdk'ya göre harika:
  1. yaradılışın ve olanakların üstünde olan nitelikleriyle insanda hayranlık uyandıran (şey).
  2. olağanüstü güzellikte olan, çok güzel (şey).
  
  aslında bu anlama gelen kelime harikulade, kelime anlamı olarak "adet (alışkanlık) yırtan, rutin bozan" gibi bir anlamı var. harikulade bir manzara dediğinizde mesela, alışılagelmiş olanın dışında bir manzaradan bahsettiğinizi anlıyoruz.
  
  fakat hınzır osmanlılar bunu çok uzun bulup söylemeye üşenmiş olacaklar ki, harika diye kısaltıveriyorlar. ve zaman içinde o kadar yaygınlaşıyor ki, normalde yırtan anlamına gelen bu kelime yukarıdaki anlamı kazanıyor.
  
  aynı kökten türeyen bir diğer kelime ise hırka, delik yırtık pırtık şey anlamında, derviş giysilerine verilen bir isim. iki lokma bir hırka hani. bugün guccisi armanisi üzerine bin liralık etiket basıp hırka satıyorlar. müthiş değil mi?
  
  müthiş de dehşet veren, korkutan demek bu arada. bu da bonus olsun. müthiş bir fırtına çıktı gibi. tdk'da hala öyle, anlamı negatif. algıda ne ara pozitife evrildi bilmiyorum. çok iyi/güzel manasında yıkılıyo demek gibi bir çıkışı vardır diye düşünüyorum.
  
  son olarak bir de herkesin gözlemleyebileceği bir örnek vereyim, panpa veya kardo başlıklarına girin bakın, saçma bulan ve sayıp söven entry'ler görürsünüz. ama kanka başlığına girdiğinizde ilk başta beğenmeyenler olsa da gittikçe değerli insanları anarken kullanılan ulvi bir sıfata dönüştüğünü görebilirsiniz. halbuki 1990'dan önce kanka diye bir sözcük kullanılmıyormuş bile. o yüzden 2000 yılında girilen entry'ler genelde bu taze hitap şeklini yabancılar ve reddeder durumdayken, 2020 yılına geldiğimizde herkese kullanılmaması gerektiğini anlatan entry'ler görebiliyoruz. tabii arada hala karşı duran dil muhafazakarları çıkıyor, kesin bundan yüz yıl önce harika diyenlere ayar olan birileri de vardır. "harikulade demeye mi üşeniyorsunuz, dili katlettiniz" diye diye dolaşıyorlardır. efso bir olay bence.