macbeth

• macbeth savaş alanında kılıcının keskinliğini ve kararlılığını kanıtlamıştır ama barış zamanı hep mütereddit, hep düşünceli ve etkiye (özellikle de karısının etkisine) açıktır. hareket halindeyken, öldürürken, öldürtürken yaşadığı rahatlık, medeni çevreye ve etkileşime girdiğinde, kendisini dinleyecek zamanı olduğunda, yerini düşünme eyleminin yan etkilerine açık bırakır. bu yönüyle de bana kalırsa hamlet'i hatırlatır.
  
  hamlet, bir rönesans insanı olarak oyun boyunca hep düşünür, düşünür ve bir türlü harekete geçemez, babasının katili olan amcasını katledemez. feodal dünyada asıp kesip intikamını alan acımasız bir prens olarak davranması gerekirken, entelektüel birikime sahip, eylemden önce düşünen biri olarak ait olmadığı bir dünyada tutunmaya çalışan biri olarak sıkışıp kalır. bu nedenle krallığa hükmetmeye de layık değildir zaten ve oyunun sonunda bileğinin ve askerlerinin gücüyle saraya giriş yapan ve tesadüf bu ya babası hamlet'in babası tarafından öldürülen fortinbras krallığı devralır. fortinbras hamlet'te olmayan herşeyin vücut bulmuş halidir.
  
  bunun bir benzeri macbeth'de de görülür. macbeth'i öldüren macduff, macbeth'in aksine erdemden şaşmayan, öldüreceği için değil öldüremeyeceği için rahatsız edici kabuslar göreceğini düşünen biridir çünkü onunkisi haklı bir katliam olacaktır. macbeth'de herşey vicdan üzerinden ve haliyle haklı ve haksız üzerinden gider. oyunda bence tuhaf görünen tek nokta da budur. kötünün kötü olduğunu bilmesi. oysa bugünün dünyasında çok iyi biliyoruz ki kötü, kötü olduğunu aklının ucundan bile geçirmez ve bu rahatlıkla hayatımızı mahvetmeye devam eder. (isim verip macbeth'in görkemini lekelemek istemiyorum.)
  
  her neyse, aranırsa shakespeare'in farklı karakterleri arasında daha pekçok paralellik bulunabilir elbette. ama bana kalırsa shakespeare'in yılllar geçtikçe iyimserlikten kötümserliğe kayan haleti ruhiyesi de düşünülecek olursa, hamlet ve macbeth bu değişimin aynı kalıptan çıkan farklı ürünleridir. shakespeare hakkında yazılanlarla ayrı bir beyazıt kütüphanesi kurulabileceğine göre bunu dillendiren tonla tez de vardır kesin.