romanian new wave

• romanya yeni dalgası ya da orjinal ismi ile noul val romanesc; 2000'li yillarin ilk yarisindan itibaren romanya sinemasinin uluslararasi alanda basari kazanmaya baslamasi ve bu filmlerin icerik acisindan benzer ozellikler tasidiginin anlasilmasi uzerine ortaya atilan bir terimdir.
  
  catalin mitulescu'nun trafic isimli filminin cannes film festivali'nde en iyi kisa film odulunu kazanmasi ve sonraki yillarda 4 luni, 3 saptamani si 2 zile filmi ile birlikte 5-10 romanya filminin daha cannes'dan odulle donmesi; romanya sinemasi adina guzel bir surecten gecildiginin farkina varilmasina yol acti.
  
  romanya yeni dalga filmlerinin bircogu 80'li yillar diktatör nicolae ceauşescu'nun hegemonya doneminde ve demir perde'nin yikilisini kapsayan 80'lerin sonlarinda geciyor. diktatör rejimi altinda hayatla mucadele, hayata adaptasyon temalari isleniyor genellikle yeni dalga filmlerinde. ancak gunumuz romanya'sinda gecen marti, dupa craciun, moartea domnului lazarescu gibi yeni dalga filmleri de mevcut. romanya yeni dalga filmlerinin en belirgin ozellikleri; gercekcilik, minimalizm ve kara mizah ile yogurulmus filmler olmalari. filmlerde dogal isik ve ses kullanimina da dikkat edilir.
  
  romanya yeni dalgasinin temellerini atan cristi piui, cristian mungiu, radu muntean ve corneliu porumboiu gibi yonetmenler, rumenlerin yakin tarihinin en onemli olaylarindan kabul edilen komunizm rejiminin yikilmasi ve ceauşescu ile esinin 25 aralik 1989'da idam edilmesi gibi olaylarin yasandigi 80'li yillarda gencliklerini yasamislar ve haliyle bu donemin etkilerini filmlerine yansitmislardir.
  
  romanya yeni dalgasi ile ilgili kapsamli bir yazi suradan okunabilir. bu hareketin onemli filmleri:
  
  - marfa şi banii / stuff and dough (2001) - cristi puiu
  - occident (2002) - cristian mungiu
  - trafic (2004) - catalin mitulescu
  - moartea domnului lazarescu / the death of mr. lazarescu (2005) - cristi puiu
  - a fost sau n-a fost / 12:08 east of bucharest (2006) - corneliu porumboiu
  - cum mi-am petrecut sfarşitul lumii / the way ı spent the end of the world (2006) - catalin mitulescu
  - hîrtia va fi albastra / the paper will be blue (2006) - radu muntean
  - 4 luni 3 saptamani si 2 zile 4 months, 3 weeks and 2 days (2007) - cristian mungiu
  - california dreamin' (2007) - cristian nemescu
  - boogie (2008) - radu muntean
  - politist adjectiv / police, adjective (2009) - corneliu porumboiu
  - marti, dupa craciun / tuesday, after christmas (2010) - radu muntean
  - aurora (2010) - cristi puiu
  - eu cand vreau sa fluier fluier / if i want to whistle, i whistle (2010) - florin ?erban
  - morgen (2010) - marian cri?an
  - dupa dealuri / beyond the hills (2012) cristian mungiu
  - toata lumea din familia noastra / everybody in our family (2012) - radu jude
  - pozitia copilului / child's pose (2013) - calin peter netzer